'Phép thuật' tại hai dự án rà phá bom mìn ở Quảng Bình

Kỳ I. THI CÔNG, NGHIỆM THU TRƯỚC, KÝ HỢP ĐỒNG CHÍNH THỨC SAU

Cả hai dự án cùng khởi công, hoàn thành, nghiệm thu thanh toán trong tháng 12/2018. Hai dự án này cùng giống nhau ở một điểm là thi công, nghiệm thu giai đoạn 1 xong, rồi mới phê duyệt phương án kỹ thuật thi công, dự toán, ký hợp đồng chính thức.

Thi công trước khi duyệt phương án kỹ thuật

2 gói thầu rà phá bom mìn, vật liệt nổ (ký hiệu: DH-3.1 và DH/NC1) đều do Ban quản lý dự án môi trường và biến đổi khí hậu TP Đồng Hới (Quảng Bình) làm chủ đầu tư, trong đó gói thầu DH-3.1 trị giá 8.585.008.000 đồng, gói thầu DH/NC1 trị giá 5.641.988.000 đồng. Tổng trị giá 2 gói thầu là 14,2 tỉ đồng (quy tròn), vốn vay từ Ngân hàng phát triển Châu Á (ADB) và Ngân hàng thế giới (WB).

Ngày 1/12/2018, Bộ Quốc phòng có Quyết định số 5336 và số 5337/QĐ-BQP về việc tổ chức thực hiện công tác rà phá bom mìn, vật nổ (RPBM) Dự án phát triển môi trường, hạ tầng đô thị để ứng phó biến đổi khí hậu TP Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình, trong đó giao Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn, trực thuộc Bộ Quốc phòng thi công cả 2 dự án. Tổng công ty Hợp tác kinh tế (Quân khu 4) được Bộ Quốc phòng giao giám sát thi công, với nhiệm vụ lập phương án kỹ thuật thi công – dự toán trình Bộ Quốc phòng thẩm định, phê duyệt “làm cơ sở cho chủ đầu tư và các cơ quan liên quan kiểm tra, giám sát, triển khai thực hiện”.

Mặt bằng được bàn giao đã rà phá bom mìn, vật nổ.

Ngày 4/12/2018, Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn có quyết định giao nhiệm vụ tổ chức thi công 2 dự án RPBM này cho Chi nhánh Miền Trung – Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn, trong đó nói rõ nhiệm vụ “Triển khai thi công dò tìm, xử lý bom, mìn, vật nổ sau khi ký hợp đồng với chủ đầu tư theo đúng quy trình, quy phạm của Bộ Quốc phòng và phương án kỹ thuật thi công được phê duyệt”.

Ngày 8/12/2018, Bộ Tư lệnh công binh nhận được các tờ trình (số 1835, 1836) của Tổng công ty Hợp tác kinh tế (Quân khu 4) về việc đề nghị phê duyệt phương án kỹ thuật thi công và dự toán 2 dự án RPBM ở Quảng Bình.

Ngày 17/12/2018, Bộ Tư lệnh công binh đã có Báo cáo thẩm định số 359, 360/BC-BTL đề nghị Bộ Quốc phòng phê duyệt phương án kỹ thuật thi công và kết quả thẩm định dự toán RPBM. Sau đó 1 ngày, Bộ Quốc phòng đã có Quyết định số 5564, số 5566/QĐ-BQP về việc phê duyệt phương án kỹ thuật thi công, dự toán RPBM 2 dự án nói trên.

Như vậy, phải đến ngày 18/12/2018, Bộ Quốc phòng mới có quyết định phê duyệt phương án kỹ thuật thi công, dự toán cho 2 dự án RPBM do Ban quản lý dự án môi trường và biến đổi khí hậu thành phố Đồng Hới (BQL dự án) làm chủ đầu tư, Chi nhánh Miền Trung – Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn trực tiếp thi công.

Tuy nhiên, ngày 6/12/2018 (tức là trước đó 12 ngày), BQL dự án và đơn vị thi công đã tiến hành khởi công, thi công cả 2 dự án khi chưa có quyết định phê duyệt phương án kỹ thuật thi công, dự toán của Bộ Quốc phòng.

Mặt bằng rà phá gói thầu DH/NC1.

Nghiệm thu giai đoạn trước khi ký hợp đồng chính thức

Sau khi Bộ Quốc phòng có quyết định phê duyệt phương án kỹ thuật thi công, dự toán 2 dự án RPBM (ngày 18/12/2018), 3 ngày sau (21/12/2018), giữa Tổng giám đốc Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn và Giám đốc BQL dự án mới chính thức thương thảo và đặt bút ký kết hợp đồng thực hiện dự án RPBM, là 2 gói thầu có ký hiệu DH-3.1 và DH/NC1.

Như vậy, có thể thấy rất rõ rằng trước khi hợp đồng giữa chủ đầu tư và đơn vị thi công được ký kết, 2 gói thầu RPBM có trị giá 14,2 tỉ đồng này đã được khởi công, thi công trước đó… 15 ngày.

Không những thế, trước khi có quyết định phê duyệt phương án kỹ thuật, dự toán, cũng như trước khi hợp đồng chính thức được ký kết, đơn vị thi công đã thi công hoàn thành giai đoạn 1 và tổ chức nghiệm thu, với khối lượng thi công “khủng”.

Cụ thể: Trong ngày 16/12/2018, giữa đơn vị thi công là Chi nhánh Miền Trung – Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn và đơn vị giám sát thi công là Tổng công ty Hợp tác kinh tế (Quân khu 4) đã cùng nhau ký “Biên bản nghiệm thu khối lượng hoàn thành giai đoạn” gói thầu DH-3.1. Trong đó thể hiện, từ ngày 6/12 đến 15/12/2018 (9 ngày), đơn vị thi công đã dò tìm bom mìn, vật nổ trên cạn đến độ sâu 0,3m là 18,0706 ha, từ độ sâu 0,3m đến 5m là 18,0077 ha; dò tìm dưới nước đến độ sâu 0,5m là 7,91968 ha, từ độ sâu 0,5 đến 5m là 7,91968 ha… Về khối lượng khoan tạo lỗ, đã khoan tạo lỗ phục vụ rà phá bom mìn, vật nổ độ sâu hố khoan từ 0m đến 10m, cấp đất đá II là 909 lỗ khoan, tương đương 4.545m khoan.

Đối với gói thầu DH/NC1, ngày 17/12/2018, giữa đơn vị thi công và đơn vị giám sát thi công cũng đã cùng nhau ký biên bản nghiệm thu giai đoạn 1. Trong đó thể hiện, từ ngày 6/12 đến 16/12/2018 (10 ngày), rà phá bom mìn, vật nổ đã dò tìm trên cạn đến độ sâu 0,3m là 25,327 ha, từ độ sâu 0,3 đến 5m là 25,327 ha… Về khoan tạo lỗ phục vụ rà phá bom mìn, vật nổ độ sâu hố khoan từ 0m đến 10m, cấp đất đá II là 548 lỗ khoan, tương đương 2.740m khoan.

Như vậy, có thể thấy BQL dự án và đơn vị thi công đã tiến hành thi công, tổ chức nghiệm thu giai đoạn trước khi dự án được cấp có thẩm quyền phê duyệt, trước cả khi hợp đồng chính thức giữa các bên được ký kết. “Bảo bối” được các bên đưa ra giải thích cho việc “cầm đèn chạy trước ô tô” này là “Hợp đồng nguyên tắc” được ký kết ngày 5/12/2018 (trước ngày khởi công 1 ngày và trước ngày ký hợp đồng chính thức 16 ngày).

Tuy nhiên, căn cứ các quy định pháp luật hiện hành về đấu thầu, xây dựng và các quy định của Bộ Quốc phòng về RPBM, BQL dự án và đơn vị thi công đã vi phạm pháp luật khi căn cứ vào hợp đồng nguyên tắc này để tổ chức thi công, nghiệm thu giai đoạn các dự án RPBM nói trên.

Báo Bảo vệ pháp luật tiếp tục trở lại vấn đề này...

Bùi Tiến