Phiên toà chiều 14/9: 'Viện Kiểm sát chưa hoàn thành nhiệm vụ chứng minh tội phạm với Nguyễn Xuân Sơn'

Luật sư bào chữa cho Nguyễn Xuân Sơn tại toà.

Mở đầu phiên toà buổi chiều nay, luật sư bảo vệ cho bị cáo Nguyễn Xuân Sơn lên bào chữa cho bị cáo.

Chi lãnh ngoài đã bị “hình sự hoá”

Theo luận sư, đây là lần đầu tiên việc chi lãi ngoài bị xử lý về hình sự, và luật sư có đủ căn cứ để nói rằng tội này đã bị “hình sự hoá”.

“Tại phiên toà, các bị cáo đều thừa nhận làm trái, giải thích vì sao và tình thế nào họ bắt buộc phải làm trái. Họ biết họ làm trái nhưng họ vẫn phải làm, họ những không gây thiệt hại mà còn mang về lợi nhuận cho ngân hàng. Trong quá trình đánh giá, VKS không xác định nguyên tắc thiệt hại”, luật sư nói.

Theo luật sư, VKS xác định việc hạch toán sai tài khoản tức là mất đi mà không xem xét thiệt hại, đầu vào, thao tác, đầu ra trong kinh doanh, tại sao không xem xét để đánh giá có thiệt hại hay không.

“Thường người ta làm trái thì che dấu nhưng ở đây thì rất công khai, minh bạch, điều này đã giúp cơ quan điều tra điều tra dễ dàng. Tính minh bạch là ở chỗ, trong tâm trí của họ, họ biết là họ làm trái nhưng vẫn làm vì biết nó hiệu quả.”

Về việc mua 0 đồng, luật sư cho rẳng, đại diện NHNN không trả lời được căn cứ dựa vào đâu để mua.

“Việc mua bắt buộc phải có hệ thống pháp lý vững chắc, mà cao nhất là Hiến pháp. Có phương pháp trưng mua, chúng tôi không hiểu từ đâu có khái niệm mua bắt buộc, dùng quan hệ hành chính đè lên quan hệ pháp luật. Không có văn bản nào giải thích mua bắt buộc, mà lại còn mua 0 đồng. Về luật, khi ngân hàng vào vòng nguy hiểm thì phải áp dụng kiểm soát đặc biệt, khi kiểm soát không được nữa thì phải mua đặc biệt, trong 3 lần mua 0 đồng 3 ngân hàng có đảm bảo mục đích tốt đẹp của Chính phủ không? Xin thưa là không. Vì nếu có thì tại sao phải dừng việc mua 0 đồng?”, luật sư nói.

“VKS chưa hoàn thành nhiệm vụ chứng minh tội phạm với Nguyễn Xuân Sơn”

Bào chữa về tội danh Tham ô của bị cáo Nguyễn Xuân Sơn, luật sư cho rằng, việc quy kết tội danh phải căn cứ vào các yếu tố cấu thành tội chứ không phải đưa ra những ý kiến quy kết. Theo luật sư, VKS chưa hoàn thành nhiệm vụ chứng minh tội phạm với Nguyễn Xuân Sơn.

“Không hiểu căn cứ vào đâu mà VKS lại nói Nguyễn Xuân Sơn ngoan cố trong khi những điều mà Sơn trình bày là sự thật. Đây là một quy buộc nặng nề”.

Theo luật sư, tội Tham ô đã quy định rất rõ các yếu tố cấu thành: Phải là người có chức vụ quyền hạn, có trách nhiệm quản lý tài sản, và lợi dụng quyền hạn để chiếm dụng cái tài sản mà mình quản lý.

Theo đó, Nguyễn Xuân Sơn chỉ đại diện 8% trong số 20% trong phần vốn dự kiến PVN góp vào OJB, nhưng khi PVN chính thức góp vốn vào thì Sơn không làm đại diện nữa mà ông Sự là người duy nhất đại diện. Theo đó, không có đủ căn cứ khẳng định Nguyễn Xuân Sơn là người đại diện 20% vốn của PVN.

“Mà dẫu cho Nguyễn Xuân Sơn là người đại diện thì cũng không có chức vụ quyền hạn để tham ô. Vốn PVN đưa vào sử dụng như thế nào là quyền của HĐQT, ĐHĐCĐ. Không có gì chứng minh Nguyễn Xuân Sơn có trách nhiệm quản lý tiền bạc cả”, luật sư nói.

Theo luật sư, trong tội tham ô, có 2 khách thể bị xâm hại. Thứ nhất, phải chứng minh 49 tỷ thuộc PVN. Ở đây 49 tỷ này đã thuộc quyền sở hữu của PVN chưa? Quyền sở hữu của PVN ở OJB chỉ tổn tại dưới 2 hình thức 800 tỷ góp vào và lợi tức hằng năm. Ở đây vốn điều lệ của OJB không mất nên không thể nói vốn của PVN mất được.

Thứ hai là xâm phạm đến hoạt động đúng đắn bình thường trong quản lý tài sản. 49 tỷ nằm trong 246 tỷ, 246 tỷ lại nằm trong số tiền 1.576 tỷ, thuộc chi phí đầu vào để mang lại lợi nhuận đầu ra. Theo luật sư, việc chi lãi ngoài không những không mang lại hậu quả mà còn mang lại lợi nhuận cho ngân hàng.

6 điểm cần làm rõ

Theo luật sư, khi công bố lời luận tội sáng nay, VKS đưa ra đề nghị tử hình Nguyễn Xuân Sơn nhưng không chứng minh. Khoản tiền thiệt hại lời luận tội sáng nay tách ra làm 2, theo giai đoạn Nguyễn Xuân Sơn làm Tổng Giám đốc OceanBank và khi Nguyễn Xuân Sơn sang làm Phó Tổng Giám đốc PVN.

“Kết luận của VKS và cáo trạng có nhiều điểm cần làm rõ. Đầu tiên, Nguyễn Xuân Sơn không lợi dụng và không thể lợi dụng PVN hay sự phụ thuộc của OceanBank vào tiền gửi huy động của PVN như tinh thần của lời luận tội. Trước khi Nguyễn Xuân Sơn về làm Tổng Giám đốc, ngày 18/9/2008, Chủ tịch HĐTV PVN và Chủ tịch OceanBank đã ký văn bản cam kết. Đây là thời điểm Nguyễn Xuân Sơn Nguyễn Xuân Sơn chưa có bóng dáng tại OceanBank mà mới đang là trưởng ban trù bị ngân hàng Hồng Việt. Trong văn bản này, bên A cam kết hỗ trợ OceanBank về tài chính, vốn, sử dụng và khuyến nghị các đơn vị thành viên các dịch vụ do OceanBank cung cấp”, luật sư cho biết.

Thứ ba, Nguyễn Xuân Sơn không bàn bạc về việc thu phí qua BSC. Phiên tòa sơ thẩm tháng 2/2017, Hà Văn Thắm khai rõ không bàn bạc về tỷ lệ 1%, không nói ngân hàng phải chi lãi ngoài, chỉ nói chi chăm sóc khách hàng. Với vai trò cổ đông lớn nhất, Hà Văn Thắm tự ra quyết định chi. Khi BSC chưa có doanh thu, Hà Văn Thắm đã tự ứng tiền cá nhân, đơn vị liên quan.  Việc chi cá nhân là việc của ông Thắm, không ảnh hưởng đến khách hàng của BSC.

Liên quan đến việc bổ nhiệm Nguyễn Minh Thu thay Nguyễn Xuân Sơn làm Tổng Giám đốc, người quyết định cũng như đề cử không phải Nguyễn Xuân Sơn.

Cũng theo luật sư, thời điểm Nguyễn Xuân Sơn làm tổng giám đốc chưa có quy định về Thông tư 02. Việc bàn bạc là chi chăm sóc khách hàng. VKS lập luận cho rằng chi chăm sóc khách hàng là chi lãi ngoài là thiếu căn cứ.

Thứ 6, số tiền 69 tỷ đồng này không xác định được ai là nguyên đơn dân sự. Người sở hữu hoàn tiền này là khách hàng 721 hợp đồng. Trong đó, OceanBank xác định bị thiệt hại 2 tỷ đồng. Còn lại không có khách hàng nào yêu cầu trả lại số tiền thu phí. Khách hàng là người làm chủ khoản tiền đó, nếu họ thấy thiệt hại thì cần có đơn. Không một khách hàng nào với tư cách là chủ khoản tiền 69 tỷ đồng cho biết bị thiệt hại.  Nếu không yêu cầu thì chứng tỏ phần phí ấy chấp nhận được.

“Biết đâu sau này những người kia lại khai nhận số tiền đó từ Sơn”

Tại tòa, Nguyễn Xuân Sơn nói không nhận nhiều như cáo trạng quy buộc cũng không có gì chứng minh vì không ghi chép. Số tiền 246 tỷ đồng bao gồm 49 tỷ bị quy kết tham ô, Nguyễn Xuân Sơn khai đã nhận hơn 200 tỷ, chi đối ngoại, những khoản chi này là có thật nhưng không thể hạch toán.

Vậy Nguyễn Xuân Sơn có chiếm đoạt cho riêng mình không? Luật sư cho rằng, Hà Văn Thắm là cổ đông lớn nhất với hơn 62% Oceanbank đã khai nhờ Nguyễn Xuân Sơn nhận và chuyển tiền chăm sóc khách hàng PVN. Không hoàn toàn là chi lãi ngoài bởi đây là khoản rất nhỏ.

Theo luật sư, Nguyễn Xuân Sơn không thể tự mình chiếm đoạt số tiền lớn như vậy trong thời gian dài. Cơ sở này dựa trên niềm tin vào tư cách của Nguyễn Xuân Sơn. Thắm cho rằng không bao giờ để cho Sơn chiếm đoạt. Thắm nói bị cáo có thể hồ đồ để cho anh Sơn chiếm đoạt 1 vài lần chứ  không thể hồ đồ cho Sơn chiếm đoạt tiền trong 1 khoản thời gian dài.

Một trong những biện pháp chăm sóc riêng cho Sơn để Sơn không thiệt thòi đó là bán cổ phiếu ưu đãi và còn biết Sơn bán cho ai bán khi nào, lãi bao nhiêu. Lời khai của ông Thắm là ông chủ của Oceanbank.

Lời khai của Nguyễn Xuân Sơn chi lãi ngoài với PVN là có thật, đây là câu chuyện có thật, thực trạng lễ Tết quà cáp, tiêu cực bấy lâu nay. PVN và lãnh đạo cũng không tránh khỏi.

“Không phải ngẫu nhiên Oceanbank và PVN cam kết hỗ trợ vốn và sử dụng dịch vụ Oceanbank. Làm sao Nguyễn Xuân Sơn hồn nhiên qua mặt lãnh đạo PVN để chiếm đoạt khoản tiền đó được”, luật sư nói.

Trong số khoản tiền Sơn nhận có chi cho ông Quỳnh, ban đầu ông Quỳnh nói ông không nhận, vu khống cho ông và làm xấu hình ảnh PVN nhưng khi bị bắt khởi tố, ông Ninh Văn Quỳnh đã phải thừa nhận 20 tỷ.

“Lời khai của Nguyễn Xuân Sơn đã đúng, còn những người khác biết đâu một lúc nào đó họ sẽ nhận. Hiện nay cơ quan điều tra đã khởi tố 3 vụ án kết quẩ chưa rõ ràng mà đã kết luận ông Nguyễn Xuân Sơn chiếm đoạt. Vậy thì biết đâu sau này các ông kia lại nhận số tiền đó từ ông Sơn. Đây là điều thận trọng trong việc quy kết tội của ông Nguyễn Xuân Sơn.

Mong HĐXX đừng vội quy kết vì liên quan đến sinh mạng của 1 con người. Phán quyết của HĐXX rất quan trọng đến ông Nguyễn Xuân Sơn. Tôi tin rằng ông Nguyễn Xuân Sơn sẽ không tâm phục khẩu phục với quy kết này”, luật sư nói.

“Về bản chất, hành vi Hà Văn Thắm nhờ Nguyễn Xuân Sơn chăm sóc khách hàng không khác gì việc các bị cáo khác như Nguyễn Minh Thu chi chăm sóc khách hàng, tại sao lại có sự phân biệt như vậy? Mong HĐXX đánh giá hành vi nhận tiền từ Thắm chi cho lãnh đạo trên như dòng chảy các bị cáo khác chi chăm sóc khách hàng khác”, luật sư nói.

TRẦN THÚY