Quảng Ninh: Vì sao Xí nghiệp Thống Nhất bị phạt gần 500 triệu đồng?

Bãi đổ thải của Xí nghiệp Thống Nhất tràn lấp xuống suối

Gần đây nhất, ngày 9/1/2018, UBND tỉnh Quảng Ninh đã ra Quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền gần 500 triệu đồng đối với Doanh nghiệp tư nhân Xí nghiệp Thống Nhất (gọi tắt XN Thống Nhất) với hàng loạt vi phạm trong quá trình khai thác, đổ thải, bảo vệ môi trường, an toàn lao động. Đồng thời, tước quyền sử dụng giấy phép khai thác khoáng sản của XN Thống Nhất trong thời hạn 6 tháng (từ ngày 9/1/2018 đến hết ngày 9/7/2018).

Khu mỏ khai thác quặng antimon tại xã Quảng Thành của Xí nghiệp Thống Nhất

Mặc dù, Giấy phép khai thác cho phép khai thác antimon bằng phương pháp hầm lò, nhưng để “nhanh ăn”, trong quá trình khai thác, XN Thống Nhất đã huy động máy xúc, san gạt, bốc xúc đất đá lộ thiên tại khu vực II (tại thôn 5, xã Quảng Nghĩa, TP Móng Cái), nơi tiếp giáp với thôn Quảng Hợp xã Quảng Thành. Trong khi đó, XN Thống Nhất đang khai thác antimon bằng hầm lò tại khu vực I, thuộc thôn Quảng Hợp, xã Quảng Thành. Hành vi này đã vi phạm quy định tại Điểm d, Khoản 3, Điều 37, Nghị định số 33/2017/NĐ-CP ngày 3/4/2017 của Chính phủ.

Trong quá trình khai thác, XN Thống Nhất còn tự ý lấn, chiếm đất rừng sản xuất tại khu vực I, xã Quảng Thành, huyện Hải Hà để san gạt tạo mặt bằng làm sân công nghiệp, lắp đặt thiết bị vượt ra ngoài ranh giới được thuê đất với diện tích 0,39 ha. Điều đáng nói, vị trí phần đất mà XN Thống Nhất lấn chiếm là đất rừng sản xuất do Đoàn khảo sát thiết kế Lâm nghiệp Quảng Ninh quản lý.

Nước thải từ khai trường XN Thống Nhất khiến con suối vàng quạch

Không những vậy, trong quá trình khai thác lộ thiên, XN Thống Nhất đã đổ thải đất đá vượt ra ngoài ranh giới đất được thuê với diện tích 1ha, vị trí phần đất này là đất rừng sản xuất của một số hộ dân của xã Quảng Nghĩa, TP Móng Cái.

Nghiêm trọng hơn, dù đã đi vào hoạt động khai thác hơn 10 năm nay, nhưng đến nay, XN Thống Nhất vẫn không thực hiện xây lắp công trình bảo vệ môi trường, cụ thể là không xây dựng hệ thống xử lý nước thải công nghiệp theo Đề án Bảo vệ môi trường chi tiết đã được phê duyệt. Điều này, XN Thống Nhất vi phạm theo quy định tại Điểm đ, Khoản 3, Điều 10, Nghị định số 155/2016/NĐ- CP ngày 18/11/2016 của Chính phủ.

Đặc biệt, đã nhiều năm đi vào hoạt động khai thác, nhưng XN Thống Nhất không bố trí khu vực lưu giữ chất thải nguy hại đáp ứng yêu cầu kỹ thuật theo quy định. Điều này vi phạm quy định tại Điểm đ, Khoản 5, Điều 21, Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày 18/11/2016 của Chính phủ.

Không chỉ vi phạm về khai thác, môi trường, lấn, chiếm đất đai, XN Thống Nhất còn xem nhẹ vấn đề an toàn vệ sinh lao động; mặc dù hoạt động trong lĩnh vực khai thác hầm lò, tiềm ẩn rất nhiều rủi ro, nguy hiểm. Cụ thể, trong 2 năm 2016, 2017, XN Thống Nhất không tổ chức huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động cho hơn chục người lao động hầm lò theo quy định của pháp luật.

Trao đổi với chúng tôi qua điện thoại về những sai phạm nói trên, ông Nguyễn Sỹ Huấn - Giám đốc Xí nghiệp Thống Nhất thừa nhận là có vi phạm trong quá trình khai thác và đã bị xử phạt. Khi chúng tôi đặt lịch để gặp và làm việc trực tiếp, ông Huấn liên tục cáo bận và khẳng định “chúng tôi đang khẩn trương khắc phục theo yêu cầu của UBND tỉnh, như xây dựng hệ thống xử lý nước thải công nghiệp, trồng cây khôi phục lại hiện trạng phần đất lấn chiếm. Sắp tới, khi được trả giấy phép, xí nghiệp tiếp tục khai thác”.

Mới đây, chúng tôi đã đến khai trường khai thác quặng antimon của XN Thống Nhất tại thôn Quảng Hợp, xã Quảng Thành, huyện Hải Hà. Với những gì chúng tôi chứng kiến thì khác xa với những gì ông Giám đốc XN Thống Nhất nói trên điện thoại, từ việc trồng cây, khôi phục hiện trạng phần đất lấn chiếm, đến công trình xử lý nước thải...

Với hàng loạt vi phạm, kéo dài nhiều năm như vậy, không biết điều gì sẽ xảy ra khi sắp tới XN Thống Nhất được trả lại giấy phép khai thác?

Báo Tài nguyên và Môi trường tiếp tục thông tin về vụ việc.

Phạm Hoạch