Rượu là vấn nạn của cả thành thị và nông thôn

Ảnh: NVCC

Trước đây, người xưa có nói nhiều đến văn hóa uống rượu không, thưa ông?

Kẻ sĩ xưa vẫn gặp nhau ở chỗ uống rượu, nhất là những người xuất chúng. Ví dụ như ông Phan Khôi nói về Tản Đà chẳng hạn thì cũng có chuyện rượu. Nhiều khi, họ biết về nhau, thân thiết do biết rõ về nhau từ những bữa rượu với nhau. Uống rượu có một khía cạnh là bộc lộ con người thật nhiều hơn.

Ở Đông Á, tại không gian ẩm thực con người bộc lộ thật nhiều hơn ở không gian làm việc. Ngay ở Nhật, Hàn họ cũng có việc cần tụ tập một chút. Kiểu khi anh muốn gia nhập những cộng đồng nho nhỏ, như cơ quan mới chẳng hạn thì cũng phải tham gia các hoạt động như thế. Vì thế, đương nhiên giao tiếp tại nơi ẩm thực là không tránh khỏi và không thể tìm cách loại bỏ nó hoàn toàn được đâu.

Trong các cuộc vận động văn hóa thời Pháp thuộc, lúc văn hóa đô thị mới hình thành, ông có thấy người ta bài rượu không?

Có chứ, nhưng người ta cũng không nói nhiều, chỉ nói có mức độ thôi. Vì xã hội cũng ít có hiện tượng rượu bê tha như thế. Một vài người bê tha thì đôi khi lại được coi là ngoại lệ, đặc biệt. Say xỉn gây hậu quả cho xã hội lúc đó không phổ biến, tức là nó không phải là vấn nạn như bây giờ. Bây giờ thì nó thành vấn nạn rồi.

Theo ông, bây giờ rượu là câu chuyện của đô thị hay nông thôn?

Tôi nghĩ nó là vấn đề của cả đô thị cả nông thôn. Việc lạm dụng rượu phủ hết các không gian sống chung. Nó liên quan đến quan hệ của con người đơn độc trong đời sống căng thẳng, liên quan đến niềm vui, đến giá trị. Vì thế, có thể thông cảm một phần nhưng cũng phải giám sát lại để xã hội đi theo hướng khác đi. Việc quản lý xã hội với vấn nạn rượu không phải chỉ của riêng đô thị mặc dù ở đô thị nó bộc lộ rõ hơn, cần thiết xử lý hơn.

Gần đây có các cơ quan thực hành cấm rượu tuyệt đối vào buổi trưa. Ông nghĩ sao về điều này?

Cái đó đúng. Bây giờ tôi đang ở chỗ giáp Hà Nội và nông thôn. Thỉnh thoảng tôi đi ăn sáng ở hàng bún đầu làng, thấy sáng sớm một loạt người trong làng đã vừa ăn sáng vừa uống rượu. Buổi sáng uống cà phê, chứ ai uống rượu. Rồi họ họp như chợ vỡ. Nó như một cái sân đình. Cứ thế là oang oang.

Theo ông, giải pháp cho rượu giờ là gì?

Tôi nghĩ cần đưa vào các hình thức quản lý kiểu cấm. Mặt khác truyền thông và đẩy mạnh các vấn đề sức khỏe và an toàn. Cũng phải đẩy mạnh phát triển các không gian kết nối lành mạnh khác để con người bớt cô đơn và cũng thêm tự tin. Đó là vấn đề lớn của xã hội.

Ngữ Yên

(thực hiện)