Rắc rối quanh một lối đi

Vụ kiện “tranh chấp quyền sử dụng đất”, nguyên đơn là bà Đoàn Thị Mộng Thu, chủ DNTN Thành Phát chuyên xuất khẩu gạo, bị đơn là ông Nguyễn Văn Sữa, người có phần đất liền kề bà Thu. Theo đơn khởi kiện, tháng 8-2004, bà Thu mua một thửa đất có diện tích 2.140 m2 tọa lạc ấp Tân Thuận, xã Bình Đức, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang để mở cơ sở kinh doanh lau bóng gạo xuất khẩu. Khi chuyển nhượng đất đã có sẵn lối đi xe tải có thể ra vào được. Tuy nhiên, sau một thời gian, ông Sữa không cho sử dụng lối đi này qua phần đất của ông (ngang 4 m, chiều dài đi qua hết phần đất nhà ông Sữa). Tháng 7-2006, bà Thu kiện yêu cầu ông Sữa mở lối đi thông thoáng để tiện sử dụng bốc xếp hàng hóa và phòng hỏa hoạn. Ông Sữa trình bày ngày 21-11-2002, thửa đất của ông (trong đó có phần đất dành cho lối đi này) đã được UBND huyện Châu Thành cấp chứng nhận quyền sử dụng đất. Khi mua đất, bà Thu sử dụng lối đi qua phần đất của ông để cho xe tải ra vào gây ồn ào và bụi nên ông không đồng ý cho sử dụng nữa. Xử sơ thẩm lần 1, TAND huyện Châu Thành bác đơn khởi kiện của bà Thu vì “phần đất mà bà Thu yêu cầu ông Sữa mở lối đi cho bà thuộc quyền sở hữu của ông Sữa; bất động sản của bà Thu không bị vây bọc bởi các bất động sản liền kề mà vẫn còn lối đi khác”. Bà Thu kháng cáo lên tòa phúc thẩm. Nhận định “lối đi này có từ trước khi ông Sữa nhận chuyển nhượng đất, nếu bít lối đi này, bà Thu không còn lối đi vào để xuất gạo”, TAND tỉnh Tiền Giang xử phúc thẩm tuyên buộc ông Sữa mở lối đi cho bà Thu có chiều ngang 4 m, dài 3,4 m (13,6 m2) trong thửa đất của ông Sữa; bà Thu trả giá trị lối đi 13,6 m2 là 40,8 triệu đồng, đồng thời kiến nghị UBND huyện Châu Thành điều chỉnh giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cấp cho ông Sữa. Phát hiện có những điểm không hợp lý, Viện trưởng VKSND tỉnh Tiền Giang kiến nghị Viện trưởng VKSND Tối cao xem xét bản án phúc thẩm theo trình tự giám đốc thẩm. Tại quyết định kháng nghị số 131/QĐ-KNGĐT của Viện trưởng VKSND Tối cao nêu rõ: “Tòa Phúc thẩm cho rằng nếu bít lối đi này, bà Thu không còn lối đi vào để xuất khẩu gạo để từ đó chấp nhận yêu cầu của bà Thu là trái với quy định của pháp luật, gây thiệt hại đến quyền lợi cho một bên đương sự. Ngoài ra, sau khi xác minh hiện trạng thì diện tích đất của bà Thu đang sử dụng có một lối đi khác rộng hơn, có chiều ngang 15 m để ra đường lớn. Đề nghị hủy bản án phúc thẩm, giao hồ sơ cho tòa phúc thẩm xét xử phúc thẩm lại theo hướng bác yêu cầu của bà Thu”. Ngay sau đó, Chánh án TAND tỉnh Tiền Giang liền có công văn gửi TAND Tối cao đề nghị bác kháng nghị của VKSND Tối cao vì “bà Thu đã trả tiền đất cho ông Sữa gấp đôi so với giá đất thực tế, ông Sữa không bị thiệt hại. Hơn nữa bà Thu đã nộp tiền cho Thi hành án huyện Châu Thành”. Phiên tòa xét xử giám đốc thẩm quyết định chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng VKSND Tối cao, tuyên hủy án, giao trả hồ sơ về các cấp xét xử lại như luật quy định. Tuy nhiên, xử sơ thẩm lần 2 vào đầu tháng 9-2009, TAND huyện Châu Thành đã tuyên buộc ông Sữa phải bán 13,6 m²đất cho bà Thu với giá 40,8 triệu đồng. Trao đổi với chúng tôi, ông Sữa chua chát nói: “Chiều ngang đất của tôi có 5 m, buộc tôi bán cho bà Thu 4 m, làm sao còn lối đi vào nhà tôi?!”.