Phát triển miền Trung: Đừng để 'hai chân dẫm vào nhau'

Phát biểu trước hàng trăm đại biểu tham dự Hội nghị phát triển kinh tế miền Trung, Ủy viên Bộ chính trị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã nêu lên những điểm yếu của việc phát triển kinh tế hiện nay, đồng thời cũng đưa ra những giải pháp cụ thể để kinh tế biển trở thành điểm mạnh thực sự của miền Trung.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc phát triển tại Hội nghị phát triển kinh tế miền Trung

Với chiều dài bờ biển 1900 km, miền Trung là vùng có vị trí đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế biển và các hoạt động kinh tế trên dải đất liền ven biển. Tiềm năng và nhu cầu mở cửa, hội nhập với thị trường quốc tế rất lớn.

Trong thời gian vừa qua, nền kinh tế của miền Trung đã có những bước tiến đáng kể, đạt được nhiều thành tựu lớn. Kim ngạch xuất khẩu 6 tháng của vùng tăng cao hơn bình quân chung cả nước, tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa 6 tháng đầu năm 2019 ước tính đạt 6,950 tỷ USD, tăng 22,2% so với cùng kỳ năm 2018 (cả nước tăng 9,05%). Cùng với đó, thu ngân sách nhà nước đạt cao nhất từ trước tới nay. Tính đến hết tháng 6, tổng thu cân đối ngân sách nhà nước của các tỉnh miền Trung ước đạt 100,73 nghìn tỷ đồng, bằng 57% dự toán Trung ương giao (173,5 nghìn tỷ đồng) cao hơn mức bình quân cả nước 52,8%, tăng 18% so cùng kỳ năm 2018.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ví miền Trung giống như một chiếc đòn gánh, nếu như đòn gánh yếu mà 2 đầu lại nặng thì sẽ khó phát triển kinh tế quốc gia. Theo Thủ tướng, Phát triển kinh tế miền Trung không chỉ là việc riêng của 14 tỉnh thành, mà còn là việc chung của toàn thể các bộ ngành, cần đưa ra những chính sách, biện phát để phát triển kinh tế mạnh và bền vững.

Thủ tướng mong muốn các bộ, ngành, địa phương thẳng thắn chỉ ra các nút thắt để tìm ra giải phát sát thực, hiệu quả hơn, nhất là chính sách, quan điểm phát triển để tháo gỡ; kỳ vọng Hội nghị lần này đưa ra được những phân tích, giải pháp, ý tưởng và đề xuất cụ thể để ban hành một chỉ thị của Thủ tướng thúc đẩy ngay sau hội nghị, đặc biệt là những giải pháp cho năm 2020 và kế hoạch 5 năm tới.

Gợi mở một số góc nhìn để các đại biểu cùng suy nghĩ, Thủ tướng đặt vấn đề, quy mô kinh tế của Vùng miền Trung đạt gần 1 triệu tỷ đồng, chiếm gần 20% GDP cả nước, nhưng nhìn vào tiềm năng thì chúng ta thấy cần thiết phải đưa tỉ trọng này cao hơn nữa.

Năm 2018, trong khi GDP của 28 tỉnh giáp biển đóng góp 73,8% GDP cả nước, thì 14 tỉnh Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung chỉ đóng góp được gần 20% tổng GDP, chỉ chiếm 1/4 tổng GDP của 28 tỉnh có biển. Tiềm năng du lịch là thế mạnh, nhưng doanh thu từ du lịch chưa được 20% cả nước. Từ những số liệu này, Thủ tướng đặt câu hỏi: Vậy những động lực thúc đẩy toàn vùng phát triển trên cả 3 khía cạnh: Thể chế chính sách động lực (ví dụ phân cấp kinh tế, liên kết vùng); ngành động lực (công nghiệp, nông nghiệp, kinh tế biển, du lịch); nhân tố động lực (tài nguyên tự nhiên, con người, khoa học-công nghệ) là gì? Giải pháp nào để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy những ngành động lực phát triển cả về năng suất và chất lượng?

Miền Trung cần tăng tốc phát triển cao hơn để có quy mô kinh tế lớn hơn, Thủ tướng yêu cầu và cho biết, khu vực tổ chức Hội nghị từng là những bãi sình lầy, cây cối thưa thớt, giờ đây, sau 3-4 năm, nơi này thành khu đô thị du lịch, khách sạn hạng sang. "Sự thay đổi này phải chăng là gợi mở cho việc phát huy thế mạnh của chúng ta?" - Thủ tướng đặt câu hỏi.

Liên quan đến nguồn lực vốn con người của miền Trung, theo Thủ tướng, người miền Trung dù đi đâu, làm gì vẫn vẹn nguyên cốt cách, tố chất và tính cách (bộc trực, cần cù, chăm chỉ và quyết liệt). Rất nhiều nhân tài trong các lĩnh vực, đặc biệt nhiều nhà kinh doanh giỏi, nhiều tỷ phú Việt Nam xuất thân từ dải đất miền Trung này. Đây là tài sản rất quan trọng đối với các tỉnh miền Trung.

"Cần làm sao để những con người miền Trung giàu và giỏi đóng góp cho quê hương. Câu hỏi lớn hơn nữa là làm sao để thu hút được người giỏi, người tài, người giàu đến miền Trung sinh sống và làm việc?" - Thủ tướng đặt vấn đề.

Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng chỉ ra, miền Trung chiếm 28,9% diện tích cả nước, có đến 14 tỉnh, thành phố nhưng do điều kiện địa lý nên dễ bị tổn thương về mặt tự nhiên và xã hội, đặc biệt là tác động của biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Vì vậy sự hợp tác, đối phó với những thách thức này như thế nào? Liên kết vùng là bài toán sống còn đối với tất cả các địa phương trong vùng. Chúng ta đã bàn nhiều về liên kết vùng, nhưng đến nay vẫn chưa có lời giải ưng ý, nhất là bài toán liên kết về hạ tầng, đào tạo nhân lực, phân công lao động, phân công sản xuất,... để tối ưu hóa phương án đầu tư. Thủ tướng nêu rõ, cần xác định những chương trình mục tiêu phát triển ở quy mô vùng như du lịch vùng, nhân lực vùng, thị trường lao động chung, bảo vệ môi trường vùng,...

“Chính phủ, Thủ tướng luôn quan tâm, ưu tiên việc phát triển kinh tế biển miền Trung vì vậy Ban lãnh đạo các tỉnh cũng cần phải đặc biệt quan tâm, đưa ưu tiên hàng đầu đối với kinh tế biển của vùng.” - Thủ tướng nhấn mạnh.

Tại Hội nghị, Thủ tướng cũng đề cập đến nhiều vấn đề khác như phát triển kinh tế tư nhân, tăng tốc đô thị hóa, đào tạo lao động, di dân, vấn đề quy hoạch, cải thiện môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh, khởi nghiệp và sáng tạo cùng nhiều vấn đề hạ tầng xã hội khác.

Thủ tướng đề nghị các đại biểu không nêu nhiều về thành tựu hay thực trạng, mà tập trung vào các định hướng lớn trong giai đoạn tới, đặc biệt cần có các đề xuất thật cụ thể, các ý tưởng, giải pháp có thể triển khai ngay từ bây giờ hoặc trong năm 2020.

Sáng ngày 20/8/2019, tại TP. Quy Nhơn (Bình Định), Văn phòng Chính phủ, Bộ Kế hoạch Đầu tư phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Khoa học và Công nghệ và UBND tỉnh Bình Định tổ chức Hội nghị Phát triển kinh tế miền Trung.

Đây là sự kiện mới nhất nằm trong chuỗi các hội nghị phát triển vùng do Thủ tướng chủ trì thời gian vừa qua, gồm hội nghị phát triển vùng kinh tế trọng điểm phía bắc, hội nghị phát triển vùng kinh tế trọng điểm phía nam, hội nghị phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long.

Vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Miền Trung (thường được gọi là miền Trung) gồm 14 tỉnh từ Thanh Hóa đến Bình Thuận. Dân số toàn vùng khoảng 20,2 triệu người, chiếm 21% tổng dân số cả nước, diện tích tự nhiên chiếm 28,9% cả nước. Trong đó, Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung gồm 5 tỉnh, thành phố với diện tích bằng 8,5% cả nước và dân số chiếm 7%.

Hội nghị có sự tham dự chủ trì của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, cùng các Phó Thủ tướng.... đại diện bộ, ban ngành, lãnh đạo các địa phương, nhà đầu tư trong và ngoài nước... Tại hội nghị, nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn, tìm hướng đột phá phát triển kinh tế, tạo sức bật mới cho miền Trung đã được đưa ra bàn thảo.

Diễn đàn Doanh nghiệp sẽ tiếp tục thông tin.

Tuấn Vỹ