Ông Trump tới trái đất để công nhận...Golan là của Israel?

Tổng thống Mỹ Donald Trump này 21/3 viết trên trang Twitter cá nhân rằng, đã đến lúc Mỹ công nhận hoàn toàn chủ quyền của Israel ở Cao nguyên Golan.

Thủ tướng Israel Benjamin Netayahu (trái) trong một chuyến thăm Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) tại Nhà Trắng. Ảnh: CNN

“Sau 52 năm, đây là lúc Mỹ công nhận hoàn toàn chủ quyền Israel ở Cao nguyên Golan, vốn có tầm quan trọng về chiến lược và an ninh với nhà nước Israel và sự ổn định khu vực” - ông Trump viết trên Twitter.

Nhà Trắng chưa phát đi tuyên bố chính thức về sự công nhận này song Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo khi đang có chuyến thăm Jerusalem đã nói rằng, với tư cách là một người theo Đạo Cơ đốc, ông tin rằng, Tổng thống Trump làm vậy là bởi ông muốn giúp người Do Thái thoát ra khỏi mối đe dọa từ Iran.

Trả lời Kênh phát thanh Israel CBN News rằng ông có tin Tổng thống Trump có thể là một nữ hoàng Esther thời hiện đại đã từng bảo vệ Israel khỏi sự hủy diệt hay không, ông Pompeo đã nói rằng: "Là một người Cơ đốc, tôi tin điều đó là có thể".

Ông gọi tuyên bố của Tổng thống Trump là bước đi “lịch sử” và “can đảm”.

Sự công nhận về chủ quyền của Cao nguyên Golan từ chính quyền ông Trump là một điều thuận lợi bậc nhất cho chính quyền Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.

Không chỉ thể hiện sự dịch chuyển trong chính sách Trung Đông ủng hộ đồng minh thân cận của Mỹ là Israel mà còn cho thấy sự hậu thuẫn mạnh mẽ của Tổng thống Trump với chính phủ của Thủ tướng Benjamin Netanyahu.

Ông Netanyahu đang đứng trước cuộc bầu cử lịch sử, quyết định đến khả năng tiếp tục cầm quyền trước các cáo buộc tham nhũng.

Nguồn tin quan chức của CNN từ chối cho biết liệu trong nội bộ chính phủ Mỹ có bất kỳ cân nhắc nào về tác động của quyết định này đến bầu cử ở Israel hay không.

Sau tuyên bố của ông Trump, ông Netanyahu nhanh chóng lên Twitter cám ơn vị tổng thống Mỹ này: “Vào thời điểm Iran cố gắng dùng Syria như một bàn đạp để phá hủy Israel, Tổng thống Trump táo bạo công nhận chủ quyền Israel ở Cao nguyên Golan. Cám ơn Tổng thống Trump!”.

Trong cuộc điện đàm cám ơn, ông Netanyahu nói với ông Trump: “Ông đã làm nên lịch sử”.

Trước đó, Tổng thống Trump cũng đã có các quyết định gây tranh cãi vào năm 2017 khi công nhận thành phố tranh chấp Jerusalem là thủ đô của Israel, thay vì Tel Aviv như được chấp nhận trước đây.

Ngoại trưởng Mỹ cho CBN News rằng, Mỹ muốn thỏa thuận cải thiện toàn bộ khu vực.

"Tất cả chúng ta đều muốn một cuộc sống tốt hơn cho người dân Palestine. Chúng tôi muốn một con đường tốt hơn, nơi người Israel và người Palestine không xung đột. Điều đó sẽ tốt cho khu vực, tốt cho Jerusalem, tốt cho thế giới. Và tôi nghĩ kế hoạch này cho thấy một tầm nhìn cho điều đó mà không hy sinh bất kỳ nguyên tắc cốt lõi nào" - Ngoại trưởng Mike Pompeo nhận xét.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo trong một phỏng vấn với CBN News

Israel đã chiếm đóng Cao nguyên Golan từ Syria, Bờ Tây, Đông Jerusalem và Dải Gaza trong cuộc chiến 6 ngày vào năm 1967. Động thái này chưa từng được cộng đồng quốc tế công nhận.

Chính phủ Syria đã lên án tuyên bố của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ngày 22/3, nguồn tin từ Bộ Ngoại giao Syria nói với hãng thông tấn SANA rằng, tuyên bố của ông Trump đã cho thấy sự thiên vị mù quáng của Mỹ đối với Israel. Các tuyên bố đã không thay đổi trên thực tế rằng Golan đã và sẽ vẫn là của người Syria.

Nguồn tin này tuyên bố, Syria có quyết tâm giải phóng mảnh đất quý báu này thông qua mọi cách thức mà họ có.

Thổ Nhĩ Kỳ cũng rất phẫn nộ trước tuyên bố của ông Donald Trump về việc công nhận Cao nguyên Golan.

Trong một bài phát biểu tại một cuộc họp của Tổ chức Hợp tác Hồi giáo, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan nói: "Chúng tôi không thể cho phép hợp pháp hóa việc chiếm đóng Cao nguyên Golan".

Richard Haass, một cựu quan chức cao cấp của Bộ Ngoại giao và hiện là chủ tịch Hội đồng Quan hệ Đối ngoại ở Washington, nói rằng quyết định của Trump vi phạm Nghị quyết 242 của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc. Nghị quyết được thông qua sau cuộc chiến 1967 kêu gọi Israel rút quân khỏi các lãnh thổ bị chiếm đóng và bảo đảm quyền của các quốc gia trong khu vực được sống yên ổn trong biên giới an toàn và được công nhận.

Đặc phái viên Liên Hiệp Quốc về Syria, ông Geir Pedersen đã nhắc lại quan điểm này.

“Hội đồng Bảo an có quan điểm rất rõ rằng Cao nguyên Golan là lãnh thổ của Syria, vào theo nghị quyết 2254, dĩ nhiên vùng đất này là sự toàn vẹn lãnh thổ của Syria”, ông Pedersen nói trong một cuộc họp báo cuối tháng 2.

Nhà Trắng dự kiến sắp công bố kế hoạch hòa bình giữa Israel và Palestine. Các lãnh đạo Palestine cho rằng kế hoạch này sẽ là một sự thiên vị trắng trợn để ủng hộ Israel.

Hải Lâm