Pháo tự hành AS-90 do Anh sản xuất bị trúng bom

Tài khoản Voenacher trên Telegram hôm 3/7 đăng video từ máy bay không người lái (UAV), cho thấy một tổ hợp pháo tự hành AS90 trúng bom và bị phá hủy tại tỉnh Zaporizhzhia.

Trong video, tháp pháo của khẩu AS-90 bị xé nát hoàn toàn, nhiều khả năng do nổ khoang chứa đạn. Khung gầm xe còn tương đối nguyên vẹn, nằm trong miệng hố rất lớn và sâu.

AS90 Braveheart hay còn được biết với tên Pháo 155 mm L131 là hệ thống lựu pháo tự hành do hãng Vicker Shipbuilding của Anh phát triển và chế tạo.

Đây cũng chính là loại pháo tự hành duy nhất được sử dụng trong thành phần tác chiến của Lục quân Hoàng gia Anh hiện nay.

Lịch sử ra đời của dòng pháo tự hành này là vào những năm cuối thập kỷ 60, đầu thập kỷ 70, Tây Đức, Anh và Ý đã thảo luận về việc phát triển một mẫu pháo tự hành mới, từ dự án này họ đã cho ra đời nguyên mẫu SP70.

Trong đó Tập đoàn Vicker Shipbuilding and Engineering chịu trách nhiệm thiết kế tháp pháo (có tên là SBT155).

Tuy nhiên cuối cùng dự án SP70 đã bị hủy bỏ vì lúc bấy giờ pháo tự hành M109 Paladin của Mỹ tỏ ra vượt trội hơn.

Dù bị hủy bỏ nhưng những kinh nghiệm trong nghiên cứu SP70 đã được tận dụng để phát triển pháo tự hành AS90 Braveheart của Anh, Palmaria của Ý và Panzerhaubitze 2000 của Đức.

Như một nỗ lực để khắc phục các khuyết điểm trên dự án SP70, Vicker Shipbuilding đã chế tạo loại pháo tự hành với khung gầm và tháp pháo mới.

Pháo chính là loại FH 70 155 mm với chiều dài nòng gấp 39 lần đường kính và khung gầm sử dụng một số thành phần tự động của xe tăng chiến đấu chủ lực Challenger 1.

Biến thể nâng cấp sử dụng pháo với chiều dài nòng gấp 52 đường kính.

Điều đáng nói là pháo tự hành này có thể thay thế nhanh động cơ chỉ trong vòng 1h.

Nguyên mẫu đầu tiên hoàn thành vào năm 1986, sau các cuộc thử nghiệm, sản phẩm mới của Vicker Shipbuilding đã được Quân đội Hoàng gia Anh chấp nhận đưa vào sử dụng với tên gọi là AS90.

AS90 đã thay thế toàn bộ các loại pháo tự hành FV 433 Abbot và M109 Paladin cũng như lựu pháo xe kéo FH 70 có trong trang bị của Anh.

Khung gầm của AS-90 dùng bánh xích với động cơ và bộ truyền động đặt phía trước.

Động cơ Cummins VTA903T V8 660 mã lực giúp pháo đạt tốc độ tối đa trên đường nhựa là 55 km/h, tầm hoạt động 350 km.

Ngoài ra, xe còn lắp đặt hệ thống cung cấp điện phụ trợ APU (Auxiliary Power Unit) nhằm cấp điện cho các thiết bị bên trong mà không cần bật động cơ.

Pháo có khả năng vượt chướng ngại vật cao 0,75 m, vượt hào rộng 3 m và lội nước sâu 1,5 m.

Pháo chính của AS90 là loại FH 70 cỡ 155 mm với chiều dài nòng gấp 39 lần đường kính, sử dụng cơ chế bệ khóa nòng dạng trượt dọc, loa che lửa kiểu vách ngăn đôi và thiết bị cản khói thuốc tràn ngược về tháp pháo.

Hệ thống nạp đạn của AS90 là loại bán tự động với cơ số đạn mang theo là 40 viên.

Đạn pháo sẽ được đặt vào khay nạp tự động và cánh tay thủy lực sẽ đẩy đạn pháo vào buồng đạn.

Liều phóng được đặt bên trái tháp pháo và quy trình nạp là thủ công do lính nạp đạn tiến hành.

Nhờ có hệ thống giảm giật và hệ thống treo bằng khí nén nên xe không cần thanh ổn định thủy lực, pháo có thể bắn ở mọi hướng trong góc phương vị 360 độ và góc tà -5 độ- +70 độ.

Nhờ hệ thống nạp đạn bán tự động, AS90 có thể bắn loạt 3 phát trong 10 giây và tốc độ bắn trung bình là 6 phát/phút.

Thông tin về mục tiêu sẽ được trinh sát pháo binh cung cấp và chuyển về đơn vị pháo AS90. Hệ thống BAE System (Automatic Gun Laying System/AGLS) trang bị trên xe sẽ hiệu chỉnh pháo vào vị trí bắn.

Ngoài ra chúng cũng báo vị trí chính xác của từng pháo, từ đó liên kết mạng lưới, chia sẻ dữ liệu mục tiêu.

Hệ thống dẫn đường quán tính cung cấp vị trí chính xác và trạng thái của pháo, do đó giảm các điều kiện tiên quyết để khảo sát vị trí bắn.

Đơn vị hiển thị của xạ thủ sẽ cho biết góc phương vị và góc tà của pháo so với mục tiêu. Dữ liệu có thể được nhập trực tiếp từ bàn phím của xạ thủ hoặc nhận từ hệ thống kiểm soát hỏa lực.

Để bắn trực tiếp từ khoảng cách 2.000 m trở lại, xạ thủ được trang bị kính ngắm ngày/đêm.

Pháo tự hành AS90 cũng có kính ngắm kỹ thuật số chỉ điểm bằng laser quán tính LINAPS (Laser INertial Artillery Pointing System).

Loại pháo này có thể bắn tất cả các loại đạn pháo 155 mm tiêu chuẩn NATO, tầm bắn tối đa 24,7 km với đạn thường và 30 km với đạn pháo tăng tầm.

Phiên bản cải tiến sau này, AS90 Braveheart sử dụng pháo có chiều dài nòng gấp 52 lần đường kính nên tầm bắn tăng lên 30 km với đạn thông thường và 40 km đối với đạn pháo tăng tầm.

Ngoài ra AS90 Braveheart cũng bắn được đạn pháo V-LAP do Nam Phi phát triển với tầm bắn 60 km và cả đạn pháo thông minh XM982 Excalibur của Mỹ.

Pháo AS90 còn có thể bắn loại đạn pháo mang ngòi cảm biến BSFM (Ballistic Sensor Fuze Mujnition) do Đức phát triển.

Đây là loại đạn pháo tấn công chính xác với tầm bắn 22,5 km, mỗi viên đạn chứa 2 đạn con mang ngòi nổ cảm biến.

Loại đạn này dùng hồng ngoại hoặc radar để tìm kiếm các mục tiêu như xe tăng, xe bọc thép để tiêu diệt.

Ngoài phiên bản thông thường, pháo này còn có biến thể AS90 Desert: Đây là phiên bản cải tiến giúp hoạt động tốt ở môi trường sa mạc, trang bị các tấm che nhiệt và phản chiếu ánh mặt trời, được lắp bộ xích Diehl-940 giúp chạy trên cát tốt hơn.

Uy lực tốt, cơ động cao, hệ thống điện tử hiện đại đã biến AS90 Braveheart trở thành một trong những hệ thống pháo tự hành tốt nhất thế giới.