Sâu đo hại keo lần đầu tiên bùng phát ở Nghệ An

Lần đầu tiên bùng phát tại huyện Tân Kỳ

Chỉ sau ít ngày, mấy ha keo của gia đình ông Nguyễn Đình Hiên ở xã Nghĩa Hành (Tân Kỳ) đã bị sâu ăn trụi lá. Nhiều vườn keo của các hộ gia đình khác tại xóm Nguyễn Trãi cũng chung tình trạng, sau khi ăn hết lá, sâu chui xuống đất để chuẩn bị sinh sản lứa mới. “Lần đầu tiên thấy loại sâu này xuất hiện, cây keo cao, nằm trên đồi nên chúng tôi cũng không biết làm cách gì để phun trừ”, ông Nguyễn Đình Hiên lo lắng.

Sâu đo hại keo lần đầu tiên bùng phát tại huyện Tân Kỳ. Ảnh: Phú Hương

Từ gần giữa tháng 4, sâu đã tập trung ăn lá keo với mật độ lên đến hàng trăm con/cây, gây trụi lá. Đã có khoảng hơn 31 ha rừng keo của 11 hộ dân bị gây hại, chủ yếu là keo trồng từ 1 – 4 năm, trong đó, có trên 30 ha keo từ 2 – 4 năm tuổi bị sâu gây trụi lá hoàn toàn. Theo ông Nguyễn Văn Trình- Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện, khó khăn nhất là công tác điều tra phát hiện để có thể xử lý kịp thời.

"Tân Kỳ có diện tích rừng lớn, với trên 16.000 ha keo, chủ yếu nằm trên các vùng đồi núi cao. Với lực lượng cán bộ chuyên môn ít, không thể bao quát hết tình hình phát sinh sâu bệnh hại một cách kịp thời. Trong khi đó, người dân có thể cũng không phát hiện kịp hoặc thậm chí thấy có sâu rồi nhưng không báo ngay để xử lý kịp thời, có khi sâu phát sinh gây hại cả chục ngày chúng tôi mới nhận được thông tin”. Sâu lạ ăn lá tại xã Nghĩa Hành là đối tượng mới xuất hiện trên địa bàn, gây hại với mật độ cao và thiệt hại nặng, có thể gây chết cây keo nhưng người dân chưa có kinh nghiệm phòng trừ.

Nguy cơ phát sinh với mật độ cao, gây hại trên diện rộng

Tùy vào từng thời điểm, Nghệ An có diện tích rừng keo nguyên liệu xê dịch từ 140.000- 180.000 ha. Ông Phan Duy Hải- Chi cục phó Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh cho hay: Sâu đo hại keo là loài phân bố rộng, gây hại trên nhiều loại cây trồng khác nhau. Những năm gần đây, diện tích trồng keo nguyên liệu tập trung ngày càng lớn, sâu đo cũng có xu hướng trở thành loại dịch hại chính gây hại rừng, có sức tàn phá và gây hại rất lớn.

Cán bộ Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh kiểm tra tình hình sâu đo phát sinh, gây hại trên rừng keo của huyện Tân Kỳ. Ảnh: Phú Hương

Hiện tại, sâu trưởng thành lứa 1 đang vũ hóa, đẻ trứng rộ, dự báo trong thời gian tới, sâu non tuổi 1, 2 lứa 2 sẽ rộ trong khoảng thời gian từ 15 – 25/5; sâu non lứa 2 có khả năng phát sinh với mật độ cao, gây hại trên diện rộng từ cuối tháng 5 đến tháng 6/2024. Nếu bị sâu đo ăn một lần, cây keo có thể phục hồi, nhưng nếu bị sâu ăn từ 2 lần trở lên thì cây sẽ không thể phục hồi và bị chết.

Ông Phan Duy hải - chi cục phó chi cục trồng trọt và bảo vệ thực vật tỉnh nghệ an

Để chủ động phát hiện, phòng trừ, giảm thiểu thiệt hại do sâu đo gây ra đối với sản xuất keo nguyên liệu, không để bùng phát dịch trên diện rộng, các địa phương, cơ quan liên quan và các chủ rừng cần tập trung điều tra, phát hiện và bao vây phòng trừ kịp thời, hiệu quả trên những diện tích có mật độ sâu cao, có khả năng gây trụi lá.

Sâu đo vũ hóa, nguy cơ gây hại trên diện rộng ở lứa sâu tiếp theo. Ảnh: Phú Hương

Trong đó, áp dụng thường xuyên các biện pháp chăm sóc, vệ sinh rừng theo quy trình kỹ thuật được ban hành. Với rừng từ 3 năm tuổi trở lên, cần tiến hành vệ sinh thực bì toàn diện, hạn chế lớp thảm khô quanh gốc cây. Đồng thời, sử dụng các thuốc trừ sâu sinh học chứa vi khuẩn Bacillus thuringiensis như Bitadin WG, Delfin WG, Thuricide HP, Enasin 32WP... hoặc các thuốc có hoạt chất nguồn gốc sinh học như Abametin, Emamectin benzoate... theo liều khuyến cáo để phun trừ sớm khi đa số sâu non ở tuổi 1 đến tuổi 3.

Đặc biệt, do cây rừng có tán cao nên để đảm bảo hiệu quả , khi phun thuốc các địa phương, các chủ rừng cần phối hợp để sử dụng máy phun bột hoặc drone để phun rải đều lên toàn bộ tán lá. “Rừng keo nguyên liệu diện tích lớn, công tác dự tính, dự báo và biện pháp phòng trừ khó khăn, vì vậy, UBND các huyện cần xem xét chính sách hỗ trợ cho các đơn vị , chủ rừng phòng trừ trên những diện tích có mật độ sâu cao, nguy cơ gây hại nặng”, ông Phan Duy Hải nói.

Phú Hương