PGS.TS Trần Xuân Bách - Nhà khoa học Việt Nam đầu tiên nhận giải Noam Chomsky

PGS.TS Trần Xuân Bách - Giảng viên Trường Đại học Y Hà Nội là một trong hai người được trao Giải thưởng Noam Chomsky Ngôi sao Tỏa sáng về Thành tựu trong nghiên cứu 2020. Đây cũng là lần đầu tiên một nhà khoa học của Việt Nam nhận được giải thưởng Noam Chomsky.

Buổi lễ trao giải Noam Chomsky năm 2020 được tổ chức tại trụ sở của Hiệp hội các nhà nghiên cứu hàn lâm liên quốc gia (STAR) tại Hoa Kỳ vào 7 giờ tối ngày 8/12 (tức 7 giờ sáng ngày 9/12 ở Việt Nam).

Các cá nhận giải thưởng Noam Chomsky năm 2020- Ảnh: Starscholars.org

Hiệp hội các nhà nghiên cứu hàn lâm liên quốc gia (STAR) là một tập hợp của các học giả quốc tế nhằm thúc đẩy tiến bộ xã hội toàn cầu thông qua nghiên cứu và vận động chính sách. Hiệp hội có trụ sở chính ở Mỹ, do các học giả tại các trường Đại học ở Mỹ và nhiều nước tham gia sáng lập và cố vấn.

Giải thưởng Noam Chomsky năm 2020 trao một Huân chương Sao Bắc Đẩu cho Thành tựu trọn đời, 2 giải thưởng Ngôi sao tỏa sáng về thành tựu trong nghiên cứu và 2 chứng nhận học giả Ngôi sao mới nổi.

Giải thưởng Ngôi sao tỏa sáng về thành tựu trong nghiên cứu công nhận những người có đóng góp xuyên quốc gia, có sức ảnh hưởng ở bất kỳ lĩnh vực nào. Đóng góp này có thể là bài báo được công bố trên tạp chí quốc tế, sách, chương sách hoặc các dạng thức cộng tác học thuật khác.

Việc nhận giải thưởng Ngôi sao tỏa sáng về thành tựu trong nghiên cứu vừa là một sự ghi nhận quốc tế về những đóng góp của PGS.TS Trần Xuân Bách trong nghiên cứu và thúc đẩy hợp tác nghiên cứu, vừa là một bước tiến để anh tiếp tục thực hiện “sứ mệnh đi tiên phong” trong lan tỏa tinh thần kết nối, hợp tác để cùng nhau phát triển của mình cho trí thức trẻ trong nước lẫn trên toàn thế giới.

Ở tuổi 32, anh Trần Xuân Bách là người trẻ nhất trong 638 nhà giáo được công nhận phó giáo sư năm 2016

PGS.TS Trần Xuân Bách (SN 1984) hiện đang là Phó trưởng Bộ môn Kinh tế y tế tại Trường Đại học Y Hà Nội. Anh từng tốt nghiệp tiến sĩ xuất sắc tại Đại học Alberta, Canada vào năm 2011. Với thành tích đạt được, anh cũng đã được Đại học Alberta trao Giải thưởng Khởi đầu Sự nghiệp năm 2017. Năm 2019, anh được bổ nhiệm Giáo sư (kiêm nhiệm) tại Đại học John Hopkins danh tiếng.

Cho tới nay, PGS.TS Trần Xuân Bách đã có nhiều công bố khoa học trên các tạp chí quốc tế uy tín, bao gồm The Lancet, Bulletin of the World Health Organization, JMIR, AIDS and Behaviors,... Đồng thời, anh tham gia phát triển nhiều mạng lưới nghiên cứu các vấn đề sức khỏe toàn cầu và chính sách kiểm soát bệnh tật.

Với vai trò là Ủy viên BCH Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Phó chủ tịch Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam, PGS.TS Trần Xuân Bách luôn tích cực trong việc thúc đẩy nghiên cứu y học và thực hành lâm sàng dựa trên bằng chứng trong hệ thống chăm sóc sức khỏe của Việt Nam.

Phát biểu tại Đại hội Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam vừa diễn ra, đồng chí Trương Thị Mai- Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Dân vận Trung ương nhấn mạnh: PGS.TS Trần Xuân Bách – đã được biết đến trong nhiều hoạt động, Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2016, ở tuổi 36, không chỉ đạt được nhiều thành tích, giải thưởng nghiên cứu khoa học trong nước và quốc tế mà còn trực tiếp hướng dẫn cho hơn 30 học viên, sinh viên đạt các giải thưởng khoa học các cấp, nỗ lực để kết nối các nhà khoa học trẻ người Việt toàn cầu... Những gì mà nhiều thầy thuốc trẻ Việt Nam đã làm được đã góp phần xây dựng hình ảnh tươi đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam.

PGS.TS Trần Xuân Bách cũng là một thành viên tích cực của các mạng lưới kết nối tri thức trong nước và thế giới. Năm 2018, anh được bầu làm thành viên của Ban lãnh đạo Viện Hàn lâm Khoa học trẻ toàn cầu (Global Young Academy) thuộc Viện hàn lâm quốc gia Đức Leopoldina, một mạng lưới kết nối các nhà khoa học trẻ nhằm giải quyết các vấn đề toàn cầu, khuyến khích, hỗ trợ người trẻ làm khoa học, đặc biệt là người trẻ đến từ các quốc gia đang phát triển.

PGS.TS Trần Xuân Bách, tham gia Đoàn đại biểu lãnh đạo trẻ về Y tế thế giới tại trụ sở Liên Hợp Quốc (Geneva, Thụy Sĩ). Ảnh: NVCC.

Cũng trong năm này, anh đảm nhận vai trò Tổng thư ký của Mạng lưới trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu. Đây là mạng lưới kết nối, tạo cơ hội cho các trí thức trẻ Việt Nam trong và ngoài nước cùng chung tay đóng góp các sáng kiến phục vụ đất nước. Thông qua mạng lưới, hàng chục nhóm nghiên cứu đã được thành lập, hàng trăm đề xuất, sáng kiến đã được mạng lưới làm cầu nối đưa tới các nhà lãnh đạo quốc gia.

Năm 2019, PGS.TS Trần Xuân Bách được Đại học Johns Hopkins bổ nhiệm chức danh Giáo sư (kiêm nhiệm). Anh là một trong những Giáo sư trẻ tuổi nhất của trường đại học danh tiếng này.

Tháng 9/2019, tạp chí PLoS Biology mới công bố một danh sách 100.000 nhà khoa học hàng đầu trên thế giới được xếp vào nhóm được trích dẫn nhiều nhất. Trong danh sách này có 3 nhà khoa học Việt Nam, trong đó có PGS Trần Xuân Bách.

GS Noam Chomsky (sinh năm 1928) là một trong những học giả vĩ đại nhất của thời đại này. Ông được coi là cha đẻ của ngôn ngữ học hiện đại và là một trong những tác giả được trích dẫn nhiều nhất còn sống. Ông là tác giả của hơn 100 cuốn sách về ngôn ngữ học, chính trị, chiến tranh, truyền thông đại chúng...

Ngoài ra, GS Noam Chomsky còn được biết tới là một trong những trí thức tiêu biểu dấn thân phụng sự xã hội. Năm 1970, ông Noam Chomsky đã có chuyến đi thăm Việt Nam lần đầu tiên. Tại Hà Nội, ông đã cùng tham gia trò chuyện và thảo luận về các vấn đề khoa học với các nhà khoa học Việt Nam và được mời đứng giảng một buổi tại Đại học Bách Khoa về các nghiên cứu ông đang thực hiện trong lĩnh vực ngôn ngữ học.

Ông cũng đánh giá cao những công trình của các nhà khoa học Việt Nam trong lĩnh vực toán học và ngôn ngữ học vì các nhà khoa học Việt Nam có thể thực hiện các nghiên cứu với tài liệu còn thô sơ nhưng phương pháp thì vô cùng hiện đại.

Trước những đóng góp học thuật và xã hội to lớn của Noam Chomsky, tháng 10/2020, tiến sỹ Mousumi Mukherjee (Trưởng đại diện Mạng lưới STAR tại Ấn Độ) đã ngỏ lời xin phép sử dụng tên ông để thành lập Giải thưởng Kết nối Toàn cầu A. Noam Chomsky (A. Noam Chomsky Global Connections Award).

Giải thưởng này hướng tới việc tôn vinh sức mạnh của việc kết nối giữa con người, vinh danh những cá nhân có ảnh hưởng sâu sắc tới việc thúc đẩy dịch chuyển xã hội và dịch chuyển toàn cầu

Thái Bình