Phát thanh viên Hải Yến: Vẻ đẹp lấp lánh của tiếng nói Việt Nam

- Là PTV văn nghệ kỳ cựu của làn sóng Tiếng nói Việt Nam, chị có những cảm xúc gì khi thể hiện những tác phẩm văn học?

+ Như quý độc giả, thính giả đã biết, trong phát thanh thì giọng nói chiếm một ưu thế vô cùng quan trọng. Bằng âm thanh, giọng nói, phát thanh viên phải thể hiện làm sao để thính giả hiểu hết được nội dung mà tác giả muốn chuyển tải và cảm nhận được cái hay, cái đẹp của tác phẩm. Đặc biệt hơn là những tác phẩm VHNT. Cho nên, nắm được hồn cốt của tác phẩm là điều vô cùng quan trọng, từ đó người đọc thổi hồn vào từng con chữ, tạo cảm xúc cho người nghe.Trong các chương trình văn nghệ của Ban VHNT- VOV6 - Đài Tiếng nói Việt Nam có rất nhiều thể loại như ký, ghi chép, tản văn, thơ, truyện... Mỗi một thể loại thì người thể hiện phải biến hóa con chữ, sắc thái giọng đọc thay đổi liên tục và điều quan trọng là bắt đúng cảm xúc của nhân vật, tất cả để cho tác phẩm đến với thính giả một cách trọn vẹn nhất.

- Chương trình Đọc truyện đêm khuya có nhiều tác phẩm của các nhà văn trong nước được chị thể hiện. Khi đọc tác phẩm trên sóng, chị có cảm xúc, tình cảm như thế nào?

+ Riêng với chương trình Đọc truyện đêm khuya, với nhiều đề tài phong phú, những câu chuyện hấp dẫn, lôi cuốn nên chúng tôi được thỏa sức tung tẩy với từng con chữ, được sống và được thăng hoa cảm xúc với từng nhân vật trong tác phẩm.

Tôi nhớ mãi lần được thể hiện truyện ngắn “Chiếc võng dù” của tác giả Ngọc Diệp, câu chuyện kể về một người lính trở về sau chiến tranh. Đó là một câu chuyện đã lấy rất nhiều cảm xúc của tôi. Một PTV chuyên nghiệp khi thể hiện tác phẩm phải làm chủ được cảm xúc nhưng vì đó không phải là chương trình phát thanh trực tiếp nên tôi đã cho phép mình được vỡ òa cảm xúc theo bản năng. Tôi đã rơi nước mắt, cố kìm nén nhưng không thể. Kỹ thuật viên. hôm đó là chị Hương Giang đã rất đồng cảm và nói với tôi rằng: “Chị ơi, mình nghỉ giải lao tí xíu rồi đọc tiếp nhé”. Gần đây nhất, tôi đọc truyện ngắn “Như giọt chuông ngân” của tác giả Hồ Loan, đoạn nói về tâm sự của người cha chia tay con gái khi cô sắp chết và tình nguyện hiến tạng, đó là lời sau cuối của tình phụ tử, mắt tôi nhòa đi, giọng tôi nghẹn lại, tôi cố đọc trong tâm trạng buồn đau của nhân vật. Lúc ấy, BTV Vân Khánh theo dõi và vẫn để tôi đọc hết đoạn này. Sau đó, chúng tôi nghe lại, quả thực rất xúc động. Chắc chắn thính giả cũng có sự đồng cảm đó với nhân vật, với người thể hiện. Trong suốt mấy chục năm làm nghề, tôi đã vinh dự được thể hiện rất nhiều tác phẩm hay, đã để lại ấn tượng sâu sắc cho chính người thể hiện cũng như người nghe.

- Các chương trình Văn nghệ của Ban Văn học nghệ thuật hấp dẫn cũng một phần là nhờ sự thể hiện của các giọng đọc, trong đó có giọng đọc của chị. Chị có suy nghĩ gì khi nhận được sự phản hồi của thính giả cả nước dành cho những chương trình chị tham gia?

+ Khi tác phẩm phát sóng nhận được phản hồi tích cực của thính giả hay của chính tác giả thì thực sự đó là điều hạnh phúc đối với tôi và những người làm chương trình. Điều này đã động viên, khích lệ tôi rất nhiều trong công việc. Tôi đã nhận được rất nhiều thư, tin nhắn của thính giả gửi đến, họ bày tỏ niềm vui sướng, cảm xúc, tình cảm khi được nghe những truyện ngắn hay, những bài ký, tùy bút… Hạnh phúc nào hơn khi nhận được tình cảm của thính giả gần xa dành cho chương trình, dành cho các giọng đọc. Họ phản hồi rằng tác phẩm hay quá, câu chuyện cảm động quá, giọng đọc ấm áp quá… tôi như vỡ òa niềm vui. Có một thính giả sau khi nghe truyện trong chương trình Đọc truyện đêm khuya, nhắn tin ngay trong đêm rằng “Em nghe chị đọc truyện mà em khóc theo, buồn vui cùng nhân vật. Đọc như rút ruột người ta vậy”. Điều đó khiến cho tôi có thêm nhiều động lực để thể hiện tác phẩm hay hơn, hấp dẫn hơn.

PTV Hải Yến tại phòng thu âm Đài Tiếng nói Việt Nam.

- Tác phẩm văn học nếu chỉ đọc bằng mắt thì chưa thể hiện đầy đủ cái hay cái đẹp, thông qua giọng đọc truyền cảm của đội ngũ Phát thanh viên thì tác phẩm văn học được nâng lên một tầm cao, sáng rõ hơn và hấp dẫn hơn. Chị đã bày tỏ những xúc cảm như thế nào khi thể hiện những tác phẩm ấy?

+ Vâng, đúng vậy. Tác phẩm văn học nếu chỉ đọc bằng mắt thì mới chỉ dừng lại ở cảm nhận nội dung trong suy nghĩ... nhưng khi được thông qua giọng đọc truyền cảm của các PTV thì ngoài cảm nhận được nội dung, thính giả còn cảm nhận được cái hay, cái đẹp của ngôn từ tiếng Việt. Thể hiện tác phẩm văn học nghệ thuật qua làn sóng là một cách làm mới để tác phẩm có thêm một đời sống mới, đó là vẻ đẹp của Tiếng nói Việt Nam. Cho nên khi đã vào phòng thu và ngồi trước micro để thể hiện tác phẩm, PTV phải tạm quên đi những công việc ngoài đời thực để hóa thân vào nhân vật của tác phẩm thông qua từng con chữ. Lúc ấy, những vẻ đẹp lấp lánh văn chương, thế giới của nhân vật, câu chuyện …sẽ cuốn PTV say mê với con chữ mà truyền tải và người đọc sẽ bộc lộ hết khả năng của mình. Tôi nghĩ, PTV cũng có sự sáng tạo để góp phần làm tăng thêm sự hấp dẫn, lôi cuốn của tác phẩm.

- Việc đọc sách, đọc tác phẩm là rất quan trọng, cũng như việc nghe Đài, nghe những chương trình văn nghệ phát thanh. Chị có lời khuyên nào cho các bạn trẻ yêu thích đọc sách, nghe đài?

+ Ai cũng biết lợi ích của việc đọc sách, đọc tác phẩm văn học hay nghe tác phẩm qua âm thanh, qua làn sóng phát thanh. Tuy nhiên, với sự phát triển mạnh mẽ của CNTT như hiện nay đã tác động rất lớn đến thói quen đọc sách của mọi người nhất là các bạn trẻ. Bên cạnh đó, sự hấp dẫn của các phương tiện nghe nhìn khác cũng tác động không nhỏ đến đời sống tinh thần của giới trẻ. Nhưng khi các bạn nhận thức được đầy đủ vai trò của đọc sách hay nghe những tác phẩm hấp dẫn qua âm thanh thì chắc chắncác bạn sẽ trân quí những giá trị mà tác phẩm mang lại. Thay đổi thói quen bằng cách tập nghe Đài, theo dõi các chương trình Văn nghệ trên làn sóng, tập bỏ thói quen chơi Facebook, điện thoại… mà hãy cầm một cuốn truyện hay hoặc nằm nhắm mắt, thư thái nghe Đài… Bạn hãy cảm nhận qua âm thanh, qua tiếng nói của người đọc. Bạn sẽ được thưởng thức một thế giới âm thanh sống động, đẹp đẽ của Tiếng Việt, được nghe những tác phẩm tuyệt vời. Đó là một thế giới khác mà bạn được chạm đến. Như thế không thú vị sao?

- Từ một tác phẩm được phát sóng và nó thực sự hấp dẫn hơn thông qua giọng đọc của PTV. Từ đó mà thính giả có thể tìm đến các tác phẩm khác cùng của tác giả đó. Điều này có khiến cho chị vui không khi mình đã góp phần nâng cao chất lượng tác phẩm và sự lan tỏa?

+ Tôi nghĩ rằng, một tác phẩm văn học có giá trị chính là tác phẩm ấy đã mang lại những điều tốt đẹp cho con người, đạt đến chân - thiện - mỹ. Qua làn sóng, tác phẩm văn học đến với thính giả cả nước, kiều bào xa Tổ quốc, đồng bào vùng sâu vùng xa… nơi đâu cũng được nghe tiếng nói Việt Nam, tiếng nói dân tộc mình. Các nhà văn, nhà thơ được chọn tác phẩm phát sóng trên Đài là một hạnh phúc, và thính giả nhờ đó mà tìm đến các tác phẩm khác của họ để đọc thì lại càng hạnh phúc hơn. Tôi cũng cảm thấy mình đã góp phần cộng hưởng những giá trị tốt đẹp mà tác phẩm văn chương mang lại, góp phần vào sự lan tỏa “hữu xạ tự nhiên hương” của tác phẩm. Nghe thật nhiều, đọc và cảm nhận thật nhiều, thật sâu để chúng ta thấu nhận được hết vẻ đẹp lấp lánh của tiếng nói Việt Nam, phải không bạn?

- Trân trọng cảm ơn PTV Hải Yến về cuộc trò chuyện.