Ông Trump dọa 'xóa sổ,' Iran đáp trả 'thiểu năng trí tuệ'

Tổng thống Trump đã ký sắc lệnh mới áp đặt lên Iran từ ngày 24/6. Ảnh: AP

Trong một cuộc chiến ngôn từ mới, Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 25/6 đã đe dọa sẽ xóa sổ một phần của Iran nếu nước này tấn công vào “bất cứ thứ gì của Mỹ”, trong khi Iran lên án các lệnh trừng phạt mới của Mỹ đối với Tehran là ‘thiểu năng trí tuệ’.

Dù đe dọa gay gắt nhưng TT Trump sau đó vẫn để mở cánh cửa cho các cuộc đàm phán, nói rằng Iran nên nói chuyện với Mỹ có thể bình tĩnh để giảm bớt căng thẳng và có khả năng dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế của Mỹ.

TT Mỹ hôm 24/6 đã ký sắc lệnh hành pháp áp đặt các biện pháp trừng phạt bổ sung đối với Iran, đặc biệt nhắm vào Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei và các quan chức cấp cao khác. Các biện pháp trừng phạt chống lại Bộ trưởng Ngoại giao Mohammad Javad Zarif dự kiến sẽ được công bố vào cuối tuần này.

Những lệnh trừng phạt lên quan chức Iran là điều chưa từng có. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin cho biết lệnh trừng phạt sẽ “khóa” thêm hàng tỷ đô tài sản của Iran.

Ông Trump tuyên bố các lệnh trừng phạt là một phần để đáp trả việc Iran hạ một máy bay không người lái của Mỹ vào tuần trước. Nhưng dù có sự cố bắn hạ máy bay hay không, thì những lệnh trừng phạt này cũng đã nằm trong dự tính của ông Trump và dù gì cũng sẽ xảy ra. Ông nói rằng, Lãnh đạo tối cao Khamenei “phải chịu trách nhiệm cuối cùng cho những hành vi thù địch” của đất nước Hồi giáo này.

Các biện pháp trừng phạt mới nhất nhằm mục đích ngăn cản sự tiếp cận của lãnh đạo Iran vào các nguồn tài chính ở Mỹ và quyền tiếp cận vào bất kỳ tài sản nào ở Mỹ. “Bất cứ ai thực hiện các giao dịch với những cá nhân trong lệnh cấm này đều có thể bị xử phạt”, Nhà Trắng nhấn mạnh.

Tình hình căng thẳng giữa Mỹ và Iran đã lên đến đỉnh điểm khi Iran đã bắn hạ một máy bay không người lái của Mỹ vào tuần trước và TT Trump đã ngừng một cuộc không kích trả đũa vào phút chót, nói rằng quá nhiều người dân sẽ thương vong. Đây sẽ là lần đầu tiên Mỹ ném bom Iran trong bốn thập kỷ thù địch lẫn nhau.

Hôm 24/6, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã tới Ả Rập Saudi và Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất (UAE), có cuộc gặp bất thường với lãnh đạo các nước này để kêu gọi xây dựng “đồng minh toàn cầu” chống lại Iran.

Thái độ và những từ gay gắt ông sử dụng để chỉ trích Iran giống với những gì mà ông từng nhắm vào Triều Tiên. TT Trump đã viết một dòng tweet trên trang cá nhân: “Bất kỳ cuộc tấn công nào của Iran vào bất cứ điều gì của Mỹ sẽ gặp phải lực lượng (trả đũa) lớn và áp đảo. Ở một số vùng, áp đảo sẽ có nghĩa là xóa sổ.”

Trong một nói chuyện trên truyền hình vào thứ ba, Tổng thống Iran Hassan Rouhani nói các lệnh trừng phạt mới đối với Lãnh tụ tối cao Khamenei sẽ không có tác động thực tế vì ông này không có tài sản ở nước ngoài.

TT Rouhani, một người theo chủ nghĩa thực dụng đã giành chiến thắng trong hai cuộc bầu cử về những lời hứa sẽ mở Iran ra thế giới, nhấn mạnh các hành động của Nhà Trắng là ‘thiểu năng trí tuệ’ - một lời xúc phạm mà các quan chức Iran khác đã sử dụng trong quá khứ với TT Trump.

“Sự kiên nhẫn chiến lược không có nghĩa là chúng tôi sợ hãi”, ông nói.

Nhưng TT Trump, khi nói chuyện với các phóng viên tại Nhà Trắng, cho biết sẵn sàng đàm phán với Iran.

“Bất cứ điều gì họ muốn làm, tôi đều sẵn sàng”, ông Trump nói.

“Kinh tế của Iran không tốt chút nào. Điều đó có thể được thay đổi rất nhanh, rất dễ dàng”, ông Trump nói. “Tuy nhiên, họ phải thoát khỏi sự thù địch từ bộ máy lãnh đạo. Mấy vị lãnh đạo đó - Tôi hy vọng họ còn tại vị, tôi hy vọng họ làm tốt công việc của mình - nhưng họ nên nói chuyện với chúng tôi một cách hòa bình.”

Một trong hai tàu chở dầu bị tấn công trên vịnh Oman hôm 13/6 .Ảnh: Reuters

Iran và Mỹ đã xảy ra bất hòa kể từ năm ngoái khi Tổng thống Trump rút khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2015 giữa Iran và các cường quốc, đồng thời áp dụng các biện pháp trừng phạt với Tehran.

Điều đó đã khiến nền kinh tế Iran lao đao khi mà nguồn thu nhập chính mà Tehran sử dụng để nhập khẩu lương thực cho 81 triệu dân của mình bị ảnh hưởng không nhỏ.

Vào tuần trước, Iran tuyên bố bắn hạ máy bay không người lái của Mỹ khi nó đã bay vào không phận của Iran. Phía Washington thì cho biết chiếc máy bay bị rơi trong không phận quốc tế trên eo biển Hormuz ở vùng Vịnh.

Một số nhà phân tích chính sách cho rằng các lệnh trừng phạt trước đó được ban hành nhằm gây áp lực tối đa, là lý do khiến Iran cảm thấy bắt buộc phải áp dụng các chiến thuật mạnh mẽ hơn khi nền kinh tế của nước này gặp khủng hoảng. Chính quyền Tổng thống Trump muốn buộc Tehran mở các cuộc đàm phán về các chương trình hạt nhân và tên lửa cũng như các hoạt động của nó trong khu vực.

TT Trump nói rằng thỏa thuận đạt được dưới thời người tiền nhiệm Barack Obama là một thất bại vì các điều khoản của nó không phải là vĩnh viễn và không bao gồm các vấn đề an ninh ngoài chương trình hạt nhân, như tên lửa và vai trò trong các cuộc xung đột ở Trung Đông.

Iran tuyên bố không có cách nào để đàm phán với Washington khi họ đã từ bỏ một thỏa thuận hạt nhận đã đạt được.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Iran Abbas Mousavi nói trên Twitter. “Những lệnh trừng phạt vô dụng đối với Nhà lãnh đạo tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei và Bộ trưởng Ngoại giao Mohammad Javad Zarif đã đóng cửa vĩnh viễn con đường ngoại giao giữa hai nước”.

“Chính quyền của ông Trump đang phá hủy các cơ chế quốc tế đã được thiết lập để duy trì hòa bình và an ninh thế giới”, ông Mousavi viết dòng tweet.

Theo hãng tin RIA đưa tin hôm thứ Ba, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cảnh báo tình hình xung quanh Iran đang phát triển theo hướng nguy hiểm.

Các nước châu Âu - đồng minh của Mỹ cũng cho rằng hai nước nên 'hạ hỏa', bất kỳ hành động nào lúc này cũng có thể dẫn đến chiến tranh nổ ra/.

Mai Anh (theo Reuters)