Sa Pa: Cần giải pháp để tăng tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế

Thống kê của Bảo hiểm xã hội thị xã Sa Pa cho thấy, theo Quyết định 861 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt danh sách các xã khu vực III, khu vực II, khu vực I thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025, trên địa bàn có 3 xã, 2 phường, với 9.985 người bị cắt giảm hỗ trợ mua BHYT từ ngân sách nhà nước, khiến tỷ lệ bao phủ BHYT của Sa Pa còn hơn 85,5%.

Xã Tả Phìn giảm tỷ lệ bao phủ BHYT do tác động của Quyết định 861.

Tuy nhiên, nhờ Quyết định số 433 và Quyết định số 612 của Ủy ban Dân tộc phê duyệt danh sách các thôn đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025, nên thị xã có 3.544 người được hỗ trợ mua BHYT trở lại. Ngoài ra, có 1.108 người được tham gia theo nhóm được ngân sách hỗ trợ mua (hộ cận nghèo, người có công, người cao tuổi…); 341 người tham gia theo nhóm học sinh (ngân sách hỗ trợ một phần); 17 người tham gia theo đối tượng khác (bảo hiểm xã hội bắt buộc) và các xã, phường vận động được 519 người tham gia BHYT hộ. Đến nay, thị xã Sa Pa có 61.901/69.285 người tham gia BHYT, chiếm 89,3% dân số. Thị xã hiện còn 4.456 người chưa có thẻ BHYT, đây là các đối tượng cần được tuyên truyền, vận động tham gia BHYT.

“Về đích” nông thôn mới năm 2018 nên theo Quyết định 861 của Thủ tướng Chính phủ, đa số người dân có hộ khẩu thường trú tại xã Tả Phìn không còn được hưởng chính sách hỗ trợ mua BHYT. Sự thay đổi này khiến tỷ lệ bao phủ BHYT trên địa bàn xã giảm mạnh. Hiện tỷ lệ bao phủ BHYT ở Tả Phìn chỉ còn khoảng 40% thay vì trên 99% như thời điểm trước ngày 1/7/2021.

Là cán bộ đang công tác tại xã Tả Phìn, anh Lý Láo Tả cũng thuộc đối tượng không còn được hưởng chính sách hỗ trợ mua BHYT. Sau 1 tháng, anh đã tự mua thẻ BHYT cho 4 thành viên trong gia đình. Anh Tả cho biết: Sau khi tìm hiểu về BHYT hộ gia đình, tôi đã tự nguyện tham gia để đảm bảo quyền lợi khi đi khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế. Trong đó, tôi và vợ đóng gần 1,4 triệu đồng/năm, 2 con tham gia BHYT học sinh, nên chi phí không quá lớn.

Tuy nhiên, không phải người dân nào trong xã cũng nhận thức được như gia đình anh Tả. Bởi vậy, tỷ lệ người dân tham gia BHYT trên địa bàn xã Tả Phìn vẫn còn thấp. Gia đình ông Sùng A Giả, thôn Suối Thầu có 8 khẩu, khi tham gia BHYT hộ gia đình phải đóng hơn 3,5 triệu đồng/năm, đây là số tiền không nhỏ đối với gia đình thuần nông. Mặc dù nhận thức được lợi ích của tham gia BHYT nhưng gia đình ông Giả vẫn chưa có tiền tham gia BHYT. Ông Giả cho biết: Nguyên nhân đầu tiên là chưa có tiền, sau đó là chuẩn bị hết năm, nên tôi chưa tham gia BHYT. Sau khi bán được vài chậu địa lan vụ sắp tới, đầu năm 2022, tôi sẽ cố gắng đóng BHYT.

“Nguyên nhân tỷ lệ tham gia BHYT thấp xuất phát từ tâm lý trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước của một số người dân. Bên cạnh đó, dịch Covid-19 tác động tiêu cực đến đời sống người dân, nên một số hộ chưa có điều kiện tham gia BHYT. Chúng tôi sẽ nỗ lực vận động người dân phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập để tăng tỷ lệ bao phủ BHYT trên địa bàn xã”, ông Lý Láo Lở, Chủ tịch UBND xã Tả Phìn cho biết.

Cũng như xã Tả Phìn, tỷ lệ bao phủ BHYT tại xã Liên Minh sau khi thực hiện Quyết định 861 của Thủ tướng Chính phủ cũng giảm mạnh. Tuy nhiên, tỷ lệ bao phủ BHYT tại địa phương này vẫn còn ở mức trên 69% vì khá nhiều hộ được hỗ trợ mua BHYT theo nhóm hộ nghèo, cận nghèo.

Ông Phàn Phủ Seng, Chủ tịch UBND xã Liên Minh cho biết: Việc tăng tỷ lệ bao phủ BHYT cho người dân trên địa bàn hiện nay rất khó khăn, bởi thu nhập của đa số hộ chưa tham gia là trông chờ vào sản xuất nông nghiệp, cuộc sống không mấy dư giả. Bên cạnh đó, các hộ đông nhân khẩu, số tiền đóng BHXH khá cao so với thu nhập của họ. Xã đang tìm biện pháp nâng cao thu nhập và vận động người dân tích cực tham gia đóng BHYT.

Theo ông Nguyễn Thanh Hải, Giám đốc BHXH thị xã Sa Pa, để nâng cao tỷ lệ bao phủ BHYT trên địa bàn, các cấp, các ngành cần tìm giải pháp hỗ trợ mua BHYT cho người dân bị tác động bởi Quyết định 861. Đồng thời, cả hệ thống chính trị của thị xã phải vào cuộc, tăng cường tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHYT. BHXH thị xã Sa Pa sẽ phối hợp đẩy mạnh tuyên truyền, vận động bằng nhiều hình thức đến người dân để họ thấy được nghĩa vụ, quyền và lợi ích khi tham gia BHYT, phấn đấu tăng tỷ lệ bao phủ BHYT trên địa bàn, góp phần ổn định, bảo đảm an sinh xã hội tại địa phương.