Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình: Chính quyền đâu mà để dân phải chống 'cát tặc'?

"Cát tặc" lộng hành trên sông

Phải bị xử tội trộm cắp tài sản

Tại buổi làm việc, Trung tướng Nguyễn Văn Sơn, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, từ sau Tết Nguyên đán, tình hình khai thác cát sỏi trái phép trên các tuyến sông, cửa biển hoạt động trở lại phức tạp với thủ đoạn tinh vi, có nơi công khai, có tính chất lộng hành, điển hình như tại thành phố Hà Nội, Bình Thuận, Lâm Đồng, Khánh Hòa, Bến Tre, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu... Các đơn vị có giấy phép khai thác khoáng sản lợi dụng kẽ hở của pháp luật, sự thiếu kiểm tra giám sát, buông lỏng quản lý của các cơ quan chức năng để khai thác ngoài diện tích, vượt độ sâu dẫn đến sạt lở bờ sông, gây sạt lở đất canh tác, biến đổi dòng chảy, thất thoát tài nguyên, an toàn đê điều, mất an ninh trật tự trên địa bàn.

Trước nhận định trên, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Quốc Hùng thừa nhận có tình trạng khai thác lén lút, nhưng không có chuyện “cát tặc” lộng hành ở Hà Nội. Cũng theo ông Hùng, Hà Nội là địa bàn tiêu thụ cát lớn, các mỏ cát được cấp phép khai thác trước đây không đủ và trong quý II này, Hà Nội sẽ đấu thầu công khai với 14 mỏ. Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình lưu ý, tình trạng “cát tặc” ở Hà Nội vẫn còn nhiều và tình hình chưa yên. Ông đề nghị Hà Nội không chủ quan về việc này.

Một trong những vướng mắc trong quản lý được các địa phương nêu ra là tình trạng “cát tặc” xảy ra ở những địa bàn giáp ranh. Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ Hoàng Công Thủy, tại khu vực giáp ranh, trữ lượng cát bên Yên Bái không còn, thậm chí có hiện tượng cạnh tranh không lành mạnh, doanh nghiệp kích động nhân dân, gây phức tạp tình hình. Thừa nhận có sự kích động, cạnh tranh không lành mạnh, Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc Nguyễn Văn Trì cũng cho rằng, việc quản lý gặp rất nhiều khó khăn vì “cát tặc” thường lợi dụng ranh giới không rõ ràng để khai thác.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Đức Quyền đề nghị, việc khai thác trái phép phải coi là hành vi “trộm cắp tài sản quốc gia”. Chính vì vậy phải xử lý nghiêm minh “cát tặc” bằng tội “trộm cắp” chứ không phải xử lý về hành vi vận chuyển trái phép. Đồng tình, Bộ trưởng TN&MT Trần Hồng Hà cho rằng, khai thác cát sỏi trái phép có thể coi là hành vi “trộm, cướp tài sản”. Ông Hà cùng hầu hết lãnh đạo các bộ ngành, địa phương đồng tình với rà soát các văn bản, sửa đổi theo hướng tăng mạnh mức xử phạt, đặc biệt phải xem xét đến yếu tố hình sự thay vì phạt hành chính như hiện nay.

Một tàu hút cát kiếm tiền tỷ mỗi ngày?

Kết luận phiên họp, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình đánh giá, tình trạng khai thác cát trái phép phức tạp trở lại có nguyên nhân do cung không đủ cầu, lợi nhuận rất lớn, trong khi việc khai thác lại rất đơn giản. Thậm chí, Phó Thủ tướng còn được phản ánh, một tàu khai thác cát mỗi ngày kiếm được cả tỷ đồng. Bên cạnh đó, cũng còn nguyên nhân từ cấp ủy, chính quyền một số địa phương chưa làm hết trách nhiệm, có biểu hiện dung túng, buông lỏng quản lý. Có nơi người dân còn không biết dựa vào đâu, phải tự tổ chức ra bảo vệ bờ sông, đấu tranh chống “cát tặc”.

“Chính quyền đâu, công an đâu mà để bà con tự đứng ra đấu tranh với “cát tặc”? Việc quản lý chưa tốt mới xảy ra tình trạng người dân ở một số địa phương phải đơn độc chống chọi với “cát tặc” như vậy. Có nhiều nguyên nhân cần xử lý, nhưng chung quy vẫn là trách nhiệm người đứng đầu”, Phó Thủ tướng nêu.

Để ngăn chặn “cát tặc” lộng hành, Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương thực hiện nghiêm Chỉ thị số 03/CT-TTg về việc tăng cường hiệu lực thực thi chính sách, pháp luật về khoáng sản. Nâng cao trách nhiệm, nhận thức của cấp ủy, chính quyền địa phương trong việc ngăn chặn tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép. Địa phương, lĩnh vực nào để xảy ra vi phạm phải tổ chức kiểm điểm nghiêm túc trách nhiệm người đứng đầu, xem xét điều chuyển, bố trí công tác khác.

Thành Nam