Phân biệt nám nội tiết và nám môi trường

Nám da có nhiều nguyên nhân với những biểu hiện, diễn biến khác nhau. Chính vì vậy, để điều trị nám triệt để, việc đầu tiên bạn phải hiểu được lý do hình thành và mức độ nám hiện tại làn da.

Việc tìm ra nguyên nhân chính là nền tảng giúp bạn điều trị nám đạt được hiệu quả tối ưu. Bên cạnh yếu tố di truyền thì 2 nguyên nhân lớn nhất dẫn đến tình trạng nám da chính là tác động từ môi trường bên ngoài và sự rối loạn nội tiết tố bên trong cơ thể.

Phân biệt nám nội tiết và nám môi trường

1. Nám nội tiết

Rối loạn nội tiết là tình trạng chung của đa phần các chị em phụ nữ khi bước vào độ tuổi 30. Lượng hormone Estrogen thay đổi đột ngột, có thể tăng hoặc giảm gây mất cân bằng nội tiết. Estrogen không chỉ đóng vai trò duy trì ham muốn sinh lý, giữ nét mềm mại ở người phụ nữ mà còn kiểm soát hormone MSH (loại hormone có tác dụng kích thích sản sinh hắc tố melanin dưới da). Chính vì vậy, khi nội tiết tố nữ rối loạn, MSH hoạt động bất thường, melanin sẽ tích tụ nhiều và phát triển lên bề mặt da thành các đốm nám sạm.

Tuy nhiên, tuổi tác không phải là lý do duy nhất, việc sử dụng thuốc kháng sinh, thuốc tránh thai, rối loạn kinh nguyệt, thời kỳ mang thai, tiền mãn kinh,... cũng góp phần không nhỏ trong việc gây mất cân bằng nội tiết tố:

Thuốc tránh thai: Thuốc tránh thai chứa progestins thường mang lại tác dụng phụ là làm rối loạn nội tiết tố, dẫn đến tình trạng nám sạm da. Hệ quả này sẽ xuất hiện ngay trong giai đoạn đang dùng thuốc hoặc sau đó 2-3 tháng tùy thuộc vào cơ địa mỗi người.
Phụ nữ mang thai hoặc sau sinh: Giai đoạn mang thai, người phụ nữ sẽ có rất nhiều sự thay đổi về cả thể chất lẫn tinh thần. Lượng hormone estrogen tăng đột ngột khi mang thai và giảm nhanh chóng sau sinh, kéo theo hormone MSH cũng bị ảnh hưởng và việc tăng sắc tố đen melanin là hiển nhiên.
Kinh nguyệt không đều: Chế độ ăn uống và sinh hoạt quyết định rất nhiều đến thời kỳ “đèn đỏ” của bạn. Tình trạng kinh nguyệt thất thường cũng là nguyên nhân gây rối loạn nội tiết tố bên trong cơ thể, dẫn đến việc hình thành nám sạm.
Stress, căng thẳng: Đây là một trong những nguyên nhân lớn nhất dẫn đến tình trạng nám da mà nhiều người thường chủ quan bỏ qua. Bộ não đóng vai trò chỉ đạo buồng trứng tiết ra estrogen, chính bởi vậy, khi cơ thể rơi vào trạng thái căng thẳng, hoạt động của buồng trứng cũng bị ảnh hưởng trực tiếp, làm đảo lộn hệ nội tiết cơ thể.

2. Nám môi trường
Nếu như nám nội tiết chủ yếu xuất phát từ nguyên nhân khách quan thì nám môi trường thường bắt nguồn từ các nguyên nhân chủ quan, và nhiều nhất là thói quen sinh hoạt, ăn uống cũng như chế độ chăm sóc, bảo vệ làn da khỏi sự tấn công của các tác nhân bên ngoài.

Ánh nắng mặt trời

Mỗi ngày, làn da đều phải thực hiện một cuộc chiến không cân sức với các tia UV của ánh nắng mặt trời, bức xạ nhiệt và ánh sáng xanh của thiết bị điện tử. Từ tuổi 30, sức khỏe làn da ngày càng suy yếu, hàng rào bảo vệ da cũng mỏng dần, tạo điều kiện để những tác nhân gây hại trên tấn công và hủy hoại nhanh chóng. Làn da dễ bị vi khuẩn xâm nhập, dẫn đến việc hình thành mụn cũng như các đốm nám, sạm đen.

Ô nhiễm môi trường

Ô nhiễm môi trường không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra nám nhưng nó có thể khiến tình trạng này trở nên trầm trọng hơn bởi tác động của bụi bẩn, khói xe, hóa chất độc hại.

Mỹ phẩm kém chất lượng

Đã có rất nhiều câu chuyện đáng tiếc xoay quanh việc lạm dụng mỹ phẩm kém chất lượng, thế nhưng hồi chuông cảnh báo ấy dường như vẫn chưa đủ sức ngăn cản thói quen làm đẹp cấp tốc của các chị em. Với mong muốn cải lão hoàn đồng hay trắng mịn ngay tức khắc, họ tìm đến các sản phẩm không rõ nguồn gốc mà không hay biết chúng chứa những thành phần vô cùng độc hại cho làn da như corticoid, hydroquinone. Da trở nên trắng hồng sau khi sử dụng vài ngày, nhưng thực chất đó là biểu hiện của việc tẩy da, lột đi lớp màng bảo vệ bên ngoài, khiến làn da ngày càng mỏng và suy yếu. Khi tiếp xúc với ánh nắng, ô nhiễm da sẽ bị hủy hoại nhanh hơn, dễ kích ứng, nổi mụn và thâm nám.

Giải pháp điều trị nám nội tiết và nám môi trường

1. Nám nội tiết

Hậu quả chung của việc rối loạn hormone chính là sắc tố melanin bị kích thích hoạt động quá mức, dẫn đến sự xuất hiện các đốm, mảng nám. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc, nám nội tiết là nám chân sâu và phải được điều trị tận gốc từ bên trong. Việc điều trị nám nội tiết đòi hỏi phải làm tăng cường đào thải sắc tố melanin, bổ gan, bổ thận cải thiện từ bên trong. Để tình trạng nám nội tiết được cải thiện nhanh chóng, bạn phải duy trì thói quen sống lành mạnh, tránh xa các thực phẩm cay nóng, nhiều đường, chất kích thích, ngủ đủ giấc và giữ tinh thần luôn thoải mái, lạc quan.

2. Nám môi trường

Lão hóa nói chung và nám da nói riêng là tình trạng khó tránh khỏi, tuy nhiên bạn hoàn toàn có thể làm chậm tốc độ của nó nếu có giải pháp ngăn ngừa và điều trị kịp thời. Nguyên nhân hình thành nám môi trường là những tác động từ bên ngoài, chính bởi vậy, để điều trị hiệu quả, việc quan trọng nhất bạn cần làm chính là chủ động bảo vệ và tăng cường khả năng tự bảo vệ của làn da. Về bản chất, nám môi trường hay nám nội tiết đều do sự tăng tiết sắc tố melanin, vì vậy việc điều trị vẫn dựa trên nguyên tắc tăng cường đào thải sắc tố này.

Quỳnh Trang - Theo Đời sống Plus/GĐVN