Sau hai tháng tràn ngập Rabotino, tốc độ tiến công của Ukraine ra sao?

Kể từ khi quân đội Ukraine bắt đầu chiến dịch "đại phản công" vào đầu tháng 6, đến nay họ đã chiến đấu được gần 5 tháng; có thể nói đã chiến đấu từ đầu mùa hè đến cuối mùa thu. Kết quả thực tế mà quân đội Ukraine đạt được trên 5 hướng tấn công là tái tràn ngập 14 ngôi làng và hơn 300 km2 lãnh thổ.

Trong 5 hướng tấn công của Quân đội Ukraine thì hướng phía Nam là hướng quan trọng nhất trong chiến dịch “đại phản công”. Chỉ khi tạo được bước đột phá lớn trên hướng này, thì mục tiêu chiến lược của cuộc phản công lớn này mới có thể đạt được.

Mấu chốt của mục tiêu chiến lược này là quân Ukraine phải lần lượt chọc thủng ba tuyến phòng thủ của quân Nga theo hướng Orekhiv-Tokmak; sau đó thọc sâu chiếm Melitopol, rồi chia quân thành ba hướng là Kherson, Crimea và phía bờ biển Azov (đích là thành phố Berdyansk).

Nếu hướng này thành công, quân Ukraine sẽ cắt đứt liên lạc giữa phần lãnh thổ Nga và bán đảo Crimea. Khi đó quân đội Ukraine có thể tiến tới bước thứ hai (Donbass) và bước thứ ba (Crimea), trong cuộc phản công của toàn bộ cuộc chiến.

Rõ ràng, những kỳ vọng vào chiến dịch phản công ở phía nam của quân đội Ukraine là khá tốt, và có hai cơ sở cho những kỳ vọng đó: Thứ nhất là Quân đội Ukraine đã đạt được kết quả rất lý tưởng trong các cuộc phản công ở Kharkov và Kherson năm ngoái; tạo tiền lệ và kinh nghiệm thành công;

Thứ hai là Quân đội Ukraine đặt nhiều hy vọng vào những đơn vị được thành lập mới “theo chuẩn NATO”. Bộ Tổng tham mưu Ukraine tin rằng, lực lượng hỗn hợp ban đầu vẫn có thể thành công; nhưng với những đơn vị theo “chuẩn NATO”, quân đội Nga sẽ nhanh chóng bị đánh bại.

Trước khi người Ukraine mở màn chiến dịch “Đại phản công”, phương Tây nhìn chung có xu hướng “lạc quan”; ví dụ như người Anh tin rằng, quân đội Nga dễ bị đánh bại và không có vấn đề gì lớn để quân đội Ukraine thành công.

Trong khi Mỹ và những người quốc gia bảo thủ hơn, dự đoán rằng mặc dù quân đội Ukraine có thể thành công, nhưng không thể đến được bờ biển Azov. Tuy nhiên ít nhất là Quân đội Ukraine cũng có thể dùng vũ khí tầm xa, để cắt đứt đường vận chuyển của quân đội Nga và đây cũng không phải là vấn đề lớn.

Để đạt được mục tiêu này, ngoài lực lượng đột phá đầu tiên, được chuẩn bị ở hướng nam Orekhov, quân đội Ukraine cũng đã chuẩn bị đầy đủ lực lượng dự bị cho chiến dịch. Ngoài ra lực lượng dự bị chiến lược dự kiến cũng sẽ được sử dụng theo hướng này.

Tuy nhiên những tính toán của cố vấn NATO và Bộ Tổng tham mưu Ukraine không phải lúc nào cũng đúng, khi tiến độ chiến đấu của quân đội Ukraine không được như mong đợi; mặc dù dư luận Ukraine và phương Tây rất kỳ vọng vào những thành công của cuộc phản công này.

Một mặt, quân đội Ukraine đã đánh giá quá thấp việc triển khai tuyến phòng thủ của Nga, đặc biệt là việc bố trí các bãi mìn lớn. Mặt khác, quân đội Ukraine đã đánh giá quá cao hiệu quả chiến đấu của các đơn vị theo “chuẩn NATO” của họ.

Các đơn vị Ukraine tham gia phản công theo “chuẩn NATO”, phần lớn mới thành lập, thời gian huấn luyện ngắn và vũ khí trang bị không đồng bộ. Do tính phức tạp quá mức của chiến thuật NATO và trang bị vũ khí không đủ, nên sức chiến đấu của các đơn vị “chuẩn NATO” đã bị hạn chế.

Kể từ khi bắt đầu cuộc phản công vào đầu tháng 6, Ukraine đã nỗ lực nhằm chiếm cứ điểm phòng thủ tiền phương của quân đội Nga, đó là làng Rabotino. Để giành được cứ điểm này, Ukraine buộc phải tung lực lượng dự bị chiến lược vào chiến đấu; mãi đến cuối tháng 8, Ukraine mới chiếm được Rabotino.

Vì trận đánh không hề suôn sẻ, nên ngôi làng Rabotino, nơi trước chiến tranh chỉ có 500 dân, đã được giới quan sát gọi là “cửa tử” hay “lò vôi” vì tính chất quá ác liệt trong các trận đánh tại đây. Quân đội Ukraine phải tung lực lượng dự bị chiến lược cuối cùng, mới “dứt điểm” được Rabotino.

Đối với thông tin quân đội Ukraine đã tiến đến Tokmak (cách Rabotino 20 km), chỉ là những thông tin giả. Sau đó để mở rộng “chiếc nêm”, Quân đội Ukraine đã mở rộng sang cánh trái vào làng Verbovoe; nhưng kết quả là họ phải đánh đổi nhiều nhân lực và vũ khí hạng nặng.

Khi trận đánh ác liệt của quân đội Ukraine ở Rabodne tiếp tục kéo dài, truyền thông phương Tây đưa ra "lý thuyết vỏ trứng", khi cho rằng, nguyên nhân khiến quân đội Ukraine gặp khó khăn trong việc tấn công tuyến phòng thủ phía trước của Nga, là vì nguồn lực chính của quân Nga được tập trung ở đây.

Theo truyền thông phương Tây, trong tất cả các tuyến phòng thủ của quân đội Nga, chỉ có lớp “vỏ trứng” đầu tiên là cứng nhất, chỉ cần phá vỡ lớp này, thì sau đó sẽ rất dễ dàng tấn công vào tuyến phòng thủ chủ yếu của quân Nga. Dù lý thuyết có đúng hay không, thì thực tiễn sẽ chứng minh điều đó.

Từ cuối tháng 8 đến nay, cuộc tấn công của quân Ukraine đã kéo dài thêm hai tháng nữa. Nếu giả thuyết cái gọi là "vỏ trứng" là đúng, thì quân Ukraine lẽ ra đã phải tiếp tục tiến lên sau khi tràn ngập Rabotino. Tuy nhiên, quá trình chiến đấu thực tế của Ukraine vẫn không hề dễ dàng.

Cho đến nay, quân đội Ukraine tập trung các đơn vị tinh nhuệ nhất trên hướng Orekhiv gồm 16 lữ đoàn và một số đơn vị đặc biệt. Trong số 16 lữ đoàn, thì có 7 lữ đoàn do NATO tổ chức và huấn luyện. Ngoài ra, gần một nửa lực lượng cận vệ tấn công và các đơn vị chính quy khác, cũng được coi là tinh nhuệ, vì được bổ sung nhiều vũ khí theo “chuẩn NATO”.

Có thể nói đại đa số các đơn vị Ukraine theo “chuẩn NATO” đều tập trung ở hương Orekhiv, nên đây nên cũng là mặt trận được phương Tây chú ý nhất. Toàn bộ xe tăng Challenger 2, xe bọc thép Strike, xe chiến đấu bộ binh Weasel, M2A2 Bradley và phần lớn xe tăng Leopard 2, pháo tự hành kiểu phương Tây của quân đội Ukraine cũng tập trung ở đây.

Theo tuyên bố của chính quân đội Ukraine, tổn thất trong trận chiến của Lữ đoàn bộ binh cơ giới 47, đơn vị được trang bị vũ khí phương Tây nhiều nhất trong số các đơn vị Ukraine trên hướng Orekhiv, đã lên tới “bốn con số”; đồng thời tổn thất về xe tăng và xe chiến đấu bộ binh cũng rất nhiều.

Để giảm thiểu tổn thất vũ khí hạng nặng quý giá, quân đội Ukraine hiện quay lại sử dụng chiến thuật tấn công bằng các “làn sóng người”; để chiếm được một chiến hào, một công sự của Nga, quân đội Ukraine phải trả giá rất đắt.

Do vậy, mặt dù tuyên bố chiếm được “cửa tử” Rabotino từ cuối tháng 8, nhưng Ukraine không thể mở rộng khu kiểm soát ở phía nam Rabotino và đặc biệt là các điểm cao và cứ điểm Novi Prokopivka. Cần lưu ý rằng, Rabotino là khu vực có địa hình thấp, và nơi này đã biến thành “thao trường tập bắn” của pháo binh và không quân Nga.

Theo hướng Verbove, bộ binh Ukraine cuối cùng đã chiếm được một phần trận địa phòng ngự của quân Nga, sau khi vượt qua hàng rào răng rồng và tuyến hào chống tăng; nhưng họ không thể chiếm giữ Verbove. Những nỗ lực của Ukraine chỉ mới đang ở bên ngoài làng Verbovoe mà thôi.

Mặc dù được đầu tư lớn, nhưng kết quả thực sự của quân đội Ukraine ở hướng Orekhiv quả thực không lớn, điều đó chỉ cho thấy cái gọi là lý thuyết "vỏ trứng" của phương Tây là không có cơ sở lý luận và thực tiễn.

Nếu Ukraine muốn đạt được đột phá, họ phải tiếp tục hỗ trợ thêm quân số, vũ khí vào trên hướng này; nhưng đây là yêu cầu khó có thể đáp ứng, trong hoàn cảnh khó khăn hiện nay của Ukraine. Trong khi đó, thời tiết đang chuyển mưa rét và chiến dịch phản công của Kiev trên hướng này coi như đã chấm dứt.

Tiến Minh (theo Sina)