Quản lý thuế thời kinh tế chia sẻ

Trong thực tế, một số quy định pháp luật về quản lý thuế và cạnh tranh trong giai đoạn hiện nay đang gây những trở ngại, lúng túng cho các nhà đầu tư khi tham gia vào thị trường, nhất là các mô hình kinh doanh theo xu hướng kinh tế chia sẻ và ứng dụng trên nền tảng công nghệ, với những giao kết trên sàn giao dịch thương mại điện tử đầy mới mẻ.

Mới đây, trong phiên thảo luận tại tổ về dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi) tại kỳ họp thứ sáu, Quốc hội khóa XIV, một số ý kiến đại biểu Quốc hội cho rằng, cần có công thức tính thuế phù hợp để vừa giám sát tốt vừa tạo ra sự bình đẳng với các đối tượng kinh doanh, chống thất thu thuế, đồng thời khuyến khích các giải pháp công nghệ ứng dụng phục vụ cuộc sống.

Ðiển hình của những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau về trách nhiệm, nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp truyền thống và những doanh nghiệp công nghệ ứng dụng mô hình kinh tế chia sẻ, là câu chuyện Vinasun khởi kiện ứng dụng gọi xe công nghệ Grab. Theo đơn khởi kiện, Vinasun kiện Grab taxi đã lợi dụng Quyết định 24 của Bộ Giao thông vận tải về thí điểm ứng dụng khoa học - công nghệ quản lý vận tải hành khách theo hợp đồng để thực hiện nhiều hành vi vi phạm pháp luật, gây thiệt hại cho Vinasun. Trong khi đó, phía Grab khẳng định, toàn bộ hoạt động của Grab tại Việt Nam đều tuân thủ các quy định của pháp luật, trong đó có Quyết định 24 của Bộ Giao thông vận tải (GTVT). Trên thực tế, Quyết định số 24/QÐ-BGTVT ban hành kế hoạch thí điểm triển khai ứng dụng khoa học - công nghệ hỗ trợ quản lý và kết nối hoạt động vận tải hành khách theo hợp đồng. Do đó, nếu có sai phạm xảy ra thì sẽ phải chịu trách nhiệm và có nghĩa vụ với cơ quan quản lý nhà nước; việc các mô hình mới phải chịu trách nhiệm về thua lỗ của các doanh nghiệp kinh doanh cùng thị trường cần được xem xét thấu đáo, nghiên cứu toàn diện.

Có ý kiến cho rằng, khi Chính phủ đưa ra thảo luận về những quy định trong Luật về quản lý thuế cần có ý kiến của các thành phần liên quan. Việc đánh thuế loại hình kinh tế chia sẻ nên tham khảo ở các quốc gia khác. Việc đánh thuế của các công ty ứng dụng công nghệ thông tin kết nối giữa nhà cung cấp dịch vụ và người sử dụng nên chăng dựa trên nguyên tắc công bằng, thu nhập thực của doanh nghiệp tạo ra giá trị gia tăng. Trong vụ việc nêu trên, Grab là công ty cung cấp kết nối công nghệ loại hình doanh nghiệp mới ở nước ta, cho nên phải có chính sách về thuế phù hợp vừa bảo đảm nghiêm minh nghĩa vụ nộp thuế của doanh nghiệp và quyền lợi của người dân trong thực tế.

Theo ý kiến của các luật sư, vụ kiện xuất phát từ vấn đề cạnh tranh giữa hai công ty (một bên theo ta-xi truyền thống và một bên theo hình thức ta-xi hiện đại) do đó có thể xếp vào diện điều chỉnh của Luật Cạnh tranh và nên giao Cục Quản lý cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công thương) giải quyết sẽ hợp lý hơn. Trong quá trình giải quyết có thể mời Bộ GTVT là bên có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan bởi Bộ đã ban hành Quyết định số 24/QÐ-BGTVT tiến hành thí điểm mô hình ứng dụng khoa học - công nghệ trong dịch vụ vận tải.

Phát biểu ý kiến trong phiên thảo luận tổ về Luật Quản lý thuế (sửa đổi) vừa qua tại kỳ họp thứ sáu, Quốc hội khóa XIV, Bộ trưởng Kế hoạch và Ðầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết: Mô hình kinh tế chia sẻ dựa trên nền tảng công nghệ là loại hình mới, phát triển và thay đổi rất nhanh. Nếu chỉ ủng hộ loại hình truyền thống thì chúng ta không khuyến khích công nghệ phát triển và không khuyến khích kinh tế chia sẻ, có thể làm ảnh hưởng đến quyền lợi của số đông là người tiêu dùng. Nhưng, nếu chỉ ủng hộ công nghệ cũng sẽ ảnh hưởng không tốt đến một số loại hình kinh doanh truyền thống. Chính vì thực tế này, Bộ trưởng cho biết, dựa trên những khó khăn trong quản lý và thu thuế, một số quốc gia đưa ra lời khuyên nên có phương thức thỏa thuận giữa nhà nước và doanh nghiệp công nghệ trong vấn đề thu thuế. Như thế sẽ có tác dụng hơn trong việc khuyến khích doanh nghiệp hoạt động.

Nam Phong