Ông Trump có quyền dùng vũ lực với người di cư không?

Sáu tuần sau khi xuất phát từ Honduras, đoàn người di cư Trung Mỹ đầu tiên đã đến biên giới giữa Mexico với Mỹ. Tình hình ngày 22-11 là tại TP Tijuana sát biên giới với Mỹ tập trung khoảng 6.000 người di cư Trung Mỹ.

Trong khi phần lớn đang tập trung tại một sân vận động ở Tijuana thì một nhóm vài trăm người di cư kéo nhau tới cửa khẩu El Chaparral giáp TP San Diago, bang California (Mỹ) và quyết định chờ đến khi được phép đệ đơn xin tị nạn ở Mỹ. Nhiều người sắp sẵn chỗ ăn nghỉ ngay cạnh cửa khẩu. Chính quyền Tijuana nói người di cư có thể phải đợi đến sáu tháng mới được phép nộp đơn xin tị nạn vào Mỹ. Cả hai bên cửa khẩu đầy cảnh sát và binh sĩ canh gác, phía Mỹ còn có cả một trực thăng bay tuần tra trên trời.

Người di cư Trung Mỹ va chạm với cảnh sát Mexico ở khu vực cửa khẩu El Chaparral, TP Tijuana (Mexico) giáp biên giới TP San Diago, bang California (Mỹ) ngày 22-11. Ảnh: REUTERS

Không chỉ nóng ở biên giới, đoàn người di cư Trung Mỹ cũng đang là một quan tâm lớn với Tổng thống Mỹ Donald Trump, dù ông đang ở khu nghỉ mát Mar-a-Lago của mình ở TP Paml Beach, bang Florida (Mỹ) đón lễ tạ ơn.

Ngày 22-11, từ khu nghỉ mát Mar-a-Lago, ông Trump đã có buổi họp qua điện thoại với các sĩ quan quân đội về an ninh biên giới. Trao đổi với báo chí sau cuộc họp, ông Trump nói đã cho phép lực lượng biên phòng toàn quyền đóng cửa toàn bộ biên giới với Mexico. Theo lời ông Trump thì thời điểm có thể xảy ra việc đóng cửa hoàn toàn biên giới với Mexico là đầu tháng 12.

Ông Trump cũng cảnh báo đã bật đèn xanh cho quân đội dùng tới “vũ lực chết người” với đoàn người di cư nếu tình hình vượt quá tầm kiểm soát. Ông giải thích mình “không còn lựa chọn nào khác”, vì trong đoàn người di cư có “tối thiểu 500 tội phạm nguy hiểm”.

Tổng thống Mỹ Donald Trump trao đổi với truyền thông sau một cuộc họp qua điện thoại với các sĩ quan quân đội từ khu nghỉ mát Mar-a-Lago ở TP Palm Beach, bang Florida (Mỹ) ngày 22-11. Ảnh: REUTERS

Hai nguồn tin quan chức Mỹ nói với Reuters rằng mấy ngày trước, Chánh Văn phòng Nhà Trắng John Kelly đã ký một thông báo nội bộ cho phép Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis điều quân hỗ trợ công tác biên phòng, nếu cần thiết có thể dùng vũ lực mạnh hay bắt giữ tạm thời để kiểm soát tình hình. Ông Mattis xác nhận ông được phép trao quyền rộng hơn cho binh sĩ hỗ trợ lực lượng biên phòng, nhưng cho biết các binh sĩ hiện chỉ được phép mang theo khiên và dùi cui, không vũ trang súng.

Câu hỏi đặt ra sau tuyên bố của ông Trump là ông có quyền sử dụng “vũ lực chết người” ở biên giới không? Nhiều ý kiến không đồng ý, cho rằng điều này đi ngược lại Luật Lực lượng vũ trang (PCA) - vốn ngăn chặn sử dụng quân đội vào phần lớn các vấn đề thi hành luật pháp dân sự.

Lực lượng phản ứng đặc biệt của Cơ quan Hải quan và bảo vệ biên giới Mỹ bên hàng rào thép gai tại cửa khẩu San Ysidro, TP San Diego, bang California (Mỹ) giáp Mexico ngày 19-11. Ảnh: REUTERS

Tuy nhiên, trong một bài viết ngày 21-11, nữ nhà báo Tara Copp, Trưởng ban phụ trách Bộ Quốc phòng của Military Times, cũng cho rằng Nhà Trắng có quyền chỉ đạo quân đội sử dụng vũ lực hỗ trợ lực lượng tuần tra biên giới và thi hành pháp luật.

Washington Examiner ngày 22-11 đưa bài viết của nhà báo chính trị Tom Rogan (Mỹ) rằng ông Trump đưa ra lời đe dọa này là có cơ sở, hay nói cách khác là ông có quyền này. Theo ông, tổng thống có quyền sử dụng sức mạnh quân sự để bảo vệ lãnh thổ đất nước cũng như hỗ trợ các cơ quan dân sự gìn giữ hòa bình. Bảo vệ lãnh thổ và người dân cũng là trách nhiệm cao nhất của Bộ Quốc phòng.

Luật Mỹ cho phép tổng thống được huy động dân quân hoặc quân đội trong trường hợp có sự xâm phạm bất hợp pháp chủ quyền của Mỹ, cản trở việc thi hành luật pháp của bất kỳ bang nào của Mỹ. Việc hàng ngàn người di cư, trong đó có hàng trăm người được ông Trump cho là tội phạm tập trung ở biên giới đủ lý do để ông Trump viện đến sức mạnh quân đội.

ĐĂNG KHOA