Phòng không Việt Nam đối đầu bộ 3 mạnh nhất Mỹ

Lực lượng phòng không vừa mới được củng cố sức mạnh của Bắc Việt lại phải đối đầu ngay với một thử thách cực kỳ khắc nghiệt ngay trong nửa sau của tháng 12/1972.

Do các cuộc đàm phán hòa bình bị đổ vỡ, ngày 13/12/1972, phái đoàn Bắc Việt Nam rời Paris.

Nga công bố hồ sơ mới Hệ thống phòng không Việt Nam

Nguyên nhân chủ yếu làm đàm phán bị gián đoạn là do Chính quyền Nam Việt Nam được Mỹ ủng hộ đã đưa ra những đòi hỏi không thể chấp nhận được.

Để buộc Chính phủ (Bắc) Việt Nam quay trở lại bàn đàm phán theo những điều kiện có lợi cho mình, người Mỹ bắt đầu phát động chiến dịch tấn công đường không quy mô lớn “Linebacker II”.

Lực lượng được huy động tham gia vào chiến dịch này gồm có tới 188 máy bay ném bom chiến lược B-52, 49 máy bay tiêm kích- ném bom F-111A có khả năng ném bom từ độ cao thấp và hơn 800 máy bay các loại khác.

Có nghĩa là gần như toàn bộ cụm không quân chiến lược, không quân chiến thuật và không quân hải quân Mỹ đang có mặt tại khu vực này.

Phòng không Việt Nam-đấu sức và đấu trí với Không quân Mỹ

Chiến dịch bắt đầu vào chiều (tối) ngày 18/12/1972 bằng các đòn không kích cùng lúc vào các sân bay máy bay tiêm kích Bắc Việt và các trận địa tên lửa phòng không đã bị phát hiện từ trước đó.

Tiếp theo, mọi sức mạnh của Không quân chiến đấu Mỹ tập trung đánh phá dữ dội các mục tiêu công nghiệp quan trọng, đặc biệt là những mục tiêu trong khu vực thủ đô Hà Nội, thành phố cảng Hải Phòng và khu công nghiệp Thái Nguyên. Chiến dịch tấn công đường không ác liệt này kéo dài suốt 12 ngày đêm.

Trong suốt thời gian đó, Không quân Mỹ đã thực hiện 33 đợt tấn công ồ ạt: 17 đợt- bằng Không quân chiến lược, 16 đợt- bằng không quân chiến thuật và không quân hải quân với tổng cộng 2.814 lần máy bay xuất kích tác chiến, trong số đó có 594 lần xuất kích tác chiến của máy bay ném bom chiến lược B-52 “Pháo đài bay” Mỹ.

В-52G tại căn cứ Andersen

Lần đầu tiên Mỹ sử dụng máy bay ném bom chiến lược B-52 Stratofortress để tấn công các mục tiêu trên lãnh thổ VNDCCH là vào tháng 4/1966.

Khi đó, máy bay B-52 tiến hành 2 đợt tấn công (ném bom) vào một đoạn trên “Đường mòn Hồ Chí Minh” khu vực biên giới Việt Nam- Lào.

Hồ sơ mới phòng không Việt Nam: Đối thủ ngang tầm

Từ thời điểm đó đến năm 1972, B-52 thường xuyên ném bom các tuyến đường vận tải và trận địa của “Việt Cộng” tại Nam Việt Nam. Những B-52 tham chiến tại Việt Nam cất cánh từ sân bay “Andersen” tại Guam và Utapao tại Thái Lan.

Trách nhiệm chủ yếu trong cuộc chiến chống B-52 lần này được Bộ Tư lệnh Việt Nam giao cho chính các phân đội tên lửa phòng không. Đến thời điểm đó (12/1972-ND), VNDCCH đã có khoảng 40 tiểu đoàn tên lửa phòng không trang bị SA-75M.

Ngay vào cuối những năm 60, các tổ hợp tên lửa SA-75M đã gần như hoàn toàn do các phân đôịViệt Nam điều khiển, họ (các phân đội Việt Nam) đã nghiên cứu kỹ và nắm vững loại phương tiện kỹ thuật quân sự rất phức tạp này, biết cách ngụy trang thành thạo các tổ hợp trong rừng rậm và bố trí các trận địa phục kích trên các tuyến bay thường xuyên của Không quân Mỹ.

Đã không ít lần những người lính tên lửa Việt Nam gần kéo, mang vác tổ hợp bằng sức người theo những con đường mòn xuyên qua các cánh rừng rậm nhiệt đới để phục kích bất ngờ máy bay Mỹ.

Trong nhiều trường hợp, các tiểu đoàn tên lửa Việt Nam hoạt động với biên chế rút gọn: chỉ mang 1-2 bệ phóng và radar dẫn đường SNR-75.

Việc sục sạo tìm mục tiêu được thực hiện bằng mắt thường bởi vì nếu sử dụng radar P-12 sẽ làm lộ trận địa và thực ra P-12 cũng quá nặng và cồng kênh nên khó vận chuyển .

Thời điểm tên lửa phòng không tiêu diệt máy bay trinh sát Mỹ RF-4C

Nạn nhân thường xuyên của các tổ hợp phòng không Bắc Việt Nam trong những “chuyên đi săn” như vậy thường là các máy bay không người lái, máy bay trinh sát chiến thuật bay đơn lẻ hoặc máy bay tấn công (cường kích) bay cách xa đội hình chính của các tốp máy bay tấn công.

Trong một lần “đi tập kích” như vậy vào ngày 22/11/1972 tại một khu vực nằm giữa khu phi quân sự (vĩ tuyến 17 –ND) và vĩ tuyến 20, tên lửa phòng không Việt Nam đã bắn hạ chiếc máy bay ném bom chiến lược B-52D Mỹ đầu tiên.

Chiếc B-52D này bị thương nặng do đầu tác chiến tên lửa V-750V nổ ngay bên cạnh, - tổ lái Mỹ đã cố điều khiển máy bay về được đến Thái Lan và nhảy dù.

В-52D ném bom tại Miền Nam Việt Nam

Kiểu máy bay ném bom B-52 thực hiện nhiều chuyến xuất kích tác chiến nhất tại Đông Nam Á (Việt Nam) là biến thể B-52D.

Máy bay ném bom này có thể mang 108 quả bom hàng không 227 kg Mk-82 với tổng trọng lượng 24.516 kg. Thường thì B-52 cắt bom ở độ cao 10-12 km.

Khi đó trên mặt đất sẽ có một khu vực diện tích 1.000 x 2.800 m bị bị hủy diệt gần như hoàn toàn.

Nếu tính đến việc cùng một lúc Mỹ có thể huy động tới 100 máy bay ném bom (B-52) tham gia tấn công, những tổn thất mà loại máy bay này có thể gây ra cho nền kinh tế và tiềm lực quốc phòng của Bắc Việt Nam là cực kỳ lớn.

Để hạn chế tối đa tổn thất vì Không quân tiêm kích Không quân Quân đội nhân dân Việt Nam và giảm thiểu hiệu quả của hỏa lực pháo phòng không, các máy bay B-52 chỉ đánh phá VNDCCH hoàn toàn vào ban đêm (trong Chiến dịch Linerbacker II-ND). Tuy nhiên, (Mỹ) cũng không tránh được tổn thất nặng.

Đêm ngày 19 rạng sáng ngày 20/12, các tiểu đoàn tên lửa phòng không Bắc Việt bố trí quanh Hà Nội và Hải Phòng đã phóng gần 200 quả đạn nhằm vào các máy bay ném bom chiến lược Mỹ.

Đã có trường hợp có tới 10-12 quả đạn tên lửa phòng không có điều khiển phóng vào một chiếc máy bay ném bom.