Phát hiện Omicron trên loài hươu, nguy cơ xuất hiện thêm biến thể mới
Các nhà khoa học lấy mẫu dịch mũi của một con hươu. Ảnh: The New York Times
* Nghiên cứu sâu về cơ chế phản ứng miễn dịch của tế bào bạch cầu đối với virus SARS-CoV-2
Việc phát hiện biến thể Omicron trên loài hươu đuôi trắng ở New York (Mỹ) đang làm dấy lên lo ngại rằng loài động vật này (hiện có 30 triệu con tại Mỹ) có thể trở thành vật chủ cho một biến thể mới của virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19.
Trong nghiên cứu công bố ngày 8/2, các nhà khoa học tại trường Đại học bang Pennsylvania đã lấy mẫu máu và dịch mũi của 131 con hươu tại đảo Staten (thuộc New York).
Kết quả cho thấy gần 15% con trong số này có kháng thể chống virus. Phát hiện trên đồng nghĩa với việc trước đó, chúng đã từng nhiễm virus SARS-CoV-2 và có khả năng tái nhiễm các biến thể mới. Theo ông Suresh Kuchipudi, một chuyên gia về vi sinh vật thú y tại trường đại học trên, con người có nguy cơ bị lây nhiễm sau khi virus lây lan ở một loài động vật, nhưng nguy hiểm hơn là với vật chủ là các loài động vật, virus có cơ hội phát triển các biến thể mới và sau đó có thể lây trở lại cho người.
Ông cho biết: "Khi virus hoàn toàn biến đổi, chúng có thể né tránh được vắc xin. Đây là lý do con người phải thay đổi vắc xin".
Bộ Nông nghiệp Mỹ cho biết đây là lần đầu tiên các nhà khoa học phát hiện biến thể Omicron ở một loài động vật hoang dã.
Dù hiện chưa có bằng chứng nào cho thấy các con hươu đuôi trắng này có thể lây truyền virus sang người, nhưng đến nay hầu hết các loài động vật nhiễm COVID-19 đều được ghi nhận ở các loài có tiếp xúc với người nhiễm bệnh.
Tháng 8 năm ngoái, giới khoa học Mỹ đã phát hiện ca nhiễm virus SARS-CoV-2 đầu tiên ở hươu hoang dã tại bang Ohio, nối dài danh sách các loài động vật có kết quả xét nghiệm dương tính với virus này.
Phát hiện dựa trên các mẫu thu thập được ở hươu nhiều tháng trước khi biến thể Omicron xuất hiện và thay thế Delta trở thành biến thể chủ đạo nhất trong đại dịch ở người tại nhiều quốc gia trên thế giới.
Trước đó, Bộ Nông nghiệp Mỹ đã ghi nhận COVID-19 ở các loài động vật như chó, mèo, hổ, sư tử, báo tuyết, rái cá, khỉ đột và chồn.
* Trong nghiên cứu gần đây được công bố trên chuyên trang nghiên cứu y khoa medRxiv, các nhà nghiên cứu đánh giá mối tương quan giữa các phản ứng miễn dịch thể và phản ứng miễn dịch qua trung gian qua tế bào đối với virus SARS-CoV-2 ở những người có triệu chứng và không có triệu chứng tại Anh.
Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học đã thu thập dữ liệu từ nhóm TwinsUK và nhóm nghiên cứu triệu chứng COVID (CSS). TwinsUK có trên 14.000 cá nhân đã đăng ký tham gia, trong đó bao gồm trên 7.000 cặp song sinh.
Tổng cộng có 431 cá nhân từ nhóm TwinsUK đã tham gia vào nghiên cứu thăm khám tại nhà trong giai đoạn từ tháng 5/2020 đến tháng 6/2020. Trong số 431 người tham gia nghiên cứu thăm nhà này, 384 người cũng đã tham gia đầy đủ vào CSS. Dữ liệu CSS đã được sử dụng để thiết lập thang điểm 'triệu chứng', với thang điểm nằm trong khoảng từ 0 đến 1,0. Điểm trên 0,5 thể hiện “dương tính với triệu chứng” mắc COVID-19.
Tất cả những người tham gia được chia thành 4 nhóm dựa trên điểm số triệu chứng và phản ứng kháng thể IgG chống protein gai từ lần thăm khám tại nhà đầu tiên. Các nhóm bao gồm những cá nhân “dương tính về triệu chứng” với COVID-19 và có phản ứng dương tính với kháng thể (Nhóm 1), những cá nhân “dương tính về triệu chứng” với COVID-19 nhưng âm tính với kháng thể (Nhóm 2), những cá nhân “âm tính về triệu chứng” đối với COVID-19 và phản ứng dương tính với kháng thể, biểu hiện của mắc bệnh không triệu chứng (Nhóm 3) và những cá nhân “âm tính về triệu chứng” đối với COVID-19 và âm tính với kháng thể, biểu hiện của nhóm khỏe mạnh ( Nhóm 4).
Vào giai đoạn cuối nghiên cứu, có 9 người được đưa vào Nhóm 1, 12 người vào Nhóm 2, 6 người trong Nhóm 3 và 5 người vào Nhóm 4. Tất cả những người tham gia nghiên cứu đã cung cấp huyết thanh của họ để phân tích lượng protein gai và kháng thể nucleocapsid, cũng như phản ứng tế bào lympho T. Trong lần thăm khám thứ hai, những người tham gia tiếp tục cung cấp mẫu huyết thanh, được sử dụng để phân tách tế bào đơn nhân máu ngoại vi (PBMC) và tiến hành xét nghiệm kháng thể.
Kết quả nghiên cứu cho thấy không ai trong số 17 người âm tính với kháng thể (bao gồm cả những người trong Nhóm 2 và 4) hay có phản ứng của tế bào lympho T, khi huyết thanh của họ được thử nghiệm chống lại các nhóm kháng nguyên của virus SARS-CoV-2 và protein nucleocapsid, cũng như tiểu phần S1 và S2 của protein gai. Trong khi đó, có 14 trong số 15 người dương tính với kháng thể, có phản ứng miễn dịch qua trung gian tế bào T chống lại các kháng nguyên virus này.
Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng nồng độ kháng thể IgG chống protein gai có tương quan chặt chẽ với phản ứng của tế bào T hỗ trợ (CD4+) so với mức độ liên quan của chúng với lượng tế bào T điều hòa. Mặc dù phản ứng này không có gì đáng ngạc nhiên, vì tế bào T hỗ trợ đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo ra các phản ứng kháng thể của tế bào B, mối tương quan chặt chẽ giữa các tế bào T điều hòa và tế bào T hỗ trợ cũng được ghi nhận. Đáng chú ý, tất cả những người âm tính với kháng thể cũng không có biểu hiện phản ứng của tế bào T khi nhiễm virus SARS-CoV-2, bất kể họ xác nhận đã gặp các triệu chứng giống COVID-19 hay không.
Qua nghiên cứu, mối liên hệ chặt chẽ giữa nồng độ kháng thể IgG chống protein gai và phản ứng của tế bào T chứng tỏ rằng xét nghiệm tế bào T không có khả năng bổ sung bất kỳ thông tin nào liên quan đến khả năng miễn dịch của một người đối với virus SARS-CoV-2, khi được sử dụng cùng với biện pháp đo nồng độ kháng thể trung hòa. Tuy nhiên, vì khả năng phản ứng của tế bào T và mức độ kháng thể có thể khác nhau vào các thời điểm sau đó, thông tin này có thể hữu ích cho các nhà nghiên cứu để đánh giá cách thức phản ứng của tế bào T và lượng kháng thể suy yếu sau vài tháng mắc bệnh hoặc tiêm phòng.
