Phát triển hợp tác xã từ thực tiễn ở Nam Định - Bài cuối: Hướng tới sự bền vững
Để hợp tác xã phát triển một cách bền vững, tỉnh Nam Định đã thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm đẩy mạnh phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động.
Hợp tác xã Sản xuất và kinh doanh hoa, cây cảnh Nam Phong, xã Nam Phong, thành phố Nam Định. Ảnh: Nguyễn Lành-TTXVN
Dù đã đạt được kết quả tích cực trong việc xây dựng hợp tác xã kiểu mới, đổi mới mạnh mô hình hoạt động, cách thức làm ăn theo hướng năng động, linh hoạt, phù hợp và hiệu quả hơn. Tuy nhiên, thực tế 10 năm qua cho thấy, vẫn còn không ít hợp tác xã gặp khó khăn, vướng mắc, hoạt động cầm chừng, kém hiệu quả, thậm chí giải thể. Để hợp tác xã phát triển một cách bền vững, tỉnh Nam Định đã thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm đẩy mạnh phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động.
*Còn nhiều trở ngại
Thời gian qua, mặc dù các hợp tác xã trong tỉnh đã gắn hoạt động sản xuất kinh doanh với lợi ích của thành viên, chủ động thích nghi thị trường, liên tục đổi mới, nâng cao chất lượng sản phẩm. Tuy nhiên, nhiều hợp tác xã vẫn trong tình trạng sản xuất, kinh doanh nhỏ, cơ sở vật chất cũng như công nghệ sản xuất chưa đáp ứng nhu cầu phát triển. Tiềm lực tài chính của hợp tác xã, nhất là các hợp tác xã nông nghiệp còn yếu, do vậy chưa đủ khả năng mở rộng và nâng cao chất lượng sản phẩm.
Bà Phạm Thị Hoa, Giám đốc Hợp tác xã Sản xuất và kinh doanh hoa, cây cảnh Nam Phong, xã Nam Phong, thành phố Nam Định chia sẻ, mặc dù các sản phẩm hoa của hợp tác xã được thị trường ưa chuộng, tiêu thụ rộng rãi như hoa lan hồ điệp, hoa phi yến, cát tường, lay ơn, hoa ly… giúp cho việc sản xuất có lãi, mang lại nguồn thu lớn cho thành viên, tuy nhiên để mở rộng sản xuất lại là bài toán khó.
Theo bà Hoa, việc trồng và kinh doanh các loại hoa phụ thuộc nhiều vào thời tiết, trong khi đó, để có thể đầu tư nhà lưới công nghệ cao yêu cầu nguồn vốn lớn. Số vốn các thành viên đóng góp không đủ để đầu tư sản xuất, hợp tác xã không có cơ sở hạ tầng để vay vốn tín chấp. Mặt khác, 18.000 m2 đất sản xuất của hợp tác xã là đất thuê, không thể xây dựng cơ sở hạ tầng như trụ sở làm việc hoặc nhà kho phục vụ cho sản xuất lâu dài.
Bên cạnh khó khăn về vốn, đất đai, nhiều hợp tác xã đang lúng túng trong việc xây dựng chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, sản phẩm làm ra thiếu sức cạnh tranh trên thị trường.
Hợp tác xã chăn nuôi Phú Nghĩa, xã Yên Nghĩa, huyện Ý Yên được thành lập năm 2020 có 15 thành viên là 15 hộ nuôi gà đẻ trứng trong xã quy mô 65.000 con. Trung bình mỗi ngày, hợp tác xã xuất ra thị trường khoảng 40.000 quả trứng, giá dao động trong khoảng 20.000 - 25.000 đồng/chục trứng tùy từng thời điểm.
Ông Nguyễn Hồng Phú, Chủ tịch Hội đồng quản trị Hợp tác xã chăn nuôi Phú Nghĩa cho biết, xác định yêu cầu của thị trường ngày càng cao, hợp tác xã sớm định hướng sản xuất theo chuẩn Thực hành chăn nuôi tốt Việt Nam và hiện tại đã có 5 hộ đạt chứng nhận VietGAP. Đồng thời, sản phẩm trứng gà của hợp tác xã cũng đạt chứng nhận OCOP (Chương trình Mỗi xã một sản phẩm) 3 sao. Tuy nhiên hiện tại, sản phẩm của hợp tác xã vẫn chủ yếu bán cho tiểu thương, chưa thể đưa vào các siêu thị lớn cũng như chưa tìm được liên kết đầu ra bền vững, đảm bảo giá cả cũng như lợi ích cho thành viên hợp tác xã.
Ngoài ra, việc chuyển đổi loại hình sản xuất kinh doanh chưa phù hợp, chưa xác định được sản phẩm chủ lực của hợp tác xã cũng như việc tiếp cận thành tựu khoa học kỹ thuật phù hợp với trình độ sản xuất và thực tế địa phương khiến cho kinh tế hợp tác xã có sự bứt phá nhưng không bền vững, chưa mang lại hiệu quả cao.
Trong năm 2022, tổng số hợp tác xã trên địa bàn toàn tỉnh là 503, trong đó số hợp tác xã đang hoạt động là 480 hợp tác xã, có 23 hợp tác xã tạm dừng hoạt động, một hợp tác xã giải thể. Đánh giá, phân loại mức độ hoạt động của hợp tác xã cho thấy, số hợp tác xã hoạt động tốt, khá là 301, chiếm gần 60%, còn lại là trung bình và yếu kém.
*Bệ đỡ cho hợp tác xã
Hợp tác xã Sản xuất và kinh doanh hoa, cây cảnh Nam Phong, xã Nam Phong, thành phố Nam Định. Ảnh: Nguyễn Lành-TTXVN
