Sản xuất xanh là hướng đi bắt buộc đối với doanh nghiệp xuất khẩu

Thúc đẩy các sản phẩm bền vững và thân thiện với môi trường

Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển cho biết, Thỏa thuận Xanh châu Âu có thể có tác động đến XK của Việt Nam sang EU theo nhiều cách, tùy thuộc vào bản chất của hàng hóa XK và các biện pháp cụ thể được đưa ra theo thỏa thuận. Thỏa thuận Xanh châu Âu dự kiến sẽ tăng chi phí nhập khẩu có tác động môi trường cao, đồng thời thúc đẩy các sản phẩm bền vững và thân thiện với môi trường hơn. Do đó, nếu hàng XK của Việt Nam không thân thiện với môi trường hoặc không bền vững có thể kém cạnh tranh hơn trên EU, trong khi những mặt hàng bền vững và thân thiện với môi trường có thể được hưởng lợi từ nhu cầu gia tăng.

Những mặt hàng bền vững và thân thiện với môi trường có thể được hưởng lợi từ nhu cầu gia tăng.

Một trong những ngành có thể bị ảnh hưởng bởi thỏa thuận này là ngành dệt may và giày dép, nông sản và thủy sản. Ở góc độ DN ngành may mặc, ông Phạm Tùng Linh, Giám đốc điều hành, Tổng Công ty Đức Giang cho rằng, sản xuất xanh là xu hướng bắt buộc đối với DN dệt may và nhiều ngành hàng khác khi XK vào EU. Việc đầu tư cho sản xuất xanh rất tốn kém, nên DN đã triển khai thực hiện từng bước một.

Từ sử dụng nguyên phụ liệu, tái chế, thân thiện với môi trường, trong hoạt động sản xuất thì hướng đến sử dụng các nguồn năng lượng xanh, tiết kiệm điện và tiết kiệm nước; áp dụng các khoa học công nghệ tiên tiến như công nghệ AL vào vẽ mẫu 3D để giúp cho việc tiết kiệm nguyên phụ liệu, đáp ứng các yêu cầu của khách hàng.

“Đức Giang có lợi thế là hầu hết các nhà máy mới xây hoặc đã xây đều được đầu tư điện mặt trời áp mái, có thể đáp ứng được 20-30% lượng tiêu thụ điện của toàn hệ thống. Để giảm “dấu chân” cacbon, Đức Giang tập trung vào việc sử dụng các nguồn nguyên liệu, sản phẩm thân thiện với môi trường, các sản phẩm có thể tái chế và sử dụng lại để tăng độ bền của sản phẩm. Điều quan trọng là vẫn phải theo yêu cầu của khách hàng, hiện nay, khách hàng của Đức Giang, đặc biệt là khách hàng EU cũng yêu cầu nhà máy sử dụng nguyên vật liệu, có chứng chỉ thân thiện với môi trường”, ông Linh nói.

Theo ông Trần Văn Quy, Tổng giám đốc Công ty Dệt may Trung Quy, DN đã đầu tư hơn 270 tỷ đồng vào nhà xưởng 10.000m2 tại huyện Đức Hòa, tỉnh Long An. Nhờ đó có thể tiến đến quy trình sản xuất xanh một cách nhanh chóng. Ở khâu nhuộm, dệt, DN có thể tiết kiệm 60 - 70% lượng nước so với công nghệ cũ, không chỉ giúp khép kín quy trình sản xuất, mà còn cung ứng kịp thời nguồn vải chất lượng, chuẩn quốc tế cho DN may mặc trong nước, với năng suất 2 triệu mét vải/năm. Mới đây, DN xuất 2 container vải có nguồn gốc sợi hữu cơ cho đối tác ở Mỹ.

Trong khi đó, đối với nông sản, bên cạnh việc tuân thủ theo Thỏa thuận Xanh châu Âu, DN cũng phải tuân thủ Quy định chống phá rừng của EU đối với một số ngành hàng như cà phê, tiêu, điều… Ông Đặng Dương Minh Hoàng, Giám đốc Nông trại Thiên Nông Bình Phước, Giám đốc HTX DV Nông nghiệp số Bình Phước cho biết, đối với Việt Nam, hoạt động XK một số mặt hàng nông sản như cà phê và đồ gỗ, được nhận định sẽ chịu tác động từ các quy định mới của EU.

Đặc biệt là cà phê khi nhập khẩu vào EU đều cần có thông tin định vị (GPS) đến từng vườn, dựa trên đó xác nhận về nguy cơ gây mất rừng bằng các hệ thống giám sát viễn thám, với việc này, bắt buộc phải có liên chuỗi giá trị, trong đó nâng cao việc liên kết giữa nông hộ và DN sản xuất đầu cuối. Còn nếu tiếp tục mua hàng qua thương lái mà không chứng minh được nguồn gốc, thì không XK qua châu Âu được.

Tạo ra các cơ hội phát triển mới

Ông Đinh Sỹ Minh Lăng, Vụ Thị trường châu Âu - châu Mỹ (Bộ Công Thương) cho biết, đối với mặt hàng nông sản, Việt Nam còn phải đối mặt với những khó khăn từ những quy định mới và khó trên thị trường EU. Đáng kể nhất là Thỏa thuận Xanh của EU về giảm khí thải, chống biến đổi khí hậu và phát triển bền vững. Trong đó, Chiến lược từ nông trại đến bàn ăn đòi hỏi sự tuần hoàn của sản phẩm; cấm đưa vào lưu thông và xuất khẩu các sản phẩm liên quan đến phá rừng và suy thoái rừng. Cùng đó là các tiêu chuẩn cao về an toàn vệ sinh thực phẩm.

Trong đó, XK tiêu, điều, cà phê muốn vào EU thì phải được trồng ở những vùng trồng hợp pháp, chất lượng phải được kiểm soát, xanh sạch, thân thiện với môi trường. Để vượt qua các rào cản kỹ thuật của thị trường này, ông Đinh Sỹ Minh Lăng cho rằng, DN, người sản xuất cần tiếp tục thay đổi các phương thức sản xuất xanh, bền vững để đáp ứng các yêu cầu kiểm dịch nghiêm ngặt. Bên cạnh đó DN cần phải nắm rõ các quy định mới của châu Âu như quy định về phát triển bền vững, thỏa thuận xanh, điều chỉnh biên giới CBAM, các quy định an toàn thực phẩm của EU.

Những mặt hàng bền vững và thân thiện với môi trường có thể được hưởng lợi từ nhu cầu gia tăng.

DN cần phải lưu ý rằng, khi hàng hóa bị kiểm tra phát hiện ra việc sử dụng các chất cấm hoặc vượt ngưỡng theo quy định của EU thì hàng hóa sẽ bị trả về, đồng thời phía EU sẽ lập tức cảnh báo trên hệ thống của toàn EU và rút các sản phẩm đó khỏi kệ hàng, trả lại, tương lai các sản phẩm này rất khó để XK trở lại EU.

Tuy Thỏa thuận Xanh của châu Âu đặt ra những thách thức cho DN Việt Nam nhưng theo Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển, thỏa thuận cũng tạo ra các cơ hội phát triển mới. Các DN Việt Nam cần nhận thức rõ những thay đổi mà thỏa thuận sẽ mang lại và sẵn sàng thích ứng với những thách thức mới này để duy trì khả năng cạnh tranh trên thị trường EU. Đồng thời thích ứng với xu hướng mới, thúc đẩy sản xuất và kinh doanh các sản phần bền vững và thân thiện với môi trường để được hưởng lợi trong dài hạn.

Do đó, để chuẩn bị cho các tác động của Thỏa thuận Xanh châu Âu, Thương vụ khuyến nghị các DN Việt Nam cần cập nhật thông tin về những diễn biến mới nhất trong Thỏa thuận Xanh châu Âu và bất kỳ quy định, chính sách, chiến lược hay kế hoạch mới nào nhằm thực hiện thỏa thuận này. Đồng thời đánh giá tác động tiềm năng của Thỏa thuận Xanh châu Âu đối với hoạt động và xuất khẩu của DN, xác định bất kỳ lĩnh vực nào có thể cần được cải thiện để đáp ứng các tiêu chuẩn bền vững mới.

Lưu Hiệp