Quả cầu pha lê của Jeff Bezos

Ngày nay thương trường không được hoan nghênh cho dù nó phổ biến đến đâu, các cửa hàng phải có các phương tiện giải trí hoặc mua sắm thuận tiện để tồn tại. Vào thời điểm đó, Bezos đã xây dựng đế chế của mình trong bối cảnh ngày nay.

Doanh nghiệp bán lẻ trực tuyến Amazon của Bezos thành lập năm 1994. Hiện tại Amazon là công ty hàng đầu thế giới, (tháng 9 năm 2018, Amazon đã trở thành công ty thứ hai trên thế giới với giá trị vốn hóa thị trường hơn 1.000 tỷ đôla) và Bezos cũng đã trở thành người giàu nhất thế giới và mục tiêu của ông không chỉ dừng lại ở việc định hình lại thị trường bán lẻ toàn cầu.

Bezos sở hữu tờ báo tư nhân "Bưu điện Washington" và Công ty Vũ trụ Blue Origin của ông đang nghiên cứu để đưa các thiết bị và con người lên mặt trăng vào năm 2024. Bezos cũng hứa rằng ông sẽ quyên góp 2 tỷ đôla để tài trợ cho mạng lưới giáo dục mầm non và giúp giải quyết vấn đề người Mỹ vô gia cư. Dù đây chỉ là số tiền nhỏ so với khoản đầu tư từ thiện của người vợ cũ là Mackenzie Bezos, bà Mackenzie cho biết bà sẽ quyên góp một nửa trong số tài sản 37 tỷ đôla của mình để làm từ thiện.

Tỷ phú Amazon Jeff Bezos.

Chinh phục không gian

Một vài năm trước, bạn gái thời trung học của Bezos nói với tạp chí "Liên tuyến" của Mỹ rằng Bezos từng có ước mơ khám phá không gian vũ trụ và cô ấy luôn nghĩ rằng anh ấy sẽ trở nên giàu có. Tham vọng của Bezos đã hình thành từ nhiều thập kỷ trước.

Cha mẹ anh đều còn trẻ và khi sinh ra anh không lâu thì họ ly hôn. Bezos được mẹ và cha dượng nuôi dưỡng trưởng thành ở Texas và Florida. Cha dượng của ông là một giám đốc điều hành của Exxon. Theo những người thân thì Bezos đã thể hiện sự quan tâm đến kỹ thuật và khoa học từ rất sớm, khi mới 3 tuổi đã dùng tuốc nơ vít để tháo cũi của mình. Trong bài phát biểu tốt nghiệp trung học Bezos cũng mô tả về tầm nhìn đi ra ngoài vũ trụ để chinh phục không gian.

Bezos theo học ngành kỹ thuật và khoa học máy tính ở đại học Princeton, sau khi tốt nghiệp Bezos đã phát triển tài năng của mình ở công ty tài chính tại New York và chính tại công ty quỹ đầu cơ DE Shaw ở New York, anh đã gặp người vợ trước là Mackenzie. Sau khi nhìn thấy một bộ dữ liệu cho thấy sự phát triển nhanh chóng của Internet, ông đã chọn cách từ chức ở khi mới 30 tuổi. Năm 2010 trong bài phát biểu tại buổi lễ tốt nghiệp của trường đại học Princeton, Bezos nhớ lại rằng quyết định thành lập Amazon của ông vào thời điểm đó là "không thật an toàn".

Bezos và thời đại Amazon

Kể từ khi Amazon ra mắt vào năm 1995, chỉ trong vòng một tháng công ty đã có thể cung cấp hàng hóa đến 50 tiểu bang trong nước Mỹ và 45 quốc gia khác. Chỉ trong 5 năm sau khi Amazon thành lập, tài khoản khách hàng đăng ký của công ty đã tăng từ 180 ngàn lên 17 triệu và doanh thu bán hàng từ 511.000 đôla lên hơn 1,6 tỷ đôla.

Amazon cũng gặp làn sóng đầu tư nhiệt tình đầu tiên vào trang web của các nhà đầu tư tên tuổi. Amazon đã huy động được 54 triệu đôla khi niêm yết cổ phiếu vào năm 1997, điều này cũng đưa Bezos từ một người đóng gói các đơn đặt hàng sách trở thành một trong những người giàu nhất thế giới dưới 35 tuổi.

Năm 1999, tạp chí "Thời Đại" đã vinh danh ông là "Nhân vật của năm" và Bezos trở thành một trong những người trẻ nhất nhận được vinh dự này, người ta gọi Bezos là "Vua thương mại điện tử". Amazon trở thành nền tảng cung cấp hậu cần, hàng tồn kho, cho vay và bán hàng cho hàng nghìn khách hàng bên thứ 3. Đồng thời, bộ phận điện toán đám mây của Amazon sử dụng máy chủ dữ liệu để cung cấp dịch vụ cho một số lượng lớn doanh nghiệp, đã trở thành công ty dẫn đầu toàn cầu trong lĩnh vực này và lợi nhuận cũng thu được đáng kể.

Amazon cung cấp cấu trúc cơ bản cho nhiều công ty lớn như Airbnb (AirBnB) và Netflix, đồng thời cung cấp các dịch vụ như vậy cho hơn một triệu khách hàng. Những khách hàng này cho phép Amazon "kiểm soát" các khu vực lớn trên Internet. Nhưng mong muốn của Amazon không dừng lại ở đó, trong năm 2019, Amazon đã mua lại một số công ty sản xuất robot, quảng cáo và công ty cổ phần xe hơi tự lái. Các giám đốc điều hành của Amazon cho biết họ đang tìm kiếm các giao dịch khác.

Gặp khó khăn ở Trung Quốc

Mặc dù Amazon đã trở thành lựa chọn hàng đầu để mọi người mua sắm trực tuyến ở nhiều quốc gia nhưng nó lại làm cho Trung Quốc, một quốc gia thương mại điện tử lớn thất vọng. Tháng 4 năm 2019, Amazon thông báo rằng họ sẽ đóng cửa các hoạt động kinh doanh thương mại điện tử nội địa ở Trung Quốc nhưng sẽ giữ lại mảng kinh doanh điện toán đám mây và các hoạt động kinh doanh thương mại xuyên biên giới ở Trung Quốc.

Năm 2004, Amazon mua lại Joyo.com, một nhà bán lẻ sách, âm thanh và video trực tuyến với giá 75 triệu đôla tại Trung Quốc và sau đó đổi tên thành Amazon Trung Quốc. Đồng thời với việc này Amazon đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các công ty thương mại điện tử địa phương như Alibaba và JD.com.

Báo cáo thường niên năm 2018 của Amazon không liệt kê doanh số bán hàng tại thị trường Trung Quốc. Thị trường nhỏ nhất được liệt kê trong báo cáo là Nhật Bản, với doanh thu vượt 13,8 tỷ đôla. Theo báo "Kinh tế hàng ngày" của Trung Quốc, doanh số bán hàng của Amazon tại Trung Quốc năm 2004 đạt gần 7 tỷ đôla, vượt xa các sàn khác ở Trung Quốc.

Tờ "Thời báo New York" trích dẫn một số phân tích cho rằng cách bố trí thị trường toàn cầu của Amazon đã khiến hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc của họ không được chú ý đầy đủ. Tờ "Kinh tế hàng ngày" nhận định rằng sự thất vọng của Amazon ở Trung Quốc là do thị trường Trung Quốc luôn thay đổi nên không thể theo kịp được.

Con đường khó khăn phía trước

Amazon định xây dựng trụ sở thứ hai tại New York nhưng phải hủy bỏ kế hoạch này do vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của các chính trị gia New York. Sự phản đối của nhiều người xuất phát từ một khoản tiền, để đảm bảo sự đầu tư của Amazon, bang New York và chính quyền địa phương đã đồng ý cấp cho Amazon khoản trợ cấp khuyến khích trị giá 3 tỷ đôla và việc cắt giảm thuế khuyến khích cho gã khổng lồ toàn cầu này luôn là nguồn gốc chính khiến Amazon bị chỉ trích.

Trước những lời chỉ trích này, Amazon đã đầu tư rất nhiều vào việc vận động mối quan hệ công chúng. Theo thống kê từ trang web OpenSecrets.org, Amazon đã chi 14,4 triệu đôla cho viêc hoạt động vận động vào năm ngoái, gấp đôi số tiền năm 2014.

Đồng thời, Bezos cũng bắt đầu cải thiện hình ảnh của mình trên Twitter, đôi khi chia sẻ hình ảnh của bố mẹ và video về kỳ nghỉ của mình trên Internet, nhưng trên Twitter, Amazon còn phải đối mặt với một nhà phê bình cao cấp hơn - Đó là Tổng thống Mỹ Trump.

Ông Trump từng cáo buộc Amazon nhận mức phí vận chuyển thấp từ bưu điện Hoa Kỳ trên Twitter và thường liên kết các hoạt động của Amazon với các hoạt động của tờ "Bưu điện Washington" cho dù tờ báo này là do Bezos đầu tư tư nhân độc lập, Bezos đã mua nó vào năm 2013.

Hiện tại, người đàn ông 55 tuổi giàu nhất thế giới có khối tài sản gần 160 tỷ đôla Mỹ nhưng cũng phải đối mặt với nghi ngờ về sự đầu tư từ thiện hạn chế. Tháng 9 năm ngoái, Bezos tuyên bố sẽ quyên góp 2 tỷ đôla để tài trợ cho mạng lưới giáo dục mầm non và giúp giải quyết vấn đề người vô gia cư ở Mỹ nhưng lời hứa này không nhận được nhiều sự tán thưởng mà còn vấp phải sự chỉ trích dữ dội.

Bezos cho biết ông hy vọng tham gia từ thiện theo một cách khác đó là tập trung nhiều hơn vào những hiệu quả ngắn hạn hơn là những tác động lâu dài. Cả thế giới đang chờ xem liệu chiến lược mới của Bezos có thể thành công hay không.

Nguyễn Thiêm (theo "Xinhuanet.com")