Phụ huynh Trung Quốc cho con học thêm bất chấp giá cả và pháp luật

Cô Lu Ai cho con học thêm tiếng Anh từ khi cậu bé mới 5 tuổi. Ảnh: CNA.

Trong những ngày nghỉ học, Zai Zai (10 tuổi) và em gái mới 2 tuổi được gửi đến sống với gia sư tiếng Anh trong 10 ngày, thậm chí một tháng, để nâng cao khả năng ngoại ngữ.

Mẹ của chúng, cô Lu Ai, cho hay việc này dù bất hợp pháp nhưng không quan trọng.

Để tìm được gia sư tiếng Anh phù hợp cho Zaizai, cô Lu đã mất hơn 1,5 năm để tham khảo ý kiến của bạn bè, thậm chí còn hỏi người nước ngoài trên đường xem họ có dạy tiếng Anh.

Trung tâm dạy thêm đánh tâm lý lên phụ huynh

Từ tháng 7/2021, học gia sư vào cuối tuần và ngày nghỉ đã bị cấm đối với học sinh Trung Quốc dưới 16 tuổi. Giờ đây, các trung tâm dạy thêm chuyển qua hình thức phi lợi nhuận. Ngay cả trường học cũng hạn chế giao bài tập về nhà hàng ngày cho học sinh.

Chính sách này, được gọi là “shuang jian” (hay "chính sách cắt giảm kép"), nhằm mục đích giảm bớt áp lực cho học sinh trong hệ thống giáo dục nổi tiếng là căng thẳng của Trung Quốc.

Ông Hou Yuxin từ Trường Chính sách công Lee Kuan Yew đánh giá chính sách này nhằm mục đích “khôi phục giáo dục như một phúc lợi công cộng”.

Từng làm việc trong lĩnh vực giáo dục tư nhân, ông Hou cho biết dạy thêm dần bị lợi nhuận hóa.

Các công ty giáo dục tư nhân đánh vào tâm lý lo lắng, nỗi sợ bị bỏ lại phía sau của cha mẹ bằng vô số quảng cáo trên bảng quảng cáo và truyền hình.

Cụ thể, một bảng quảng cáo trung tâm học thêm đã viết "Hãy để chúng tôi đào tạo con bạn. Nếu không, chúng tôi sẽ đào tạo đối thủ của chúng". Thậm chí, những gia sư giỏi đã được các phụ huynh đặt kín lịch trong vài năm tới.

Hàng loạt quảng cáo trường dạy thêm được treo phổ biến tại các tòa nhà, nơi đông người để thu hút sự chú ý của phụ huynh. Ảnh: CNA.

Kể cả những phụ huynh không muốn cho mình đi học thêm các trung tâm cũng tìm mọi cách để chèo kéo và khiến họ thay đổi quyết định.

Cô Yuan Mei có con trai 15 tuổi đang chuẩn bị tham gia zhongkao (kỳ thi tuyển sinh trung học phổ thông). Quan niệm con chỉ cần học ở trường là đủ, cô vẫn lo lắng con trai mình bị bỏ xa do nhận được tin nhắn tiếp thị từ các trung tâm dạy thêm hàng ngày.

Sau nhiều lần từ chối, cô cuối cùng cũng đăng ký một lớp học thêm tiếng Anh cho con trai và cho biết mọi người cũng đều lén cho con đi học thêm như mình.

Lệnh cấm khiến học phí gia tăng

Nhiều phụ huynh cho biết lệnh cấm dạy thêm của chính phủ Trung Quốc khiến học phí học thêm ngày một đắt đỏ do các lớp học đông học sinh phải đóng cửa, phụ huynh phải gửi con cho gia sư.

Điều này cũng nới rộng khoảng cách giàu nghèo tại quốc gia này do không phải ai cũng có điều kiện cho con học gia sư.

Tại các thành phố lớn như Bắc Kinh và Thượng Hải, một số gia sư 1:1 đang tính phí tới 3.000 nhân dân tệ/giờ (430 USD). Con số này cao hơn tối thiểu 10 lần so với trước đây và bằng khoảng 1/4 mức lương trung bình hàng tháng của nhân viên văn phòng ở những thành phố này.

Vì điều này, ông bố Gong Erkang đã ngừng gửi các con của mình đến các lớp dạy kèm dù sức học của chúng không không được ổn.

“Tôi cảm thấy bất lực. Trước đây, tôi có thể cho con đi học đại trà, nhưng giờ thì không không. Học phí học thêm hàng tháng từng tốn vài trăm nhân dân tệ, nhưng giờ đây mỗi buổi đã đắt hơn gấp vài lần”, anh cho biết điều này có thể ảnh hưởng đến các gia đình trung lưu.

Luôn tồn tại cạnh tranh

Theo các chuyên gia, mấu chốt của vấn đề sẽ là sẽ luôn tồn tại sự cạnh tranh trong trường học.

Chen Zhiqin, một nhà phát triển phần mềm giáo dục, cho rằng học sinh có quá ít lựa chọn nếu có điểm zhongkao quá thấp. Nếu điểm không cao, học sinh buộc phải đi học nghề thay vì các trường phổ thông. Điều này khiến sự cạnh tranh ngày một khốc liệt.

Đồng quan điểm, cô Yuan cũng cho rằng nếu một đứa trẻ vào trường trung học, ngay cả khi nó không phải là trường điểm, chúng sẽ có một môi trường học tập tốt.

"Nhưng nếu học sinh vào các cơ sở dạy nghề, về cơ bản chúng sẽ ngừng học”, Yuan nói.

Học sinh THCS tại Trung Quốc phải làm tốt trong kỳ thi zhongkao vì áp lực "học nghề gần như thất học". Ảnh: CNA.

Với hy vọng nâng cao hình ảnh của các trường dạy nghề, năm 2022, Trung Quốc đã sửa đổi Luật Giáo dục dạy nghề. Đây là lần sửa đổi lớn đầu tiên của luật trong 25 năm.

Theo Xinhuanet, giáo dục nghề nghiệp và giáo dục phổ thông đều quan trọng như nhau. Trung Quốc khuyến khích phát triển các hình thức giáo dục nghề nghiệp khác nhau.

Nhưng những quan điểm từ phụ huynh như của cô Yuan sẽ không thay đổi.

“Chúng tôi biết giáo dục nghề nghiệp không được chú trọng như vậy”, cô nói.

Ngoài ra, bà Chen cũng cho rằng nhiều trung tâm dạy thêm đã ép học sinh học vượt chương trình, khiến các em bị cuốn vào một cuộc đua vô lý.

Chính sách cắt giảm kép nhằm mục đích giảm bớt gánh nặng cạnh tranh học thuật, nhưng đối với cô Lu, mục đích của nó đi ngược lại hoàn toàn.

Cô đã gửi con trai đến các lớp học thêm từ khi mới 5 tuổi sau khi nhận ra con mình không thể giao tiếp tiếng Anh như bạn cùng lớp.

"Các con đã bắt đầu chạy đua từ khi 5 tuổi. Và phụ huynh cũng thế", cô nói.

Linh Thùy