Quảng Nam: Khẩn trương khắc phục sạt lở bờ sông Vu Gia

Sạt lở bờ kè, đe dọa nhà dân

Theo người dân địa phương, khoảng hai năm trở lại đây, tình trạng sạt lở bờ sông Vu Gia, đoạn qua địa bàn thôn Phú Nghĩa trở nên nghiêm trọng hơn, nhiều diện tích đất canh tác của người dân dần bị thu hẹp. Đáng chú ý, sau bão số 4 và số 5 cùng với đợt mưa lịch sử vừa qua khiến lũ trên thượng nguồn đổ về, cuốn băng đi nhiều diện tích đất sản xuất. Sạt lở cũng khiến khoảng 1km bờ kè bảo vệ hai bên bờ sông Vu Gia, đoạn qua thôn Phú Nghĩa bị đánh sập.

Xót xa nhìn mảnh đất canh tác của gia đình bị dòng nước cuồn cuộn cuốn trôi, ông Ngô Xung (54 tuổi, trú tại thôn Phú Nghĩa) cho biết: Từ mùa mưa lũ năm 2019 đến nay, sạt lở xảy ra trên diện rộng, "nuốt" hơn 1ha đất tại khu vực này và chưa có dấu hiệu dừng lại. “Mỗi lần nghe tiếng lở đất ầm ầm là lòng tôi bất an, mất ăn mất ngủ. Nay sạt lở chỉ còn cách nhà hơn 10m, nguy cơ căn nhà hai vợ chồng tích cóp bao năm bị đổ sập xuống sông hiển hiện trước mắt. Mất đất sản xuất đã đành, nhưng mất nhà thì biết lấy chỗ nào sống. Dân chúng tôi ai cũng mong chính quyền sớm có phương án kè lại bờ sông để người dân an tâm sinh sống”, ông Xung chia sẻ.

Chính quyền huyện Đại Lộc đã huy động tối đa lực lượng đến kè khu vực sạt lở.

Ông Ngô Đình Nguyện, Trưởng thôn Phú Nghĩa cho rằng, trước đây, người dân sống ở khu vực này bình yên, nhưng gần đây, do việc đắp đập tạm ngăn dòng trên sông Vu Gia nhằm đưa nước về TP Đà Nẵng trong mùa khô khiến bờ kè bị sạt lở, gây mất đất sản xuất và đe dọa đến khu dân cư.

Ngoài hộ nhà ông Xung, ở khu vực này còn có 6 hộ khác là hộ gia đình ông Nguyễn Đức Sỹ, ông Ngô Quyên, ông Trần Khương, bà Huỳnh Thị Mai, Huỳnh Thị Huệ, Lê Thị Tám cũng đang nằm gần điểm sạt lở. Nơi gần nhất khoảng 10m và xa nhất là 25m.

“Không chỉ lũ, hễ mưa lớn là tôi lại lo sợ vì nhà có thể sạt lở bất cứ lúc nào. Đất sản xuất mất thì kiếm chuyện khác làm nhưng căn nhà bao năm mới xây được giờ nằm trước “miệng hà bá” khiến tôi thật sự bàng hoàng. Nó đổ xuống sông thì không còn chỗ nào ở nữa”, bà Huỳnh Thị Mai buồn bã nói.

Hiện chính quyền địa phương đã giăng dây, đặt biển cảnh báo cấm người dân đến khu vực sạt lở nguy hiểm. Đồng thời, huy động lực lượng dân quân, thanh niên, công an đến di dời khẩn cấp nhiều hộ dân nằm trong vùng có nguy cơ sạt lở bờ sông Vu Gia để bảo đảm an toàn.

Sớm có giải pháp khắc phục

Chiều 26-10, trao đổi với chúng tôi, ông Đỗ Văn Hòa, Chủ tịch UBND xã Đại An thông tin, sau đợt bão số 4, số 5, mới đây, khu vực này sạt lở nặng nề hơn. Với tốc độ sạt lở hiện nay, chỉ cần trận lụt lớn nữa là các hộ dân nằm sát bờ sông sẽ bị cuốn trôi. Hiện địa phương đã lên phương án và đến nhà 7 hộ dân nằm gần khu vực sạt lở để tập trung di dời đến nơi an toàn. Trước mắt, địa phương chưa hỗ trợ bà con nhưng sau này sẽ có phương án hỗ trợ bằng nguồn xã hội hóa và kinh phí từ cấp trên.

Trước ý kiến của người dân cho rằng tình trạng sạt lở là do việc đắp đập tạm ngăn dòng trên sông Vu Gia để lấy nước về giải mặn cho TP Đà Nẵng, ông Hòa cũng thừa nhận có thể đây là một phần nguyên nhân, vì việc đắp đập tạo nên độ chênh lệch mực nước ở trên và dưới đập quá cao nên khi lũ về thì dòng nước chảy mạnh từ trên xuống gây xói lở. Lúc đầu một đoạn, sau dần nhiều hơn.

Để bảo vệ bờ tại khu vực sạt lở, ngày 20-10 vừa qua, UBND huyện Đại Lộc đã huy động máy móc, vật tư và khoảng 200 chiến sĩ, dân quân tự vệ, người dân đến điểm sạt lở triển khai biện pháp kè mềm bằng bao tải cát, cọc tre nhằm giữ chân mái taluy bị sạt.

Nói về biện pháp lâu dài hơn, ông Lê Văn Quang, Chủ tịch UBND huyện Đại Lộc cho rằng, địa phương sẽ lên phương án di dời nhà dân khu vực sạt lở đến khu tái định cư an toàn, đồng thời triển khai giải pháp công trình để hạn chế sạt lở. Địa phương sẽ đề xuất UBND tỉnh Quảng Nam phương án đầu tư một đoạn kè ở đây để phục hồi lại diện tích đất khu vực này. Thứ hai, sẽ kiến nghị tỉnh nghiên cứu kỹ về đập ngăn nước và phải có giải pháp căn cơ để vừa bảo đảm ngăn nước, dẫn nước về Nhà máy Nước Đà Nẵng trong mùa khô nhưng trong mùa mưa vẫn phải hạn chế không gây sạt lở.

Ông Hồ Quang Bửu, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết, Quảng Nam hiện có 57 khu dân cư với 3.500 hộ dân trong vùng nguy cơ sạt lở và ngập lụt khu vực ven sông, ven biển. Số hộ dân trong diện di dời quá lớn, trong khi các địa phương gặp khó khăn trong việc bố trí quỹ đất và kinh phí xây dựng các khu tái định cư. Hiện địa phương đang khẩn trương rà soát các hộ dân ở vùng nguy cơ cao, lên phương án di dời tạm khi có bão, lũ. Đối với vụ sạt lở đất tại bờ kè sông Vu Gia, UBND tỉnh Quảng Nam đã giao cho Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp các cơ quan liên quan khẩn trương kiểm tra, xác định nguyên nhân sạt lở, sớm đề xuất các giải pháp khắc phục căn cơ, đồng bộ nhằm ngăn chặn tình trạng sạt lở đất, ổn định cuộc sống lâu dài cho người dân vùng bị ảnh hưởng ở khu vực ven sông.

Bài và ảnh: KIM NGÂN