Sách Tết trở lại - lợi hại hơn xưa

Lần đầu tiên sau tròn một hoa giáp, Sách Tết trở lại đời sống văn nghệ. Ấn phẩm văn, thơ, nhạc, họa, sử… do nhà văn Hồ Anh Thái tuyển chọn vừa được NXB Văn học và Đông A ra mắt công chúng. Số lượng in lần đầu cũng là lần duy nhất đúng 2019 cuốn.

Ca khúc Chúc mừng năm mới của Nguyễn Vĩnh Tết có trong Sách Tết cùng Nắng có còn Xuân và Xuân quê tôi của Đức Trí. Ảnh: Đông A

Ca khúc Chúc mừng năm mới của Nguyễn Vĩnh Tết có trong Sách Tết cùng Nắng có còn Xuân và Xuân quê tôi của Đức Trí. Ảnh: Đông A

Gần một thế kỷ trước, Sách Xem Tết năm Mậu Thìn 1928 của Tân Dân Thư Quán đã mở ra khái niệm sách tết, trong khi Nam Phong tạp chí chính là tờ báo đầu tiên làm số Tết vào năm 1918. Cuốn sách tết đầu tiên chỉ 78 trang không minh họa, gồm hai mảng nội dung chủ yếu là văn hài đàm và thơ vui, tập hợp các cây bút nổi tiếng thời bấy giờ. Nối tiếp Tân Dân, Nam Ký Thư Quán xuất bản Sách Chơi Xuân từ 1929. Được độc giả đón nhận nồng nhiệt, các nhà sách từ Bắc chí Nam, thậm chí cả ở Lào cũng đua nhau làm ấn phẩm tết. Nào là Sách Xuân, Sách Tết Nam Kỳ, Sách Tết Nắng Xuân, Một Trời Xuân, Thơ Văn Mùa Xuân, Sách Tết Đời Nay… Cuốn cuối cùng là Sách Xuân của NXB Xây Dựng in năm 1958. Nhiều thông tin hơn nữa sẽ tìm thấy trong bài khảo cứu về phong tục sách tết in trong Sách Tết 2019 của Nguyễn Ngọc Hoài Nam.

Sách Tết năm nay hội tụ các cây bút, nhà nghiên cứu, họa sĩ, nhạc sĩ… tiêu biểu đương thời. Ứng dụng kỹ thuật in ấn cũng như thiết kế tối tân nhất hứa hẹn là một ấn phẩm gối đầu giường của “tao nhân mặc khách” không chỉ trong ngày Tết. Có Sách Tết giống như ta được đón tiếp đủ bộ tài tử văn nhân đến nhà nhàn đàm nhằm ngày rộng tháng dài…

Lướt qua vài trang sách Tết, ta bắt gặp những hồi ức Tết xưa ở làng quê Bắc bộ đặt cạnh Tết nay nơi trời Tây sao cũng thật đồng điệu qua ngòi bút đầy cảm xúc của Kiều Bích Hương. Nhà văn Hồ Anh Thái bàn về sự ảnh hưởng giao thoa văn hóa giữa ta và Trung Quốc đầy minh định, không kém phần hài hước. Nhân năm Hợi, bàn về Trư Bát Giới - nhân vật người nhất trong Tây Du Ký - cùng tác giả Dũng Phan. Nhà toán học Ngô Bảo Châu bồi hồi nhớ lại những hiệu sách nhỏ đã xây dựng nên tài năng và nhân cách của cả một thế hệ. Muốn biết hoàng tộc nhà Trần hôn nhân thoáng ra sao, phải đọc bài của nhà sử học Hoài Nam.

Đọc đến phần Ngày vui qua mau trong bài Tết người Bắc ở Sài Gòn xưa của Trịnh Bách, độc giả cũng dễ bị lây tâm trạng của đứa trẻ buồn vì hết Tết. Thậm chí còn buồn hơn vì đúng là hết thật rồi rất nhiều phong tục đẹp, đầy bản sắc Việt của Tết xưa. Tác giả có mang đến buổi ra mắt sách một cố bài bất (giống cỗ tổ tôm nhưng bé hơn) mới tinh mà không ai biết là thứ gì. Trước đây nó là một trong nhiều trò chơi phổ biến dịp Tết.

Bên cạnh phần Văn với Tết quê của Phan Cung Việt, Ăn tết với người lạ của Nguyễn Thị Thu Huệ, Nhớ một tết xa của Ma Văn Kháng, Ở đâu tết cũng vui của Nguyễn Trí là các phần Thơ, Nhạc, Sử, Cổ tích, Bình thơ, Góc nhìn, Vĩ thanh. Nói chung là các thế hệ trong nhà đều có thể tìm thấy những chủ đề tâm đắc trong ấn phẩm gần 300 trang- trong đó nhiều trang là những họa phẩm của các tên tuổi hàng đầu hiện nay: Thành Chương, Lương Xuân Đoàn, Đỗ Hoàng Tường, Tạ Huy Long, Kim Duẩn… Sách Tết Kỷ Hợi hứa hẹn đem đến một không gian văn hóa phong phú, phản ánh sống động đời sống tinh thần của người Việt hôm nay và hôm qua.

Hẳn là người làm sách và các tác giả cũng muốn nhắc nhớ thế hệ hôm nay về những nét đẹp riêng có của Tết Việt cũng như bản sắc Việt đã và đang mai một qua thời gian một cách vô tình hay cố ý. Việc phục dựng lại “tập quán” sách tết cũng không nằm ngoài tinh thần bảo tồn văn hóa đó. Để đảm bảo đúng tính chất như… báo Tết, NXB khẳng định sẽ không tái bản ấn phẩm năm nay, nhưng nếu được độc giả đón nhận sẽ cho in nhiều hơn vào năm sau.

Mỗi cuốn Sách Tết 2019 đều được đánh số riêng. Ngoài 1900 bản phổ thông bìa mềm, đánh số từ ST0001 đến ST1900, Sách Tết 2019 có 100 bản bìa cứng, in trên giấy chất lượng cao, đánh số từ ĐA-001 đến ĐA-100 cùng 19 bản được in trên giấy cao cấp hơn nữa. Sách bìa cứng kèm hộp sơn mài cho những người có thú sưu tầm sách.

N.M.Hà

Nguồn Tiền Phong: https://www.tienphong.vn/van-nghe/sach-tet-tro-lai-loi-hai-hon-xua-1359734.tpo