Phát triển VHNT ở thành phố mỏ

Văn nghệ sĩ xem triển lãm ảnh nghệ thuật của các tay máy TP Cẩm Phả.

Cẩm Phả vốn là vùng đất từng có phong trào sáng tác, biểu diễn VHNT diễn ra rất sôi nổi. Ông Phạm Văn Kính, Phó Chủ tịch UBND TP Cẩm Phả, Chủ tịch Hội VHNT TP Cẩm Phả khóa VIII, nhận định: Cẩm Phả là nơi sản sinh ra nhiều tài năng VHNT như các nhà văn: Võ Huy Tâm, Tô Ngọc Hiến, Nguyễn Sơn Hà, Hoàng Văn Lương, Trần Ngọc Tảo; các họa sĩ: Bùi Đình Lan, Ngô Phương Cúc, Hoàng Minh Giám, Bùi Trọng Hướng; các nghệ sĩ nhiếp ảnh như: Quang Đạo, Đoàn Đức, Đoàn Đạt v.v.. Và hiện nay, Cẩm Phả còn có rất nhiều văn nghệ sĩ đang tiếp nối và đóng góp những thành công nhất định như: Trần Tâm, Nguyễn Duy Liễm, Trần Đình Nhân, Nguyễn Viết Quang, Nguyễn Khắc Đạm, Dương Phượng Đại, Phạm Hữu Thắng.

Cũng theo ông Kính, trong những năm qua, thành phố luôn xác định phát triển các hoạt động văn hóa văn nghệ là yếu tố quan trọng, mở rộng giao lưu với các địa phương nhằm mục tiêu nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân, quảng bá hình ảnh vùng đất, con người và văn hóa ở thành phố mỏ. Nhờ môi trường thuận lợi và sự quan tâm của chính quyền, VHNT ở thành phố mỏ đã gặt hái được nhiều thành tựu đáng khích lệ. Các lĩnh vực văn học và mỹ thuật ở Cẩm Phả có nhiều điều kiện phát triển vì thường xuyên được các nhà văn, họa sĩ gạo cội về thực tế sáng tác, mở các lớp tập huấn. Trong số những người lao động ở Vùng mỏ viết về lực lượng của mình không thể không nhắc đến nhà văn Võ Huy Tâm. Với các sáng tác của mình, Võ Huy Tâm đã chứng minh rằng, một người thợ mỏ hoàn toàn có thể trở thành nhà văn bằng tài năng, niềm say mê, nhiệt huyết và những trăn trở với hiện thực cuộc sống sinh động ở Vùng mỏ.

Chỉ tính riêng trong 5 năm gần đây Cẩm Phả đã có 19 tập thơ, 7 tiểu thuyết, 7 tập truyện và nhiều tập bút ký đã được các hội viên xuất bản. Các hội viên cũng đã đạt 13 giải thưởng các loại của Hội Nhà văn, Bộ Quốc phòng, Bộ Giao thông - Vận tải, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam. Nhà văn Trần Tâm cho rằng: “Bước vào công cuộc đổi mới, những người thợ mỏ viết văn, làm thơ Cẩm Phả lại trăn trở suy tư trước cuộc sống bộn bề của kinh tế thị trường. Họ đã tự mày mò học hỏi, tìm hướng để có những bứt phá phù hợp với xu thế phát triển đất nước. Trong mỗi tác phẩm đều hàm chứa nội dung tích cực về con người giữa vùng công nghiệp than”.

Lĩnh vực nhiếp ảnh ở thành phố mỏ đã có những tay máy đi vào khai thác đề tài người thợ. Có thể kể ra những cái tên như: Đoàn Đức, Đoàn Đạt, Quang Trong v.v.. Nhiếp ảnh nghệ thuật Cẩm Phả thời gian gần đây ghi nhận nhiều giải thưởng tại các triển lãm của tỉnh, khu vực Đồng bằng sông Hồng và triển lãm toàn quốc. Các nghệ sĩ Dương Phượng Đại, Khắc Đạm, Đoàn Trung, Võ Cường, Minh Trụ, Phạm Văn Dẩn không chỉ tham gia các triển lãm của tỉnh, Trung ương, mà còn thường xuyên phối hợp với UBND phường Cửa Ông tổ chức triển lãm ảnh tại các kỳ lễ hội, tham gia cộng tác ảnh với nhiều báo, tạp chí trong và ngoài tỉnh.

Về mỹ thuật, từ các lớp vẽ công nhân được tổ chức vào thập kỷ 60 của thế kỷ trước, hàng loạt tài năng hội họa đã xuất hiện và thành danh như: Phạm Phi Châu, Ngô Phương Cúc, Bùi Đình Lan, Bùi Trọng Hướng, Ngô Văn Túc, Trần Tuấn Lân, Hoàng Minh Giám. Nhiều tác giả có tranh treo tại Triển lãm mỹ thuật toàn quốc như Bùi Đình Lan, được triển lãm tại Cộng hòa Dân chủ Đức như Đinh Sơn Hải, triển lãm tại Liên Xô cũ như Phạm Phi Châu.

Sau này, mỹ thuật ở thành phố mỏ gây chú ý nhất là 3 tác giả chuyên tâm sáng tác về đề tài thợ mỏ và sáng tác từ chất liệu than đá, chất liệu đặc trưng Vùng mỏ. Họ đã thổi hồn vào than, nâng tầm giá trị nghệ thuật cho hòn than. Bên cạnh đó, còn có họa sĩ Tống Giang Minh chuyên tâm về chất liệu bột màu, họa sĩ Bùi Quang Minh chuyên tâm về sơn dầu, Đinh Sơn Hải và Khuất Thị Vinh chuyên vẽ tranh cổ động.

Lãnh đạo TP Cẩm Phả khen thưởng các văn nghệ sĩ có thành tích cao trong 5 năm vừa qua.

Lĩnh vực sân khấu ghi nhận nhiều vở diễn tham gia các hội diễn, liên hoan của thành phố, của tỉnh và ngành Than. Chỉ trong 5 năm gần đây đã có 40 vở diễn được công bố dưới các hình thức thi, liên hoan đạt kết quả cao. Riêng các tác giả Đỗ Thành Quảng và Băng Sơn được tặng giải thưởng Văn nghệ Hạ Long của UBND tỉnh giai đoạn 2010-2015 về lĩnh vực sân khấu. Trong 5 năm vừa qua, Hội đã phát triển được 114 hội viên cấp thành phố, đa phần đều là hội viên Hội VHNT Quảng Ninh, trong đó có 10 hội viên được kết nạp vào các hội chuyên ngành Trung ương.

Trong thời gian tới, TP Cẩm Phả tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII về “Xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc” và Nghị quyết số 33 Hội nghị BCH Trung ương Đảng lần thứ 9 khóa XI về “Xây dựng và phát triển văn hóa con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”, Nghị quyết số 11 của Tỉnh ủy về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Quảng Ninh đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững” và Chương trình hành động số 20 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về “Tiếp tục xây dựng và phát triển VHNT trong thời kỳ mới”. Cụ thể, thành phố sẽ xây dựng đội ngũ người làm VHNT, làm cho tổ chức Hội thực sự trở thành “mái ấm” của văn nghệ sĩ, chú trọng công tác phát triển hội viên, tạo điều kiện để hội viên thâm nhập thực tế, tổ chức công bố sáng tác mới, trao đổi nghiệp vụ sáng tác, tiếp tục triển khai Giải thưởng Võ Huy Tâm, giải thưởng văn nghệ của UBND thành phố trao 5 năm một lần.

Phạm Học