Phát triển chăn nuôi sạch nhờ giun quế

Bắt đầu chăn nuôi bò sữa trong khoảng 20 năm trở lại đây, Đặng Xá là một trong những xã trọng điểm về chăn nuôi bò sữa ở huyện Gia Lâm. Nhờ việc phát triển nghề nuôi bò sữa mà đời sống của người dân trong xã được nâng lên rất nhiều.

Đến với Đặng Xá hôm nay không chỉ thấy miền quê trù phú với những đồng cỏ xanh mướt mà còn nhận ra không khí đã trở nên trong lành hơn, vấn đề về ô nhiễm môi trường từ chất thải bò sữa đã được giải quyết.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Ánh Quang, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Đặng Xá, nhớ lại: Trước đây, vì không có quy trình xử lý thải trong chăn nuôi nên đã gây ra tình trạng ô nhiễm khá nặng nề cho Đặng Xá cũng như khu vực lân cận.

Phân bò thải ra từ các hộ chăn nuôi được thải ra môi trường mà chưa qua xử lý, dọc theo khúc sông Giàng chảy qua thôn Đồng Xuyên, lượng phân ùn ứ lại nhiều ngày nổi trên mặt nước dày cả mét, rộng hàng trăm mét vuông. Đi dọc các đường làng, ngõ xóm đâu đâu cũng ngửi thấy mùi khó chịu.

Cũng từ những hố chứa chất thải chăn nuôi, ruồi nhặng, côn trùng phát triển mạnh, gây ảnh hướng rất lớn đến sức khỏe của người dân địa phương, đặc biệt là trẻ em. Trước tình hình đó, xã đã nhiều lần họp bàn, đưa ra các giải pháp xử lý, nhằm đảm bảo được môi trường sạch đẹp, an toàn trong khu dân cư mà lại không ảnh hưởng đến việc chăn nuôi của người dân.

Rất nhiều giải pháp được đưa ra, trong đó có cả việc thuê công ty xử lý môi trường từ Hải Phòng lên để xử lý bằng công nghệ Biogas. Tuy nhiên, sau thời gian thử nghiệm, chi phí bỏ ra khá lớn, hiệu quả thu được từ giải pháp này lại chỉ nhất thời, không có tính bền vững. Với công nghệ Biogas, mỗi hộ chăn nuôi phải bỏ ra 4-5 triệu đồng mỗi tháng. Chính vì vậy, việc xử lý theo cách này không thể duy trì được.

Mô hình nuôi giun quế xử lý chất thải từ bò của Hợp tác xã làng Gióng

Trong khi bức xúc của người dân đang được đẩy lên đỉnh điểm, chính quyền địa phương lại chưa có giải pháp phù hợp để xử lý thì ông Nguyễn Bạch Xuyến, một người dân ở thôn Đồng Xuyên (xã Đặng Xá) đã có ý tưởng xây dựng điểm xử lý môi trường trong chăn nuôi.

Nhận thấy giải pháp nuôi giun quế từ phân bò ông Nguyễn Bạch Xuyến đưa ra có tính khả thi, lãnh đạo xã đã cùng ngồi lại, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng và đưa ra lộ trình cụ thể thực hiện cũng như có những đề xuất hỗ trợ kịp thời.

Đến tháng 11/2016 Hợp tác xã làng Gióng được thành lập, tất cả chất thải từ chăn nuôi bò sữa của thôn Đồng Xuyên được Hợp tác xã Làng Gióng thu gom hàng ngày để xử lý. Hình thức này đã giảm thiểu phát tán mùi hôi nên môi trường được cải thiện hơn rất nhiều. Việc chăn nuôi bò sữa theo hướng sạch sẽ, an toàn của người dân trong xã được xây dựng.

Từ khi đi vào hoạt động đến nay, Hợp tác xã Làng Gióng đã tiến hành thu gom, xử lý từ 100 - 200 tấn phân bò tươi hàng tháng để sử dụng vào việc nuôi giun quế. Quy trình sản xuất này góp phần giải quyết được nhu cầu việc làm của lao động địa phương do cần số lượng nhân công lớn.

Hợp tác xã cho công nhân đi thu gom phân bò ở từng hộ chăn nuôi, cho vào bể chứa ủ trong vòng 1 tháng, sau đó được đem phối trộn với mùn cưa và các chất thải hữu cơ khác để đảm bảo độ xốp đưa vào làm thức ăn cho giun.

Không chỉ có lợi ích với môi trường, các sản phẩm đầu ra của giun quế như phân giun, dịch giun, bột giun có giá trị rất lớn hướng đến nền sản xuất nông nghiệp "xanh, sạch, an toàn, bền vững". Sản phẩm dịch giun ở một số nơi còn được sử dụng làm nguyên liệu sản xuất mỹ phẩm, đặc biệt có lợi ích phục vụ nông nghiệp hữu cơ, chăn nuôi gia cầm, thủy sản hữu cơ.

Hiện tại, Hợp tác xã của ông Xuyến vẫn đang cùng với huyện Gia Lâm phối hợp với Viện công nghệ môi trường tiếp tục nghiên cứu quy trình xử lý nước thải, nếu thành công sẽ được đưa vào áp dụng để xử lý nước thải trước mắt cho Đồng Xuyên và sẽ sử dụng rộng rãi cho các khu vực nông thôn khác.

Trong quá trình xây dựng nông thôn mới của xã Đặng Xá, mô hình xử lý chất thải chăn nuôi bằng việc nuôi giun quế của Hợp tác xã Làng Gióng được coi là điển hình tiên tiến đang góp phần tích cực vào việc xử lý môi trường, phát triển nông nghiệp bền vững cho địa phương và cần được nhân rộng ở các khu vực nông thôn khác, để nông thôn ngày một trở nên đáng sống.

P.N