Phải xử lý nghiêm!

- Tớ muốn nói cái lạm quyền trong việc ra văn bản ấy.

- Tưởng bác nói chuyện gì, chứ lạm quyền trong lĩnh vực ra văn bản thì đâu phải bây giờ mới có.

- Đúng là như thế. Riêng trong năm 2017, Bộ Tư pháp đã phát hiện5.639 văn bản trái pháp luật. Trong đó có 1.236 trái pháp luật về thẩm quyền ban hành và 3.829 văn bản sai về chưng cứ pháp lý, thể thức và kỹ thuật trình bày; còn lại 574 văn bản không phải là quy phạm pháp luật nhưng lại chứa quy phạm pháp luật.

- Chắc chắn những văn bản thế này sẽ để lại hậu quả khôn lường, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân, thậm chí ảnh hưởng đến tính "tối thượng" của pháp luật trong nhà nước pháp quyền.

- Hậu quả là vậy, thế có quy trách nhiệm những người ra văn bản trái luật không bác?

- Theo tớ biết, hiện nay chưa có quy trách nhiệm bồi thường trong ban hành và thi hành văn bản trái luật gây ra.

- Có phải vì thế mà càng làm gia tăng nỗi bức xúc của xã hội đối với văn bản trái pháp luật?

- Chính vì thế mà Bộ Tư pháp đã kiến nghị với Thủ tướng xem xét, chỉ đạo các cơ quan liên quan sớm trình Quốc hội dự thảo Luật Sửa đổi, bổ sung Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

- Trong đó đặc biệt quan tâm đến đề xuất cơ chế trách nhiệm bồi thường của Nhà nước trong việc ban hành và thi hành văn bản trái pháp luật?

- Đúng là vậy, thời gian tới, Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật sẽ tập trung vào việc kiểm tra, phát hiện và xử lý các văn bản trái pháp luật xâm hại quyền, lợi ích của nhà nước, xã hội. Qua đó kiến nghị xem xét trách nhiệm cơ quan, cá nhân ban hành văn bản trái pháp luật.

- Đấy là chưa kể việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật trái pháp luật hiện nay chưa phục vụ lợi ích của nhân dân mà đang hướng tới cơ quan quản lý, phục vụ lợi ích cục bộ.

- Con số các văn bản trái luật và hệ lụy của nó đã rõ, song từ trước đến nay chưa có quy trách nhiệm người đứng đầu khi ban hành văn bản trái luật; hành vi này cũng chưa được quy đinh trong luật, dẫn đến việc xem xét trách nhiệm, bồi thường đang bị bỏ quên.

- Chưa quy trách nhiệm, nhưng em thấy khi phát hiện ra các cơ quan có thẩm quyền đều ra quyết định thu hồi, hoặc tạm dừng thực hiện, như thế cũng là được.

- Tất nhiên là được, nhưng khi thu hồi hay tạm dừng, nhiều trường hợp đã để lại hậu quả lớn. Vậy tốt nhất là phải có những quy định ngay từ đầu. Phòng bao giờ cũng hơn chống.

- Em còn nghĩ, việc ra văn bản trái luật còn là nhằm mục đích bắt buộc phải xin, để thể hiện quyền uy, vừa kiếm...được tiền. Chính vì vậy Chính phủ nhiều lần đã nhắc nhở, răn đe, nhưng nhiều văn bản có những quy định lạ lùng vẫn tồn tại.

- Thế mới cần có cơ chế phạt nặng đối với hành vi này, như vậy mới mong giải quyết được.

- Nhưng phạt ai, ai đóng phạt, tiền lấy từ đâu để nộp phạt? Hay cuối cùng cũng là tiền thu thuế của dân. Cuối cùng tiền ngân sách lại đền bù ngân sách?

- Theo em, xử phạt hành chính không đủ mà phải có quy định cách chức người ra văn bản trái luật; buộc thôi việc những cán bộ tham mưu thảo ra văn bản. Có như thế mới giảm được số văn bản trái luật.

- Nhân nói chuyện lạm quyền, mới đây cái thông báo do Chi cục trưởng Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng 1 đang khiến các doanh nghiệp nhập khẩu lúa mì khốn đốn.

- Chuyện này em biết, cái thông báo này buộc tái xuất các lô hàng lúa mỳ nhập khẩu do nghi vướng một loại cỏ nguy hiểm phải không bác?

- Đúng đấy, nghe nói cái cỏ này tác hại thật, song việc cấm hay cho nhập cũng cần cân nhắc tùy từng trường hợp, chứ không quản được rồi cấm tiệt sẽ gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp.

- Chính vì vậy, tại cuộc họp với Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ với các bộ, ngành liên quan, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ đã khẳng định thông báo của Chi cục buộc tái xuất các lô hàng tác động rất lớn tới doanh nghiệp, phải thu hồi ngay và lúa mì có cỏ dại là sai thẩm quyền, và không thể chấp nhận được.

- Đúng là phải cương quyết như vậy. Kỷ cương là rất quan trọng, nhưng mọi kỷ cương phải theo đúng luật định, chứ cứ lạm quyền để tạo cơ chế “xin – cho” thì phải xử lý nghiêm.

Thiện Tâm