Quyết định nguy hiểm

Mỹ liệt lực lượng IRGC của Iran vào danh sách khủng bố. Ảnh: Reuters.

Theo Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, quyết định này sẽ có hiệu lực trong vòng 1 tuần tới. Một cựu quan chức Mỹ cho biết, các chính phủ trước của Mỹ cũng từng cân nhắc liệt IRGC vào danh sách khủng bố nhưng chần chờ vì cho rằng việc này gây ra rủi ro quá lớn đối với các lực lượng của Mỹ ở nước ngoài. Hiện Bộ Quốc phòng Mỹ từ chối bình luận về những việc mà quân đội Mỹ sẽ thực hiện để bảo vệ các lực lượng của Mỹ khỏi động thái trả đũa bởi IRGC hoặc các lực lượng ủng hộ Iran.

Tuyên bố này của Mỹ cũng lập tức vấp phải phản ứng từ phía Iran. Ngày 9-4, Hội đồng An ninh Quốc gia tối cao Iran (SNSC) do Tổng thống Hassan Rouhani đứng đầu đáp trả bằng việc tuyên bố coi lực lượng quân đội Mỹ là tổ chức khủng bố và Mỹ là quốc gia tài trợ khủng bố. Bộ Tư lệnh đặc trách miền Trung của Mỹ, viết tắt là CENTCOM, cũng bị Iran gọi là tổ chức khủng bố. Theo ông Hassan Rouhani, sai lầm này của Mỹ sẽ khiến người dân Iran đoàn kết hơn và IRGC sẽ ngày càng lớn mạnh tại nước Cộng hòa Hồi giáo này. Ngoài ra, Tehran cũng cảnh báo sẽ ngăn các chuyến tàu chở dầu đi qua eo biển Hormuz tại vùng Vịnh, nếu Mỹ tìm cách gây sức ép với nền kinh tế Iran thông qua việc ngăn nước này xuất khẩu dầu.

Trong nhiều tháng trở lại đây, căng thẳng Mỹ-Iran liên tục leo thang, đặc biệt là sau khi Mỹ quyết định rút khỏi thỏa thuận hạt nhân biểu tượng và áp đặt các lệnh trừng phạt thêm lên dầu mỏ, vận tải và ngân hàng Iran. Các nhà phân tích quốc tế đều nhận định, động thái trên của Mỹ sẽ khiến quân đội và tình báo nước này đối mặt với hành động tương tự từ các quốc gia khác và có thể tác động đáng kể tới binh sĩ cũng như chính sách của Mỹ tại Trung Đông. Trả lời phỏng vấn Tân Hoa xã về động thái trên của Mỹ, ông Wayne White, cựu Vụ phó Vụ Tình báo Trung Đông của Bộ Ngoại giao Mỹ, nhận định: “Vì IRGC có mối liên kết với rất nhiều cá nhân và tổ chức ở nước ngoài (chủ yếu thông qua đế chế kinh tế dân sự của lực lượng này), nên một động thái có ảnh hưởng sâu rộng như vậy cũng có thể phá vỡ mọi thứ từ các liên kết kinh tế - ngoại giao của Mỹ đến một loạt các liên kết toàn cầu”.

Truyền thông Mỹ dẫn lời các nhà phân tích cho rằng, quyết định của Mỹ, cùng với sự trả đũa có thể có từ Iran và các lực lượng Hồi giáo dòng Shi’ite ở các quốc gia Trung Đông, sẽ tiếp tục làm leo thang các cuộc đối đầu trong khu vực và làm phức tạp nhiệm vụ của các lực lượng và giới ngoại giao Mỹ trong khu vực, vốn phải liên kết với các chính phủ có mối liên hệ mật thiết với Iran, thậm chí với chính Iran về một nhóm các vấn đề nhạy cảm. Chưa kể, Lầu Năm Góc và cộng đồng tình báo Mỹ lo ngại rằng động thái trên của ông Trump có thể dẫn đến sự phản ứng dữ dội nhằm vào các lực lượng Mỹ trong khu vực “mà không hề gây tổn hại như dự tính đối với nền kinh tế Iran”.

VIỆT LÊ