Phát triển Khoa học-Công nghệ là con đường duy nhất để vươn lên

Giải thưởng Trần Đại Nghĩa là giải thưởng nhằm khích lệ và tôn vinh các nhà khoa học có thành tựu xuất sắc nhất về khoa học tự nhiên và công nghệ, trực tiếp tổ chức triển khai ứng dụng các kết quả đó để đóng góp vào sự nghiệp phát triển kinh tế, xã hội và đảm bảo an ninh – quốc phòng của đất nước, đúng với tinh thần của Giáo sư Viện sĩ Trần Đại Nghĩa- Viện trưởng đầu tiên của Viện Khoa học Việt Nam (nay là Viện Hàn lâm KH-CN Việt Nam) là “Đưa trí tuệ Việt Nam vươn lên đỉnh cao của khoa học thế giới”.

Lễ trao Giải thưởng Trần Đại Nghĩa 2019.

Năm nay, giải thưởng được trao cho 10 nhà khoa học là tác giả của 4 công trình nghiên cứu là: Công trình “Nghiên cứu xây dựng quy trình công nghệ sản xuất vaccine cúm gia cầm type A/H5N1 ở Việt Nam”; Công trình “Nghiên cứu tổ hợp vật liệu đặc chủng phục vụ chế tạo bộ hỗ trợ chiến đấu cho người lính và lõi đạn xuyên động năng 85mm”; Công trình “Nghiên cứu và phát triển công nghệ xử lý chất thải nguy hại công nghiệp và y tế”; và công trình “Nghiên cứu chọn tạo giống lúa phục vụ Đồng bằng sông Cửu Long”.

Các công trình được trao giải năm nay có đặc điểm nổi bật là đã chủ động trong các công nghệ tiên tiến: chủ động trong vật liệu mới, chủ động trong di truyền giống cây, con phù hợp với tính đa dạng sinh học của nước ta, chủ động trong phòng ngừa xử lý ô nhiễm môi trường… Các tác giả của các công trình đều là nhà khoa học có quá trình cống hiến lâu dài trong lĩnh vực nghiên cứu của mình và hiện nay đang tiếp tục đóng góp cho sự nghiệp nông nghiệp đặc thù miền nhiệt đới Việt Nam cũng như trong lĩnh vực đảm bảo môi trường, an ninh – quốc phòng của đất nước.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu tại buổi lễ.

GS.TS Trương Nam Hải- Chủ tịch Hội đồng ngành công nghệ sinh học, Hội đồng KH-CN Giải thưởng Trần Đại Nghĩa, Viện Hàn lâm KH-CN Việt Nam cho biết, Giải thưởng năm nay có số lượng công trình đáp ứng được yêu cầu nhiều hơn.

“Chúng tôi rất mừng vì số lượng công trình đạt tiêu chí của giải thưởng cao hơn năm 2018. Thông thường theo quy định, mỗi lĩnh vực chỉ một công trình, nhưng năm nay lĩnh vực công nghệ sinh học cuộc sống, sau khi chúng tôi xem xét, cả hai công trình đều rất xứng đáng. Đây lần đầu tiên trong lĩnh vực công nghệ sinh học có 2 công trình được trao tặng giải thưởng Trần Đại Nghĩa”, GS.TS Trương Nam Hải nói.

Phát biểu tại lễ trao Giải thưởng Trần Đại Nghĩa, đánh giá cao các công trình nghiên cứu được trao giải, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã chỉ ra những đóng góp của khoa học với phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, các chỉ số đổi mới sáng tạo liên quan đến khoa học đạt cao nhất từ trước tới nay, các công trình công bố trên các tạp chí uy tín.

Phó Thủ tướng cho rằng các nhà khoa học Việt Nam hiện đang phải làm việc trong những điều kiện khó khăn, đầu tư còn hạn chế, nhưng các kết quả khoa học đã được quốc tế đánh giá ngang bằng với các nước có đầu tư cho khoa học nhiều hơn. Phó Thủ tướng nhấn mạnh, điều này phần nào nói lên trí tuệ và sự cống hiến của giới khoa học. Đồng thời mong muốn các nhà khoa học tiếp tục đóng góp tạo sự đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội thời gian tới.

Phó Thủ tướng cũng khẳng định, để đất nước phát triển, không thể không tăng cường tiềm lực khoa học công nghệ. Đó là con đường duy nhất để đất nước đi lên. Và muốn làm được như vậy, Phó Thủ tướng cho rằng, cần có cơ chế đột phá, đặc biệt là cơ chế kinh tế trong khoa học.

“Để khoa học thành 1 khâu đột phá, trước hết phải đề cập đến khía cạnh kinh tế trong khoa học. Kinh tế đó là từ chính sách thuế, phân bổ nguồn lực về vốn, chính sách mua sắm, đấu thầu.. thì tất cả phải đồng bộ, để doanh nghiệp không cần đi kêu gọi sự nhiệt tình, lòng yêu nước. Khi doanh nghiệp thấy rằng khi có cơ chế thì có động cơ tăng đầu tư vào khoa học khoa học và công nghệ. Bên cạnh đó, những cơ chế về mua sắm, nếu đúng như công trình xử lý rác thải độc hại trong y tế được trao giải thì rất tốt”- Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết./.