'Sài Gòn, những mảnh ghép rời ký ức'

Trong phần biên khảo, nhà văn tìm lại mạch ngầm văn hóa, văn nghệ ở Sài Gòn một thời. Ông viết: "Đêm nào đó ngồi giữa Sài Gòn chợt nghe tiếng hát Khánh Ly, Thanh Thúy,.. vang lên từ chiếc máy Akai. Chợt nhớ những phòng trà vang danh các giọng ca sầu mị, với các tình ca dịu dàng. Những giọng ca đi ra và lớn lên từ phòng trà, sàn gỗ, tạo dựng âm thanh, làm nên những đêm Sài Gòn mang màu trừu tượng...".

Tác giả phác họa bức tranh về đời sống, văn hóa của Sài Gòn - Chợ Lớn cách đây gần nửa thế kỷ. Nhà văn gợi lại một phần ký ức tuổi thơ của một thế hệ, bắt nguồn từ chính ông, từ những tiệm chạp phô (tạp hóa), miếng kẹo mạch nha đến các vở cải lương kinh điển. Với ông, văn hóa Sài Gòn không thể thiếu những giọng ca, lời nhạc, vở cải lương một thời. Tác giả cho rằng văn học nghệ thuật đã góp phần làm nên một phần bản sắc thành phố này, với những bản vọng cổ, vở cải lương chỉ cần ca lên - như Trăng thu dạ khúc - đã gợi nhớ tuổi thơ xưa.

Nhà văn Lê Văn Nghĩa cũng dành một phần cuốn sách viết về Sài Gòn những ngày giãn cách. Ông nhớ những tiếng rao vặt phát qua loa điện, như "Bánh mì nóng đây, bánh mì đặc ruột đây". Ông miêu tả: "Trong suốt những ngày giãn cách, nhất là ngày đầu, buổi sáng, bỗng dưng tôi thức dậy sớm, không gian như rơi vào cõi thinh không tưởng chừng như thính giác đã hỏng. Không nghe một tiếng động, một tiếng xe từ ngoài đường cái dội vào... Tất cả đều ngủ. Im. Không một tiếng ngáy. Chưa bao giờ âm thanh lại đi vắng một cách lạnh lùng như thế".

Trước đó, nhà văn Lê Văn Nghĩa đã cho ra mắt nhiều ấn phẩm, đáng chú ý là: Mùa hè năm Petrus (tập truyện, 2012), Chuyện chán phèo (tập truyện trào phúng, 2013), Nếu Adam không có xương sườn (sưu tầm, bình luận, 2015)… Những năm cuối đời, dù chống chọi bạo bệnh, ông vẫn làm việc để ra mắt các tập sách: Sài Gòn chuyện xưa mà chưa cũ (2020), Sài Gòn khâu lại mảnh thời gian (2018), Văn học Sài Gòn 1954 - 1975 những chuyện bên lề (2020). Nhà văn Lê Văn Nghĩa đã qua đời ngày 25/7 ở tuổi 68./.