Phó Tổng Thống Mỹ đọc điếu văn đưa tiễn Thượng nghị sĩ John McCain
Thượng nghị sĩ John McCain, anh hùng chiến tranh, hai lần ứng viên Tổng thống, là Thượng nghị sĩ thứ 13 được tổ chức quốc tang tại Capitol Rotunda, niềm vinh dự chỉ dành cho 'các công dân ưu tú nhất' của nước Mỹ. Tang lễ ông được tổ chức long trọng từ ngày 30/8-1/9 (giờ Washington). Hàng ngàn người, gồm cả một số quan chức, đã xếp thành hàng dài kính cẩn tiễn ông về nơi an nghỉ cuối cùng.
Ngày 31/8 (giờ Washington), trong bài điếu văn đọc trước linh cữu TNS McCain tại sảnh đường điện Capitol, Phó Tổng thống Mike Pence nói ông McCain sẽ được nhớ mãi: "Như Tổng thống Donald đã nói hôm thứ Năm, chúng tôi trân trọng những đóng góp của ông cho đất nước". Thay mặt Tổng thống Donald Trump tới dự tang lễ TNS McCain – ông ca ngợi TNS McCain như “một người đàn ông thép” không bao giờ lùi bước trong một cuộc chiến: "Ngài tổng thống yêu cầu tôi ở đây, thay mặt cho một quốc gia bày tỏ lòng biết ơn và kính trọng tới người đã dành cả cuộc đời mình để phục vụ đất nước".
John McCain – “con sư tử” cuối cùng của Thượng viện Mỹ
Ông McCain sinh trưởng trong một gia đình danh giá. Cha và ông của ông đều là đô đốc hải quân Hoa Kỳ. Ông nội ông đã chỉ huy một đội tàu hàng không mẫu hạm chống lại Nhật Bản trong Thế chiến II. Tên của hai vị đô đốc nhà McCain đã được đặt cho một tàu khu trục thuộc Hạm đội Bảy.
Tàu USS S.McCain từng cập cảng Đà Nẵng hồi tháng 8/2010 trong một chương trình trao đổi quân sự bốn ngày giữa hải quân Mỹ và hải quân Việt Nam.
Sau một thời gian dài chiến đấu với căn bệnh ung thư não, TNS McCain đã trút hơi thở cuối cùng ngày 25/8, hưởng thọ 81 tuổi. Ông là nhân tố quan trọng trên chính trường Mỹ trong nửa thế kỷ qua. Là người luôn có mặt để thách thức cả bạn lẫn thù với tính cách độc đáo đôi lúc giận dữ, luôn sôi nổi, có khi hóm hỉnh. Ông luôn hướng tới sự đoàn kết quốc gia, nay mất đi, ông để lại phía sau một cuộc đời đầy chiến tích.
Tại Điện Capitol, bà Cindy cầu nguyện trước linh cữu chồng (Ảnh: Reuters)
“Chúng ta mất một người, mà bất kể tổng thống là ai, thì vẫn luôn tin vào vai trò giám sát và cân bằng của thượng viện” – TNS Susan Collins của phe Cộng hòa tại bang Maine, nói.
Theo tờ New York Times, TNS McCain có quyền lực thật sự, không phải chỉ trên danh nghĩa chính trị gia kỳ cựu hay chức Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện, mà quyền lực của ông xuất phát từ kinh nghiệm sống phong phú. Những gì ông đã trải qua đều mang đến uy tín và sức nặng dù ông ở bất cứ cương vị nào.
Ông cũng là người khởi xướng cải cách tài chính trong vận động tranh cử. Ông nằm trong nhóm 14 nghị sĩ lưỡng đảng đạt được thỏa thuận vào năm 2015 nhằm duy trì cơ chế Filibuster cho phép thượng nghị sĩ tranh luận không giới hạn để ngăn cản, trì hoãn thượng viện đưa ra một quyết định hay một dự luật nào đó.
Phó Tổng thống Mike Pence đọc điếu văn trước linh cữu TNS McCain tại sảnh đường điện Capitol (Ảnh: AP)
Điều này cho thấy TNS McCain sẵn sàng đặt vận mệnh của thượng viện lên trên lợi ích đảng phái ích kỷ. Thời kỳ có mặt, ông giúp những thượng nghị sĩ nhìn thấy bản thân họ là một thế đối lập trong hệ thống hành pháp, thay vì đơn thuần là một phần mở rộng của một nhánh chính phủ.
Di chúc của TNS McCain viết gì?
Hai cựu Tổng thống George W. Bush và Barack Obama đều có bài phát biểu tại lễ tưởng niệm ông McCain ở Washington, còn cựu Phó tổng thống Joe Biden đọc điếu văn trong một sự kiện tại Phoenix ngày 30/8, và sau đó, hôm 31/8, ông đọc bài điếu văn cảm động trước quan tài của McCain được quàn trong khán phòng của điện Capitol. Đang đọc giữa chừng, vì quá xúc động, ông ngừng lại dùng tay lau nước mắt.
Cả Tổng thống Donald Trump lẫn Phó tổng thống Pence đều gửi lời chia buồn đến gia đình TNS McCain thông qua Twitter.
Trước đó vào hôm thứ Hai, trước khi lá cờ được cho rủ xuống trở lại, ông Rick Davis - người bạn của gia đình McCain, đọc văn thư mà TNS McCain viết trước khi ông mất. Một phần của văn thư này có thể được xem là nhắm vào chính sách của Tổng thống Trump.
Bà Roberta McCain – mẹ của TNS McCain, thẫn thờ ngồi bên linh cữu con trai (Ảnh: AFP)
"Chúng ta tự làm suy yếu đi sự vĩ đại của mình khi nhầm lẫn lòng yêu nước với sự kình địch lẫn nhau đã gieo rắc oán giận, hận thù và bạo lực ở tất cả mọi nơi trên thế giới. Chúng ta làm suy yếu quốc gia khi ẩn đằng sau những bức tường, thay vì phá chúng xuống".
Tang lễ TNS McCain
Ngày 29/8, đoàn cảnh sát hộ tống xe tang chở linh cữu TNS McCain tới tòa nhà Quốc hội tại thành phố Phoenix, thủ phủ bang Arizona. Đội Vệ binh Quốc gia Arizona khiêng linh cữu vào mái vòm tòa nhà trong lúc lực lượng cảnh sát xếp thành hàng kính cẩn đón.
Thống đốc bang Arizona Doug Ducey và phu nhân Angela Ducey dự tang lễ. Ông Ducey cho biết sẽ chỉ công bố người kế nhiệm ông McCain sau khi quan tài đã được hạ huyệt.
Trong tòa nhà Quốc hội tại thành phố Phoenix, vợ ông McCain ngồi cùng các con lần lượt là Jack, Jimmy và Meghan. Ngồi đằng sau là Doug và Sidney – hai con của ông trong cuộc hôn nhân thứ nhất và con nuôi Bridget. Meghan, con gái ông McCain, khóc nức nở trong tang lễ.
Tang lễ cố TNS McCain bắt đầu từ 29/8 – ngày ông đúng 82 tuổi, kéo dài 4 hôm tại Phoenix và Washington. Vài giờ trước khi lễ tang diễn ra vào buổi chiều, khoảng 1.500 người đã đứng xếp hàng dài chờ vào viếng để tỏ lòng kính trọng. Phó Tổng thống Mike Pence đọc bài diễn văn vinh danh ông McCain tại điện Capitol hôm 31/8.
Sau ngày 30/8, thi hài Thượng Nghị Sĩ McCain được đưa tới Điện Capitol (tòa nhà Quốc hội) ở Washington trước khi tang lễ diễn ra tại Nhà thờ Quốc gia Washington ngày 1/9 - nghi lễ dành cho những nhà lãnh đạo giỏi nhất của Mỹ. Sau đó, linh cữu của ông được đưa đến Học viện Hải quân Mỹ tại thành phố Annapolis, bang Maryland – nơi ông đã từng theo học, và yên nghỉ tại đây đời đời.
Ngày 31/8, có sáng kiến mới nhất đề nghị đem tên TNS John S McCain III đặt cho trụ sở mới của NATO ở Bỉ, trị giá 1,4 tỷ USD. Dân biểu Anh thuộc Đảng Bảo thủ, ông Tom Tugendhat nêu ra đề nghị này và đã được ba cựu Tổng thư ký NATO, Anders Fogh Rasmussen, Lord Robertson và Javier Solana ủng hộ.
