Ra đời trong chiến tranh, vững mạnh phát triển trong hòa bình

Từ những nhát cuốc đầu tiên

Khi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của dân tộc ta trên đà phát triển và thu lại những thành công to lớn, để bảo đảm hậu phương vững mạnh cho tiền tuyến, ngày 8-3-1975, Bộ Quốc phòng quyết định thành lập Công ty 74 tiền thân là Trung đoàn Mê Linh, với nhiệm vụ chính trị được giao “Thực hiện nhiệm vụ Quốc phòng-an ninh, gắn với phát triển kinh tế, xã hội trên vùng biên giới”.

Ngay từ những ngày đầu thành lập, Đảng ủy-Ban giám đốc Công ty đã xác định những chủ trương, giải pháp phù hợp, tập trung lãnh đạo thực hiện tốt các nhiệm vụ. Tổ chức khảo sát, khai hoang, phục hóa mở rộng diện tích cây trồng, ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào các khâu như trồng trọt, khai thác, chế biến… để tăng năng suất, hiệu quả lao động. Từ vùng đất biên giới hoang vu, dân cư thưa thớt, thiếu đói, tình hình an ninh, chính trị còn tiềm ẩn nhiều bất ổn, công ty đã cùng với cấp ủy chính quyền địa phương và các đơn vị bạn từng bước đưa vùng biên giới Gia Lai phát triển về kinh tế, mạnh về quốc phòng-an ninh.

Cán bộ Công ty 74 hướng dẫn bà con địa phương trồng lúa xen canh.

Vượt qua nhiều khó khăn do địa bàn vùng sâu, vùng xa, cơ sở vật chất, hạ tầng thấp kém; dân cư tại chỗ chủ yếu là bà con dân tộc Gia Rai, đời sống kinh tế, văn hóa còn khó khăn, lạc hậu; từ nhát cuốc đầu tiên “khai địa”, đến nay, công ty đã trồng và khai thác hơn 6.955 ha cao su, thu hút và giải quyết việc làm cho 3.029 lao động, trong đó có 1.662 lao động là con em đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) tại chỗ. Đầu tư xây dựng và đưa vào sử dụng hiệu quả nhà máy chế biến mủ cao su với công suất 12.500 tấn/năm, một trại chăn nuôi bò thịt với quy mô 1.000 con.

Cùng với sự phát triển của công ty là sự thay đổi lớn bà con DTTS tại chỗ. Từ những người dân chủ yếu gieo trồng theo phương thức: “Chặt, đốt, chọc, tỉa”, thả rông heo, bò... hiệu quả kinh tế thấp, đời sống quanh năm đói kém, nhưng với sự hướng dẫn tận tình của cán bộ, chiến sĩ Công ty 74, bà con DTTS ở đây đã biết trồng, khai thác, chế biến cao su, cà phê, điều, lúa nước…, đặc biệt là biết tận dụng thời gian lao động. Nếu trước đây bà con DTTS “sợ ma” không đi làm buổi tối, sáng 8 giờ mới đi làm, chiều 15 giờ về, thì nay 2-3 giờ sáng bà con đã dậy đi cạo mủ cao su.

Cán bộ Công ty 74 trao đổi kinh nghiệm trồng cây công nghiệp cho người lao động.

Vượt qua gian khó, gắn bó với dân

Những năm gần đây, do giá mủ cao su xuống thấp ảnh hưởng đến nhiệm vụ sản xuất kinh doanh của đơn vị và đời sống người lao động, Đảng ủy-Ban giám đốc Công ty 74 đã quyết tâm thực hiện tái cơ cấu, sắp xếp lại bộ máy tổ chức, biên chế theo hướng tinh, gọn, hiệu quả; đồng thời, triển khai tốt công tác quản lý tài chính, thực hành tiết kiệm, bảo đảm đời sống vật chất tinh thần cho cán bộ, công nhân, người lao động.

Trung tá Nguyễn Hồng Lam, Giám đốc Công ty 74 chia sẻ: Để hoàn thành các nhiệm vụ trong giai đoạn khó khăn hiện nay, trước mắt chúng tôi huy động các nguồn lực để ưu tiên đầu tư sản xuất, kinh doanh, bảo đảm việc làm và thu nhập ổn định cho người lao động, nhất là đối với các hộ đồng bào DTTS. Trong đó, tập trung tạo bước đột phá nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, chất lượng sản phẩm, năng lực cạnh tranh; chủ động hợp tác, mở rộng thị trường trong nước và nước ngoài, tìm lời giải tốt nhất cho bài toán tiêu thụ sản phẩm cao su. Bên cạnh việc đầu tư phát triển sản xuất, đơn vị còn chú trọng xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc, thực hiện có hiệu quả phong trào thi đua “Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới”. Phát huy hiệu quả, nhân rộng những mô hình phù hợp như: Cho dân “mượn đất” trồng lúa xen canh; “Gắn kết hộ”; “làng công nhân vùng biên”; giúp dân làm hàng nghìn “vườn rau”, "hố rác", "dây phơi"… đã góp phần quan trọng làm thay đổi nhận thức, tập quán lạc hậu của bà con DTTS và người lao động, thắt chặt tình đoàn kết giữa quân dân, giữa người Kinh với người DTTS, chung sức xây dựng “Nông thôn mới” và cuộc sống bình yên, no ấm cho nhân dân.

Cán bộ Công ty 74 hỗ trợ gạo cho bà con DTTS mùa giáp hạt.

Trong giai đoạn từ năm 2015-2020, công ty đã tích cực hỗ trợ và xây tặng 25 nhà ở cho các gia đình có hoàn cảnh khó khăn, gia đình chính sách trong đơn vị và trên địa bàn, đầu tư xây dựng, tu sửa, nâng cấp hệ thống đường liên thôn, liên xã (đường cấp phối, đường đổ nhựa và bê tông hóa) với hơn 31,4km, vừa bảo đảm đi lại cả trong mùa mưa, vừa phục vụ sản xuất và dân sinh. Hỗ trợ xây dựng một hội trường thôn, sửa chữa 3 nhà Rông văn hóa; xây dựng một trường mầm non đạt chuẩn Quốc gia, xây dựng và tu sửa 15 lượt công trình nhà trẻ, mẫu giáo, nhà ban chỉ huy đơn vị; giúp nhân dân nạo vét kênh mương thủy lợi, một hồ đập chứa nước và 7 công trình thủy lợi; đầu tư một hệ thống tưới nước tự động và hệ thống sét đánh thẳng; xây dựng một công trình gồm 10 phòng bệnh nhân và mua sắm trang thiết bị cho bệnh xá quân dân y... Ngoài ra, công ty còn tổ chức cấp gạo, thực phẩm hỗ trợ cứu đói mùa giáp hạt với tổng số 60 tấn gạo, 2.000 chai nước mắm cho hơn 3.270 lượt hộ nghèo, hộ đồng bào DTTS địa phương; khám, chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí cho 4.488 lượt người; tổ chức thăm, tặng 61.760 suất quà dịp Tết Nguyên đán.

Đồng thời, công ty còn duy trì tốt mối quan hệ kết nghĩa giữa 19 đội sản xuất kết nghĩa với 24 thôn làng, 729 hộ công nhân người Kinh gắn kết với 729 hộ đồng bào DTTS tại chỗ; từ đó đã giúp đỡ bà con DTTS trong lao động sản xuất, xây dựng bản làng văn hóa, đẩy lùi nghèo nàn và các tập tục lạc hậu. Nhiều thôn làng, nhiều hộ dân người Giơ Rai đã biết trồng cây công nghiệp, cây lúa nước… nên đến nay 100% hộ gia đình đã thoát nghèo, trên 30% khá giả, giàu có. Kinh tế phát triển, nét đẹp văn hóa về tình làng nghĩa xóm, tình đoàn kết quân dân, đoàn kết bà con các dân tộc trong thôn làng, khu dân cư được vun đắp, củng cố.

Phụ nữ Công ty 74 tặng quần áo cho các cháu học sinh vùng biên giới.

Song song với nhiệm vụ sản xuất kinh doanh, công ty lãnh đạo và tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ huấn luyện sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ). Chủ động phối hợp với lực lượng công an, bộ đội Biên phòng, các đơn vị quân đội đứng chân trên địa bàn thực hiện tốt phương án SSCĐ, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, làm thất bại các âm mưu, thủ đoạn chống phá của kẻ thù. Trên địa bàn đơn vị đứng chân không có các điểm nóng phức tạp, không có người vượt biên trái phép, mối quan hệ đoàn kết quân dân được củng cố bền chặt, bà con DTTS gắn bó với thôn làng, yên tâm lao động sản xuất.

Không giấu được niềm vui khi gặp chúng tôi, già làng Com Yố, ông Pui Doanh cho biết: “Cái mới nhất và thành công nhất của người Giơ Rai mình ở vùng biên giới hiện nay và cả những vùng lân cận là bà con mình đã thay đổi được nhận thức về lao động. Nếu trước đây bà con đi làm từ 8-9 giờ, 15 giờ về khi bóng chiều chưa xuống, tối sợ “con ma” không ra khỏi nhà, nay thì mùa cạo, kim đồng hồ chưa chạy đến con số 3, số 4 đã gọi nhau dậy đi làm. Không những biết trồng, chăm sóc, thu hoạch cao su, cà phê, hồ tiêu… mà còn biết và chuyển đổi phương thức canh tác sản xuất, thời gian lao động. Từ “chặt, đốt, chọc, tỉa”, du canh, du cư, họ đã chuyển sang nhận khoán vườn cây, cày xới đất làm vườn, chọn cây giống, bón phân, phun thuốc sâu... để tăng năng suất, tăng thu nhập. Đó là “sản phẩm” đặc biệt của bộ đội Công ty 74 hướng dẫn, giúp đỡ và trao cho bà con mình”.

Những việc làm thiết thực, nghĩa tình của cán bộ, chiến sĩ Công ty 74 đã để lại những tình cảm sâu đậm trong lòng người dân, hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ trên mặt trận kinh tế” luôn tỏa sáng và đồng hành cùng với sự phát triển của bà con vùng biên giới.

Bài và ảnh: LÊ QUANG HỒI