Quảng Ninh: Giao đất khi chưa có quyết định thu hồi và phương án bồi thường cho người dân

Sai phạm trong quản lý đất đai

Theo phản ánh, năm 1994 UBND huyện Vân Đồn đã giao 561.000m2 đất lâm nghiệp tại xã Ngọc Vừng, huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh cho 05 hộ dân gồm: gia đình bà Bùi Thị Vóc, ông Nguyễn Văn Thủ, ông Bùi Đức Toàn, ông Nguyễn Xuân Thu và bà Đỗ Thị Oanh; thời hạn giao đất rừng là 50 năm kể từ ngày cấp GCN quyền sử dụng đất. Sau khi được giao đất, các hộ dân trên đã tiến hành canh tác trồng rừng trên diện tích đất được giao, với các loại cây cơ bản như: bạch đàn, keo, phi lao...

Quyết định giao đất cho các hộ dân

Đến ngày 05/6/2007, UBND tỉnh Quảng Ninh ban hành Quyết định số 1943/QĐ-UBND giao đất cho Trung đoàn 242 (nay là Lữ đoàn 242) – Quân khu 3 để xây dựng công trình Quốc phòng tại xã Ngọc Vừng, huyện Vân Đồn. Trong đó: Giao 789.608,7m2 đất quản lý sử dụng theo quyết định số 728/TTg, ngày 03/10/1996 của Thủ tướng Chính phủ và thu hồi 497.153,7m2 đất lâm nghiệp do hộ dân, Ủy ban nhân dân huyện Vân Đồn quản lý, sử dụng.

Tuy nhiên tại thời điểm giao đất cho Lữ đoàn 242, UBND tỉnh Quảng Ninh chưa hề có thông báo thu hồi đất, quyết định thu hồi đất cũng như phương án bồi thường giải phóng mặt bằng của 5 hộ dân.

Quyết định giao đất cho Lữ đoàn 242 - Quân khu 3 của UBND tỉnh Quảng Ninh.

Theo quy định của Luật Đất đai năm 2003 (đang có hiệu lực pháp luật tại thời điểm năm 2007); nghị định 181/2004/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết về thi hành Luật Đất đai; nghị định 197/2004/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất thì trình tự thu hồi đất sẽ là: Cơ quan nhà nước có thẩm quyền (UBND các cấp) thông báo thu hồi đất – Ra quyết định thu hồi đất- Kiểm kê đất đai, tài sản trên đất- Lập phương án bồi thường thiệt hại, hỗ trợ, tái định cư- Phê duyệt phương án chi tiết và tổ chức thực hiện- Tổ chức chi trả bồi thường. Như vậy, pháp luật về đất đai đã quy định rất rõ ràng và chặt chẽ về trình tự thủ tục thu hồi đất. Nhưng không hiểu vì lý do gì mà việc thu hồi đất của các hộ dân như phản ánh ở trên lại không được thực hiện đúng theo quy định của pháp luật?

Các cơ quan quản lý nhà nước của tỉnh Quảng Ninh đã bỏ qua thủ tục thu hồi đất, không tiến hành bồi thường thiệt hại cho người dân theo quy định của pháp luật, mà bằng Quyết định số 1943/QĐ-UBND, ngày 05/6/2007, giao đất cho Lữ đoàn 242-Quân khu 3 tiếp nhận quản lý và sử dụng; tước đi quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người sử dụng đất là 05 hộ dân nói trên.

Tại văn bản số 3610/UBND-TD2, ngày 29/05/2018 của UBND tỉnh Quảng Ninh, lãnh đạo UBND tỉnh đã khẳng định: “Tại thời điểm giao đất cho đơn vị Quân đội năm 2007, không có quyết định thu hồi đất của 05 hộ dân là thiếu sót của các cơ quan tham mưu là Sở tài nguyên và Môi trường và Ủy ban nhân dân huyện Vân Đồn”.

Thiếu sót trên của các cơ quan quản lý nhà nước tỉnh Quảng Ninh đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các hộ dân khi họ mất đất canh tác trồng rừng, nhưng lại không được đền bù thỏa đáng đối với những thành quả lao động của mình là cây cối, tài sản trên đất cũng như công sức cải tạo, quản lý đất trồng rừng được giao. Vì vậy, trong nhiều năm qua, các hộ dân đã có đơn thư khiếu nại, kêu cứu gửi rất nhiều cơ quan, tổ chức, chính quyền các cấp từ Trung ương xuống địa phương.

Người dân mòn mỏi chờ chính quyền giải quyết

Từ khi UBND tỉnh Quảng Ninh ra quyết đinh giao đất cho Trung đoàn 242 (nay là Lữ đoàn 242), người dân vẫn chờ đợi quyết định thu hồi giải phóng mặt bằng, đền bù hỗ trợ của Nhà nước theo quy định. Mặc dù các hộ dân đã nhiều năm liên tục gửi đơn đến các cơ quan chức năng, nhưng không có cơ quan nào đứng ra giải quyết đền bù cho người dân; họ chỉ nhận được các văn bản trả lời là đề nghị xem xét và giải quyết của các cơ quan chức năng chuyển qua, chuyển lại.

Đơn thư của người dân được gửi đến nhiều cơ quan chức năng nhưng chưa được giải quyết.

Để làm rõ hơn những nội dung phản ánh của người dân, phóng viên Báo Công lý đã liên hệ làm việc với các cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ninh và được biết nguyên nhân dẫn đến việc giải quyết chậm trễ này là do Lữ đoàn 242 – Bộ Tư lệnh Quân khu 3 chưa phối hợp nên việc triển khai thực hiện đo đạc thực địa, xác định cụ thể diện tích chồng lấn đất của các hộ với đất Quốc phòng chưa đúng tiến độ; chưa có cơ sở để lập phương án bồi thường, giải quyết những kiến nghị của các hộ dân nêu trên theo chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh, dẫn đến việc các hộ dân gửi đơn vượt cấp, đến nhiều cấp, nhiều nơi.

Để giải quyết dứt điểm những nội dung kiến nghị của các hộ dân nêu trên, UBND tỉnh Quảng Ninh tiếp tục có văn bản đề nghị Bộ tư lệnh Quân khu 3 tiếp tục chỉ đạo Lữ đoàn 242 tích cực phối hợp thực hiện những nội dung đã được các bên liên quan thống nhất quan điểm giải quyết; khẩn trương tiến hành đo vẽ, xác định cụ thể diện tích, các công trình trên đât chồng lấn, làm cơ sở lập phương án bồi thường; bố trí nguồn kinh phí để chi trả và giải quyết những kiến nghị của các hộ dân theo quy định. Tuy nhiên thời gian thực hiện việc giải quyết dứt điểm những nội dung kiến nghị của các hộ dân thì không xác định.

Phần diện tích đất được UBND tỉnh Quảng Ninh đã ra quyết định giao đất cho Lữ đoàn 242

Liệu UBND tỉnh Quảng Ninh đã thực hiện đúng quy định pháp luật về quá trình giải quyết đền bù giải phóng mặt bằng? Theo quy định của Luật Đất đai năm 2003 và các văn bản hướng dẫn thi hành thì UBND các cấp là chủ thể ra quyết định thu hồi đất; chỉ đạo việc lập phương án bồi thường; phê duyệt phương án bồi thường và chỉ đạo tổ chức thực hiện việc bồi thường khi thu hồi đất. Như vậy, trách nhiệm chính và trước hết trong sự việc này phải là của UBND tỉnh Quảng Ninh, UBND huyện Vân Đồn và các Sở ban ngành liên quan của tỉnh Quảng Ninh.

Vậy những sai phạm về thu hồi đất như trên, trách nhiệm thuộc về ai? Bao giờ người dân mới được nhận những quyền lợi hợp pháp, chính đáng của mình, khi các cơ quan chức năng liên tục “đùn đẩy” trách nhiệm cho nhau?.

Báo Công lý sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc.

Nhóm PV