Sài Gòn: Giữa cơn lốc trà sữa ngoại, trà sữa truyền thống ngày càng mất dần sức hút?

Không thể phủ nhận sự phổ biến của trà sữa trong cuộc sống của giới trẻ hiện nay. Dù đã đồng hành cùng người Việt rất nhiều năm rồi, nhưng chưa bao giờ, trào lưu trà sữa và số lượng các cửa hàng lại bùng nổ như bây giờ.

Không khó để một bạn trẻ liệt kê các thương hiệu trà sữa một cách rành mạch. Thương hiệu Việt thì có Phúc Long, thương hiệu nước ngoài không thể thiếu Koi, Gongcha, Koicha, Tiên Hưởng và hàng loạt cái tên hao hao nhau khác... Các cửa hàng đua nhau mở đến nỗi phố đi bộ Nguyễn Huệ và các tuyến đường xung quanh đã trở thành "Con đường trà sữa" trong mắt nhiều người.

Rất đông bạn trẻ vẫn còn xếp hàng mua trà sữa mặc dù đã gần đến lúc đóng cửa. Ảnh chụp tại một cửa hàng trên đường Ngô Đức Kế, Quận 1.

Vậy trước sự đổ bộ của các thương hiệu nước ngoài, những cái tên quen thuộc một thời của giới trẻ Sài Gòn như "Âm 18" (-18oC), Hoa hướng dương, Feeling Tea... đang ra sao?

"Doanh thu của chúng tôi giảm tới 50%"

Từng là một trong những tên tuổi vàng của làng trà sữa, hiện nay các cửa hàng thuộc hệ thống -18oC hoạt động rất trầm lặng, trái ngược với thời điểm cách đây 3, 4 năm.

Trao đổi với Kul.vn, anh Việt - cửa hàng trưởng của -18oC Sư Vạn Hạnh - cho biết, đã từng có lúc doanh thu cửa hàng giảm tới 50%.

"Đó thật sự là một quãng thời gian khó khăn khi lượng khách giảm đáng kể. Hiện giờ thì doanh thu đang đi ngang, tuy không giảm nữa nhưng cũng không thể nào bằng lúc trước", anh ngậm ngùi.

Tầng 3 của cửa hàng tuy đã được bài trí lại nhưng không có khách nào

Theo quan sát, bảng giá ở -18oC thấp hơn các thương hiệu mới khoảng 30 đến 50% với các món quen thuộc như hồng trà, lục trà, soda, Yoshake... Ngoài ra, -18oC còn có thêm nguồn thu khi kinh doanh từ thức ăn nhanh, điều mà các hệ thống trà sữa mới vẫn còn khá hạn chế. Đối tượng tìm đến quán chủ yếu là giới sinh viên, người có thu nhập thấp.

Có điều, một nửa cửa hàng trước kia của -18oC cũng đã không còn hoạt động, theo như lời của mọi người là "bị chủ nhà lấy lại mặt bằng".

Một nửa cửa hàng bên phải của-18oC Sư Vạn Hạnh đã không còn hoạt động

Còn tại một cửa hàng trà sữa Hoa hướng dương trên đường Nguyễn Tri Phương (Quận 10, TP. HCM), chúng tôi nhận thấy lượng khách ra vào lại tương đối ổn định.

Một nhân viên chia sẻ, tuy lượng khách có giảm nhưng không quá nhiều, một phần vì vì những khu vực này không có nhiều sự cạnh tranh bằng các quận trung tâm, một phần vì cửa hàng có nhiều khách "ruột".

Đi dọc đường Sư Vạn Hạnh (Quận 10) - nơi từng là "thủ phủ trà sữa Sài Gòn", không khó để nhận thấy các cửa hàng trà sữa vắng vẻ nằm xen lẫn giữa những shop thời trang hay cafe mới mở.

Trà sữa truyền thống: Khó trăm bề

So với trà sữa ngoại, các thương hiệu truyền thống đang gặp một số khó khăn nhất định.

Đầu tiên phải nói đến nguồn vốn. Được thành lập từ các doanh nghiệp trong nước cách đây vài năm cùng mức giá bình dân, lợi nhuận thu được từ các cửa hàng không đủ cao để có thể tái đầu tư hoặc tạo được một cú hích nào đó. Hầu hết các thương hiệu đều chọn những quận cách trung tâm như Quận 10, Quận 3, Quận 5... để kinh doanh chứ không phải những nơi có mặt bằng đắt đỏ.

Không nói đến những cửa hàng take-away, việc trang trí nội thất cho khách ngồi lại tuy có nỗ lực cải thiện trong thời gian gần đây nhưng vẫn chưa tạo được thiện cảm nhiều cho khách hàng khi vẫn theo phong cách cũ, nhất là trong thời điểm nhu cầu "check-in sang chảnh" và "cúng Facebook" nở rộ như bây giờ.

Sự vắng vẻ của các cửa hàng trà sữa dù đã có sự đầu tư về bài trí

Ngược lại, các thương hiệu nước ngoài được rót vốn lớn, sẵn sàng chi đậm để sở hữu được những mặt bằng rất đẹp tại Quận 1 hoặc những con đường đông đúc, giúp họ tiếp cận được nhiều khách hàng hơn. Đó cũng là những người sẵn sàng chi nhiều hơn cho một ly trà sữa. Ngoài ra, việc trang trí cửa hàng cũng được đầu tư theo các phong cách giới trẻ ưa chuộng.

Thứ hai là thương hiệu. Mặc dù ra đời trước và có truyền thống nhưng -18oC, Hoa hướng dương... vẫn là thương hiệu Việt. Nếu so với Gongcha, Koi, Tiên Hưởng, Ding Tea... có nguồn gốc từ Đài Loan hay Singapore thì rõ ràng không có sự thu hút bằng, nhất là khi Đài Loan được mệnh danh "Cái nôi của trà sữa". Tâm lý thích hàng ngoại của một bộ phận khách hàng cũng đóng góp một phần vào điều này.

Thứ ba là yếu tố quan trọng nhất: Chất lượng.

Còn nhớ vài năm trước, thông tin về việc uống trà sữa trân châu có thể gây ung thư được lan truyền rầm rộ, nhiều người đã từng nghĩ đó là hồi chuông cáo chung cho ngành kinh doanh trà sữa. Tuy chỉ là một bộ phận nhỏ nguyên liệu kém chất lượng và đã được đính chính nhưng tin này cũng khiến nhiều cửa hàng lao đao, tạo một số thành kiến nhất định.

Từ đó, người dùng Việt đã có phần e dè hơn khi thưởng thức món uống này, cho đến khi một số cái tên mới nổi lên như Phúc Long hay các thương hiệu ngoại ồ ạt tràn vào thị trường Việt.

Với công thức, nguyên liệu, quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn nước ngoài, ví dụ như "lá trà tươi, thay mới nước trà mỗi 4 giờ", không khó nhận thấy các đơn vị này dễ tạo được lòng tin đối với khách hàng. Tuy giá cao hơn nhưng họ cũng sẵn sàng chi để đổi lấy những sản phẩm chất lượng với hương vị vượt trội.

Lục trà bạc hà trân châu và Hồng trà hạt trái cây tại -18oC mà theo cảm nhận của khách hàng là "không có gì nổi bật, giống được pha hương liệu"

Điều này chúng ta vẫn chưa làm được, hoặc làm chưa tới. Không cải thiện công thức hoặc không đủ can đảm tăng giá để bù vào chi phí nguyên liệu, các cửa hàng vẫn loay hoay với bài toán chất lượng - giá cả vì sợ mất khách. Và họ chấp nhận co cụm lại quy mô, nhìn thị phần của mình mất dần vào tay các ông lớn.

-18oC đang có kế hoạch mở thêm cửa hàng mới, Phúc Long tuy cũng nổi tiếng với trà sữa nhưng trà sữa Phúc Long không nằm cùng nhóm khi không thể chọn hương vị hay topping, chỉ đơn giản là trà và sữa.

Và ngoài kia, người ta vẫn sẵn lòng chi cả triệu đồng mỗi tháng để uống trà sữa ngoại.

(Ảnh: Hiển Đặng, Trường Sơn, Đại Hải)