Phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng

Tỉnh Quảng Ninh đã xây dựng Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh. Theo đó, Quảng Ninh phấn đấu đến năm 2020 đạt mục tiêu 50% thư viện cấp huyện đạt tiêu chuẩn phục vụ người đọc, 100% thư viện cấp huyện được cấp kinh phí bổ sung vốn tài liệu, 80% thư viện công cộng có vốn tài liệu tổng hợp đủ khả năng phục vụ các đối tượng, trong đó có thiếu nhi và người khuyết tật; 85% thư viện ở các cơ sở giáo dục, các cấp học, bậc học có thư viện với vốn tài liệu phù hợp cho học tập và nghiên cứu. Đến năm 2030, Quảng Ninh sẽ có mức thụ hưởng bình quân sách (tài liệu) 7 bản/người dân và 1,8 bản/người dân trong hệ thống thư viện công cộng (gồm cả xuất bản phẩm in và điện tử), mỗi người dân đọc 6 bản sách (tài liệu)/năm.

Đồng chí Vũ Thị Thu Thủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh và Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Hữu Độ tham quan không gian trưng bày, giới thiệu sách tại Thư viện Quảng Ninh.

Để đạt được mục tiêu đó, hệ thống thư viện cộng đồng, thư viện trong các trường học đang được các địa phương trong tỉnh quan tâm, góp phần nâng cao văn hóa đọc trong trường học. Nhiều trường học đã xây dựng thư viện, phòng đọc khang trang, hiện đại nhằm bổ sung tri thức và góp phần nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo.

Một số trường học còn triển khai, thực hiện mô hình thư viện xanh, thư viện điện tử… với đa dạng các đầu sách, báo phục vụ cho công tác giảng dạy của giáo viên cũng như phù hợp với nhu cầu tìm hiểu của học sinh. Mỗi loại xuất bản phẩm đều có định hướng, giá trị thông tin và mang tính giáo dục cao. Ngoài những giờ học chính trên lớp, nhiều trường học còn khuyến khích các em tự tìm hiểu các môn học thông qua thư viện nhằm phát huy được khả năng tư duy, sáng tạo của học sinh.

Học sinh đọc sách tại Thư viện Quảng Ninh.

Xây dựng văn hóa đọc cho học sinh ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường là vấn đề hết sức cần thiết. Ông Nguyễn Công Hinh, Vụ trưởng Vụ Giáo dục thường xuyên (Bộ GD&ĐT) cho rằng, Quảng Ninh cần tiến tới xây dựng văn hóa đọc, một thế hệ người đọc mới. Qua việc đọc sách, những tri thức của các em học sinh sẽ phong phú hơn, góp phần phát triển bản thân, xây dựng quê hương đất nước.

Hàng năm, ngành Giáo dục và ngành Văn hóa đã tổ chức Ngày Sách Việt Nam (21/4), Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời, văn hóa đọc tại các thư viện. Ông Nguyễn Hữu Độ, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT, nhận định: Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời sẽ góp phần quan trọng để nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo, đồng thời, nâng cao nhận thức của cộng đồng về vai trò, ý nghĩa và sự cần thiết của việc học tập suốt đời đối với việc hoàn thiện nhân cách, phát triển bản thân. Đặc biệt, việc trưng bày, giới thiệu sách được Thư viện tỉnh Quảng Ninh thực hiện là một cách làm hay, sáng tạo, góp phần xây dựng và phát triển văn hóa đọc không chỉ cho học sinh mà còn cho các tầng lớp nhân dân.

Tuy nhiên, để phát triển văn hóa đọc một cách bền vững không thể chỉ dựa vào các đợt phát động, mà phải xây dựng thói quen đọc sách trong cộng đồng. Thực tế, trên địa bàn tỉnh, các trường học, nhiều nhà sách tư nhân, trung tâm ngoại ngữ, các hội VHNT và chính quyền địa phương cũng đã mở nhiều hội thảo về vấn đề tự học, tự nghiên cứu, tặng sách cho học sinh, sinh viên các thôn, bản khó khăn.

Hội sách cân tại quán cà phê Cảm Xúc ở TP Hạ Long.

Nhiều quán cà phê đã chung tay, góp phần phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng. Mô hình cà phê sách đã khuyến khích, duy trì được thói quen đọc sách của khách hàng. Số lượng đầu sách cũng đa dạng và phong phú với đủ các lĩnh vực. Cà phê sách cũng không phân biệt độ tuổi, tầng lớp, không bị gò bó về thời gian. Do đó, cà phê sách là hướng đi rất đáng kỳ vọng để cải thiện văn hóa đọc. Chị Nguyễn Thị Hải Yến, chủ quán cà phê sách Thư viện Yến (phường Hồng Hải, TP Hạ Long) cho rằng, cà phê sách là mô hình hiệu quả góp phần giữ gìn văn hóa đọc trong cộng đồng.

Phạm Học