Sau các vụ bắt giữ, Trung Quốc và Canada khẩu chiến

Quan hệ Canada với Trung Quốc đã trở nên tồi tệ sau khi nước này bắt giữ giám đốc điều hành tập đoàn công nghệ Huawei Trung Quốc, Mạnh Vãn Chu trong lệnh bắt giữ của Mỹ vào tháng 12 năm ngoái. Ảnh: Ludovic Marin/AFP/Getty Images

Sử dụng các vụ giam giữ tùy tiện như một công cụ để đạt được các mục tiêu chính trị, quốc tế hoặc trong nước, là điều đáng lo ngại không chỉ đối với Canada mà còn đối với tất cả các đồng minh của chúng tôi, ông Trudeau nói với tờ Toronto Star. “Ngoại giao con tin” là cái tên được giới quan sát đặt cho chiến thuật này, theo AFP.

Ông nói thêm các quốc gia bao gồm Anh, Pháp, Đức và Mỹ cũng nhấn mạnh, “đây không phải là hành vi có thể chấp nhận được trong cộng đồng quốc tế, vì tất cả các nước này đều lo lắng Trung Quốc sử dụng cùng chiến thuật này để gây áp lực với họ.”

Quan hệ giữa Canada và Trung Quốc đã trở nên tồi tệ sau khi Canada bắt giữ giám đốc điều hành tập đoàn Huawei, Mạnh Vãn Chu theo yêu cầu của Mỹ hồi tháng 12 năm ngoái.

Chín ngày sau, Bắc Kinh bắt giữ hai công nhân Canada - cựu quan chức ngoại giao Michael Kovrig và doanh nhân Michael Spavor - cáo buộc họ làm gián điệp trong một động thái được nhiều chuyên gia coi là để trả đũa.

Hai người này chỉ là hai trong số nhiều người nước ngoài bị bắt ở Trung Quốc và bị buộc tội gián điệp hoặc cố gắng ăn cắp bí mật quốc gia của nước này.

Thủ tướng Trudeau nói thêm rằng, “chúng ta cần tìm ra cách để chơi theo cách của họ, nhưng cũng phải thấy rõ, Trung Quốc chơi theo một bộ quy tắc và nguyên tắc rất khác so với cách chúng ta làm ở phía tây.”

Theo tờ The Guardian, bình luận của Thủ tướng Canada có thể gây thêm căng thẳng giữa hai nước, dường như hai bên đang cố gắng phá vỡ tình trạng căng thẳng này. Tuần này, cả Bắc Kinh và Ottawa đều đề cử ứng cử viên mới cho vị trí đại sứ, mặc dù phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc trong tuần này kêu gọi Canada “xem lại những sai lầm của mình” và ngay lập tức thả bà Mạnh Vãn Chu.

Hiện tại, mối quan hệ giữa hai nước đang gặp khó khăn nghiêm trọng, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng nói trong một cuộc họp báo, nói thêm Trung Quốc hy vọng đại sứ mới của Canada Dominic Barton có thể đóng một vai trò tích cực trong khôi phục mối quan hệ song phương.

Cựu Đại sứ Canada John McCallum đã bị sa thải vào tháng 1 sau khi nói “thật tốt nếu Mỹ từ bỏ yêu cầu dẫn độ của mình đối với giám đốc điều hành Tập đoàn công nghệ Huawei”.

Bà Mạnh là con gái của ông Nhậm Chính Phi, nhà sáng lập tập đoàn viễn thông lớn nhất Trung Quốc. Bà bị truy nã ở Mỹ theo các cáo buộc gian lận liên quan đến việc vi phạm các biện pháp trừng phạt đối với Iran, và hiện đang sống trong ngôi nhà trị giá hàng triệu USD của mình tại Vancouver trong thời gian tại ngoại, đang chờ dẫn độ.

Trung Quốc nói gì?

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Cảnh Sảng cho rằng Thủ tướng Trudeau "xuyên tạc sự thật" khi cáo buộc Bắc Kinh giam người tùy tiện. Theo ông Cảnh Sảng, phát biểu của Thủ tướng Canada xuyên tạc sự thật và tạo ra những cáo buộc giả. Canada đã tùy tiện bắt công dân của một nước thứ ba và đang hợp tác với Mỹ để bịa ra sự kiện Mạnh Vãn Chu.

Mai Anh (theo The Guardian)