Phát triển dịch vụ tài chính cá nhân: Lối đi rộng và nhiều thách thức

Xu thế phát triển dịch vụ

Dịch vụ tài chính cá nhân là các dịch vụ nhắm đến đối tượng khách hàng cá nhân, thay vì nhóm khách hàng doanh nghiệp. Các dịch vụ chủ yếu là tiết kiệm, thanh toán, cho vay tiêu dùng, thẻ tín dụng, thẻ ghi nợ, cho vay bổ sung vốn sản xuất kinh doanh, cho vay trả góp…

Dịch vụ tài chính cá nhân tại các ngân hàng hiện nay ngày càng đa dạng, trở nên đồng đều hơn với việc triển khai của hầu hết các NHTM, tạo cho khách hàng có nhiều cơ hội lựa chọn, đáp ứng được phần nào nhu cầu tiết kiệm, đầu tư, tiêu dùng và thanh toán.

Phát triển dịch vụ tài chính cá nhân đang là một xu thế

Thời gian qua, ngành Ngân hàng TP. Đà Nẵng đã không ngừng phát triển mạng lưới hoạt động, đa dạng các sản phẩm dịch vụ ngân hàng, đáp ứng nhu cầu phát triển dịch vụ tài chính cá nhân trên địa bàn.

Nếu như giai đoạn trước đây, các ngân hàng trên địa bàn chỉ mới dừng lại ở việc cung cấp các sản phẩm tài chính cá nhân giản đơn thì từ năm 2008, những nền tảng đầu tiên của mô hình ngân hàng bán lẻ đã bắt đầu xuất hiện. Đầu tiên là sự phát triển liên tục của sản phẩm ngân hàng điện tử (internet banking), với các dịch vụ chủ yếu là cung cấp thông tin, thanh toán hóa đơn định kỳ, chuyển tiền trong hệ thống.

Dịch vụ thẻ và mở tài khoản cá nhân, cho vay tiêu dùng phát triển nhanh chóng. Đến cuối năm 2010 có 35/55 chi nhánh TCTD triển khai lắp đặt 344 máy ATM (cả nước hơn 11.000 máy), và phát hành 815.402 thẻ (cả nước 28,5 triệu thẻ); đồng thời đã lắp đặt 1.346 máy POS (cả nước hơn 50.000 POS) tại các quận, huyện, trên địa bàn thành phố.

Các ngân hàng tiếp tục hiện đại hóa ngân hàng và hệ thống thanh toán, thực hiện các dịch vụ ngân hàng điện tử như home banking, phone banking, internet banking… Các dịch vụ ngân hàng điện tử được phổ biến ngày càng rộng rãi hơn nhằm mang lại nhiều tiện ích cho khách hàng, cũng như góp phần đẩy mạnh phát triển dịch vụ tài chính cá nhân.

Giai đoạn từ năm 2011 đến tháng 6/2017 là thời gian phát triển mạnh mẽ mô hình ngân hàng bán lẻ, trong đó mảng dịch vụ tài chính cá nhân được các TCTD trên địa bàn đặc biệt quan tâm và đẩy mạnh phát triển vì tiềm năng còn rất nhiều, và là hướng đi phù hợp với các ngân hàng trong từng giai đoạn.

Cùng khoảng thời gian này, trên thị trường tài chính bán lẻ bắt đầu xuất hiện các công ty tài chính tiêu dùng, mặc dù hoạt động chủ yếu là cho vay tiêu dùng cá nhân nhưng với những lợi thế về các sản phẩm tiêu dùng nhỏ, điều kiện vay vốn, phương thức trả nợ ưu đãi… nên lượng khách hàng đến với kênh tín dụng này khá lớn, chủ yếu là các khách hàng đại chúng.

Điều này đã tăng áp lực cạnh tranh, khiến hệ thống ngân hàng trên địa bàn phải nỗ lực hơn nữa để triển khai, thâm nhập thị trường, đa dạng các loại hình sản phẩm dịch vụ, hiện đại hóa công nghệ, xây dựng kênh phân phối…

Mặc dù hệ thống ngân hàng trên địa bàn đã có nhiều nỗ lực trong phát triển dịch vụ tài chính cá nhân và đạt được một số thành tựu, nhưng hoạt động của dịch vụ này vẫn còn chưa tương xứng với một thành phố lớn có lĩnh vực thương mại, du lịch và dịch vụ phát triển mạnh như Đà Nẵng.

Giải pháp phát triển

Phát triển dịch vụ tài chính cá nhân đang là một xu thế và là yêu cầu tất yếu đối với hệ thống ngân hàng nói chung và các ngân hàng trên địa bàn TP. Đà Nẵng nói riêng nhằm phát triển thương hiệu, gia tăng thị phần và đa dạng hóa các loại hình sản phẩm, dịch vụ của ngân hàng, góp phần vào việc tăng sức cạnh tranh, tăng doanh thu, mở rộng thị trường, tiềm năng phát triển. Theo đó, khả năng phân tán rủi ro trong hoạt động kinh doanh cũng được tăng lên.

Bên cạnh đó, kênh phân phối sản phẩm luôn được xem là một trong những chính sách quan trọng giúp cho các sản phẩm dịch vụ, đặc biệt là dịch vụ tài chính cá nhân có cơ hội tiếp cận gần hơn, rộng rãi hơn đến khách hàng, cơ hội phát triển cũng vì thế mà được đẩy mạnh; Khuyến khích phát triển cho vay tiêu dùng nhằm nâng cao chất lượng và đa dạng hóa loại hình sản phẩm tín dụng cá nhân.

Đối với nền kinh tế, phát triển cho vay tiêu dùng có tác dụng giảm tín dụng đen, hỗ trợ cá nhân tiếp cận sản phẩm tiêu dùng, kích cầu tạo điều kiện đầu ra cho sản xuất kinh doanh, nâng cao đời sống dân cư, góp phần tăng GDP quốc gia, tạo nguồn lực phát triển cho nền kinh tế; Thông qua các phương tiện thông tin đại chúng và các hình thức quảng bá trực tuyến để đẩy mạnh công tác thông tin truyền thông các dịch vụ tài chính cá nhân đến mọi tầng lớp dân cư trên địa bàn;

Tăng cường công tác tuyên truyền để giúp người dân thay đổi thói quen cất giữ tiền tại nhà, cần tư vấn để người dân hiểu và thấy được lợi ích khi tham gia gửi tiền vào ngân hàng, nhất là giúp những người thu nhập thấp biết dành dụm dù là những khoản tiền nhỏ, tiết kiệm trong chi tiêu để tích lũy tạo lập nguồn vốn.

Phát triển ngân hàng bán lẻ nói chung và dịch vụ tài chính cá nhân nói riêng là hướng đi hoàn toàn phù hợp với các NHTM trong giai đoạn hiện nay, nhất là với một thị trường đầy tiềm năng như Việt Nam, một quốc gia với dân số đông và trẻ, tích lũy và tiêu dùng của dân cư có tiềm năng tăng trưởng cao.

Để thị trường dịch vụ tài chính cá nhân phát triển hiệu quả, tạo điều kiện cho mọi tầng lớp dân cư được tiếp cận với các sản phẩm dịch vụ ngân hàng, và tiến tới việc giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt trong các giao dịch kinh tế, bản thân các NHTM cần phải nỗ lực cải tiến công nghệ, đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ, quản lý thông tin khách hàng một cách chặt chẽ…

Đồng thời NHNN và các cơ quan hữu quan cần ban hành, bổ sung và sửa đổi kịp thời các quy định, cơ chế chính sách có liên quan một cách kịp thời. Trên nền tảng những cơ sở đó sẽ tạo điều kiện cho thị trường dịch vụ tài chính cá nhân ngày càng phát triển lên một tầm cao mới trong tương lai.

Để phát triển các dịch vụ tài chính cá nhân trên địa bàn, trong thời gian tới, hệ thống ngân hàng TP. Đà Nẵng triển khai thực hiện các giải pháp: Cải thiện chất lượng sản phẩm, dịch vụ tài chính cá nhân, xây dựng kế hoạch kinh doanh cụ thể và dài hạn; Đa dạng hóa sản phẩm và phát triển chính sách phân phối dịch vụ hiệu quả.

Ngoài các sản phẩm dịch vụ đã được triển khai, một số dịch vụ như mở tài khoản gửi tiết kiệm trực tuyến, hoạch định kế hoạch tài chính, quản lý tài sản, lập kế hoạch giáo dục, quản lý két sắt… còn chưa phổ biến, số lượng các ngân hàng cung cấp gói sản phẩm này cũng chưa nhiều, trong khi đây là một dịch vụ tất yếu cần có trong bối cảnh thu nhập, mức sống và dân trí của người dân trên địa bàn ngày một nâng cao.

Ths. Võ Minh - Giám đốc NHNN CN TP. Đà Nẵng