S-300PM Nga giao Syria bị phàn nàn tính năng thua xa cam kết

Sau sự kiện chiếc máy bay trinh sát điện tử Il-20 bị bắn hạ, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu từng tuyên bố họ sẽ cung cấp cho Syria bản S-300 có tầm bắn lên tới 250 km.

Căn cứ vào thông tin trên, các nhận định đều cho rằng Nga sẽ cấp cho Syria phiên bản S-300PMU-2 Favorit với các thành phần của S-400 Triumf, tuy nhiên thực tế lại không được như vậy.

Hãng thông tấn TASS của Nga dẫn nguồn tin quân sự cho biết Syria chỉ nhận được phiên bản S-300PM đang niêm cất dự trữ mà thôi, đây là các bộ khí tài đã qua sử dụng của một đơn vị phòng không Nga được nâng cấp lên S-400.

Tuy rằng có ý kiến cho rằng Nga đã nâng cấp những bộ khí tài S-300PM này rồi mới mang sang Syria nhưng thời gian từ khi quyết định tới lúc chuyển giao là quá cấp bách, không đủ để "mổ xẻ" ra rồi hiện đại hóa.

Thực tế cũng cho thấy các ống phóng đạn của S-300PM đều khá cũ, cho thấy chúng đã trải qua quá trình phục vụ lâu dài, xe radar điều khiển hỏa lực ra khỏi bụng chiếc máy bay vận tải An-124 cũng được xác định là loại 30N6 cơ bản chứ chẳng phải là 30N6E2 tối tân hơn.

Điều đó còn trực tiếp chỉ ra rằng phiên bản S-300PM mà Nga vừa mang sang Syria không có khả năng điều khiển tên lửa tầm bắn 250 km như những lời mà ông Shoigu từng công bố.

Thậm chí đạn đánh chặn của S-300PM Syria cũng không phải loại 48N6 có chức năng dẫn mục tiêu thông qua tên lửa (track via missile - TVM) như các thế hệ S-300PMU-1/2 sau này mà vẫn là loại 5V55U điều khiển thủ công.

Việc phiên bản S-300 Nga vừa cung cấp cho Syria có tính năng kỹ chiến thuật chưa được như cam kết liệu có phải đến từ áp lực từ phía Israel, hay đây còn nguyên nhân nào khác?

Giải thích cho quyết định trên có lẽ là bởi vì thời gian quá cấp bách, khiến Moskva chưa thể sản xuất được các tổ hợp S-300PMU-2 thế hệ mới để cung cấp cho Syria theo đúng hợp đồng.

Các đơn vị phòng không trang bị S-300PM-1 và S-300PM-2 (phiên bản nội địa của S-300PMU-1/2) thì vẫn đang trực chiến bảo vệ bầu trời nước Nga, chưa được thay thế bằng S-400 nên chưa thể mang sang cho Syria được.

Ngoài ra cũng cần lưu ý rằng 3 tiểu đoàn S-300PM mà phòng không Syria vừa tiếp nhận chỉ là hàng trao tặng miễn phí chứ chưa phải là thuộc hợp đồng thương mại giữa hai quốc gia.

Bởi vậy rất nhiều khả năng đợt cung cấp S-300PM lần này chỉ là "tiền trạm", giúp Syria làm quen và bước đầu xây dựng được năng lực vận hành các tổ hợp phòng không tối tân này.

Còn phiên bản S-300PMU-2 với một số thành phần nâng cấp để kết nối với S-400 của Nga nhằm phóng được tên lửa 48N6E3 tầm xa 250 km như lời ông Shoigu nói sẽ được cung cấp vào đợt tiếp theo.

Hiện tại với S-300PM trang bị đạn đánh chặn 5V55U tầm bắn 150 km vẫn tạm đủ để phòng không Syria bảo vệ bầu trời của mình trước Không quân Israel.

Bên cạnh đó, đừng quên là ngay lúc này S-300PM đã được kết nối với S-400 của Nga đang đóng tại các căn cứ Hmeimim và Tartus, giúp cho những hạn chế về tính năng kỹ chiến thuật của S-300PM phần nào được bù đắp.

Việt Dũng