Sẽ có bảng xếp hạng riêng cho đại học Việt Nam?

Cần bảng xếp hạng riêng cho Việt Nam

Tại hội thảo Giải pháp nâng cao chất lượng và uy tín quốc tế của các đại học Việt Nam do Bộ GD-ĐT và ĐH Quốc gia Hà Nội tổ chức ngày 12/4, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ khẳng định, xếp hạng là một công cụ để đánh giá chất lượng đại học, bên cạnh đó là nâng cao trách nhiệm của đại học đối với cộng đồng, của đại học trong việc thực hiện các nhiệm vụ kinh tế, xã hội. Đây cũng là biện pháp bắt buộc đối với các cơ sở giáo dục.

Bộ GD-ĐT dự định thành lập một nhóm, bao gồm cả chuyên gia nước ngoài và trong nước, để hỗ trợ kỹ thuật các trường đang phát triển ở mức cao và có quyết tâm cao lọt vào các bảng xếp hạng thế giới.

Ngoài ra, Bộ đang muốn lấy ý kiến các trường, các chuyên gia là liệu có cần một bảng xếp hạng riêng cho đại học Việt Nam? Nên dựa vào bộ tiêu chí của bảng xếp hạng danh tiếng nào?, Bộ trưởng Nhạ cho biết.

Tại hội thảo, lãnh đạo một số trường đại học bày tỏ quan điểm cần có một bảng xếp hạng riêng cho Việt Nam bởi tuy có nhiều bảng xếp hạng quốc tế nhưng rất khó lựa chọn một bảng xếp hạng phù hợp cho giáo dục đại học Việt Nam.

Về cách thức tổ chức xếp hạng, theo PGS Hoàng Minh Sơn, Hiệu trưởng Đại học Bách khoa Hà Nội, nên theo cơ chế tự nguyện. Các trường tham gia xếp hạng lập thành một hiệp hội, từ đó đưa ra một bộ tiêu chí để Bộ GD-ĐT công nhận.

Hiện nay trên thế giới có 16 bảng xếp hạng đại học có ảnh hưởng quốc tế ở các mức độ khác nhau, trong đó 4 bảng xếp hạng phổ biến nhất là Times Higher Education (THE), World University Rankings (QS), Webometrics và ARWU của Trường ĐH Giao thông Thượng Hải.

Năm 2017, ĐH Quốc gia Hà Nội được xếp thứ 139 trong bảng xếp hạng đại học châu Á của QS. Ảnh: Tuổi trẻ

PGS Nguyễn Hội Nghĩa, Phó Giám đốc Đại học Quốc gia TP.HCM, ủng hộ Bộ GD-ĐT ứng dụng bộ tiêu chí của QS Asia để xây dựng bộ xếp hạng riêng cho Việt Nam.

“Chọn QS là bởi trong 3 bảng xếp hạng nổi tiếng nhất thì 2 bảng xếp hạng kia quá thiên về nghiên cứu, không phù hợp với bối cảnh giáo dục đại học Việt Nam hiện nay. Bộ tiêu chí của QS Asia phù hợp với bối cảnh và trình độ Việt Nam”.

Ông Nghĩa đề xuất: “Bộ GD-ĐT không làm trực tiếp mà có một đơn vị đứng ra làm. Đơn vị này tập hợp các chuyên gia lại”.

Hỗ trợ tài chính để tham gia xếp hạng?

Một vấn đề được đề cập trong hội thảo là vấn đề tài chính hỗ trợ cho việc tham gia các bảng xếp hạng đại học.

GS Nguyễn Văn Minh, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Hà Nội cho rằng, trong quá trình tham gia xếp hạng, phải xem xét đến việc hỗ trợ tài chính như thế nào. Còn nếu không, sẽ dẫn đến việc đây chỉ là cuộc chơi của nhà giàu, khiến các trường lo lắng.

Về vấn đề đầu tư cho xếp hạng đại học, GS Nguyễn Lộc (ĐH Nguyễn Tất Thành) đưa ra một thông tin: Đề án 5-100 (5 trường nằm trong top 100) của Nga từng chi 9 USD trong vòng 5 năm. Vậy Việt Nam có nên xem xét đầu tư 10-20 ngàn USD cho một trường tham gia hay không?

Đồng tình với ý kiến này, bà Nguyễn Thị Lan, Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam cho rằng, Bộ không nên chỉ dừng lại ở chính sách, mà nên có kinh phí hỗ trợ hoạt động cho các trường tham gia xếp hạng.

TS. Lê Văn Út (Trường ĐH Tôn Đức Thắng) thì cho biết, QS (vốn dĩ là một doanh nghiệp) gần đây mời các đại học tham gia hội thảo rất liên tục. Những hội thảo này lại mang yếu tố thương mại, phải đóng rất nhiều tiền để tham gia.

“Cho nên, về mặt hình thức, xếp hạng là không có kinh phí nhưng bản chất phía sau là yếu tố thương mại. Bộ cần hết sức cảnh giác việc này”.

Ông Út cũng đề xuất Bộ nên tổ chức các hội thảo có nhiều hơn một tổ chức xếp hạng, không nhất thiết phải là QS, làm sao tách bạch giữa vấn đề xếp hạng và thương mại để đảm bảo yếu tố học thuật của xếp hạng được phát huy tốt.

Cho đến nay, Việt Nam mới có 6 trường đại học có tên trong bảng xếp hạng QS châu Á 2017. Cụ thể, ĐHQG Hà Nội xếp vị trí thứ 139. ĐHQG TP.HCM ở vị trí 142. Trường ĐH Bách khoa Hà Nội nằm trong nhóm 291-300, Trường ĐH Cần Thơ thuộc nhóm 301-350. ĐH Huế ở nhóm 351-400. ĐH Đà Nẵng xếp 417.

Vào tháng 9 năm ngoái, bà Nguyễn Thị Kim Phụng - Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học , Bộ GD-ĐT cho biết, sắp tới, Bộ GD-ĐT đưa vấn đề xếp hạng đại học vào nội dung sửa đổi, bổ sung Luật Giáo dục đại học để việc xếp hạng của Việt Nam gần hơn với thông lệ quốc tế và phù hợp với chủ trương tự chủ đại học đang được ngày càng mở rộng ở Việt Nam.

Minh Thái (Tổng hợp)