Sergei Lavrov: 3 điểm nóng Syria, Libya, Ukraine 'vẫn đang đúng hướng'

Khủng hoảng Syria đang được giải quyết tốt

Hôm 17/01, Bộ Ngoại giao Liên bang Nga đã tổ chức một cuộc họp báo về kết quả hoạt động ngoại giao của đất nước năm 2019. Quyền Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov tuyên bố rằng, cuộc khủng hoảng ở Syria trong suốt hơn 8 năm qua đang trong giai đoạn giải quyết có hiệu quả.

Kể từ năm 2011, Syria bắt đầu xảy ra xung đột vũ trang. Cuối năm 2017, cả Nga, Mỹ và chính quyền Syria đều đã có tuyên bố về việc giành được chiến thắng trước tổ chức khủng bố "Nhà nước Hồi giáo" (IS) ở Syria và Iraq.

Ở một số khu vực kiểm soát của chính quyền Damascus, Quân đội Syria vẫn đang tiếp tục công việc truy quét các tay súng tàn quân IS. Hiện tại, nhiệm vụ hàng đầu là giải quyết xung đột bằng con đường chính trị, tái thiết Syria và giúp những người tị nạn hồi hương.

"Tôi có thể nói rằng cuộc khủng hoảng Syria đang ở giai đoạn giải quyết có hiệu quả. Tiến bộ đạt được trong hầu hết các lĩnh vực: Chính trị, quân sự, ngoại giao và nhân đạo" - ông Lavrov nói.

Theo ông, hướng phục hồi kinh tế hơi bị tụt lại phía sau so với các lĩnh vực khác, vì các đối tác phương Tây, một số quốc gia trong khu vực đưa ra các điều kiện tiên quyết trong quá trình tái thiết Syria và chúng thay đổi tùy thuộc vào những gì đang xảy ra.

Nhà ngoại giao kỳ cựu của Nga nhấn mạnh, điều này ảnh hưởng một phần tới việc đạt được kết quả mong muốn trong lĩnh vực khôi phục lại nền kinh tế Syria hậu IS (tổ chức khủng bố “Nhà nước Hồi giáo”).

Ngoài ra, ở Syria hiện nay vẫn có một số vùng đất bị Quân đội nước ngoài hậu thuẫn cho các nhóm phiến quân đối lập, chiếm giữ. Trong đó, Mỹ hậu thuẫn người Kurd chiếm khu vực phía đông nhiều dầu mỏ của Syria; Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn cho Quân đội Syria Tự do (FSA) chiếm đóng một số khu vực ở hai tỉnh phía bắc Aleppo và Raqqa.

Ngoài ra, Ankara còn hỗ trợ và bảo kê (thông qua chiêu bài giám sát ngừng bắn) cho chi nhánh của tổ chức khủng bố al-Qaeda ở Syria là Hay’at Tahrir al-Sham (HTS), đang chiếm cứ tỉnh Idlib ở tây bắc Syria.

Libya vẫn đang đi đúng hướng

Cũng trong buổi họp báo, Quyền Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Liên bang Nga cũng nhận xét rằng, thỏa thuận ngừng bắn ở Libya vẫn đang được tuân thủ, Moscow hy vọng rằng nó sẽ được duy trì.

Năm 2011, liên minh quốc tế do Hoa Kỳ và NATO lãnh đạo đã tiến hành một không kích ở Libya, dẫn đến vụ ám sát nhà lãnh đạo Muammar Gaddafi, lật đổ chế độ đã tồn tại hơn 40 năm.

Sau đó trong nước bắt đầu xuất hiện một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng. Ở phía đông, tại thành phố Tobruk, người dân bầu chọn ra quốc hội. Cơ quan này được hỗ trợ bởi Quân đội Quốc gia Libya (LNA) do Nguyên soái Khalifa Haftar đứng đầu. Ở phía tây, tại Tripoli có Chính phủ Đoàn kết Dân tộc (GNA) do Fayez Sarraj lãnh đạo, được thành lập với sự hỗ trợ của Liên hợp quốc và Liên minh châu Âu.

Nga cho rằng, tình hình 3 điểm nóng Syria, Libya và Ukraine năm 2019 đã có những tiến bộ

Ông Sergei Lavrov nhấn mạnh, Nga đã tham gia vào tất cả năm cuộc họp có chuẩn bị trước. Ngay từ đầu chính quyền Moscow đã ủng hộ sáng kiến tổ chức Hội nghị Berlin, bởi vì càng nhiều quốc gia muốn giúp người Libya tạo điều kiện để giải quyết cuộc khủng hoảng này, thì có lẽ sẽ сàng tốt hơn.

Theo ông, tài liệu cuối cùng để ký kết thỏa thuận đã gần như được thống nhất xong. Những văn bản này hoàn toàn tuân thủ các quyết định được Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc thông qua về giải quyết xung đột ở Libya, không chứa bất kỳ điều khoản nào mâu thuẫn với các quyết định của Hội đồng Bảo an.

"Điều chính yếu là lệnh ngừng bắn vẫn được tuân thủ, đây là thỏa thuận được tuyên bố trước khi những người tham gia các cuộc đàm phán liên Libya tới Moscow. Đây là một bước tiến rõ ràng và chúng tôi hy vọng rằng việc ngừng bắn vẫn sẽ tiếp tục" - ông Lavrov nói.

Vị quan chức ngoại giao hàng đầu của Nga cũng bày tỏ hy vọng rằng, việc ngừng bắn được duy trì trong một khoảng thời gian dài tiếp theo để các bên có thể tìm ra được giải pháp chấm dứt xung đột, bảo toàn độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Libya.

Tình hình Ukraine có nhiều tiến bộ

Về vấn đề Ukraine, quyền Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho biết, năm 2019 đã có những tiến bộ trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng nội bộ đất nước này; tuy nhiên, các quyết định của hội nghị thượng đỉnh Định dạng Normandy (“Normandy Format”, còn được gọi là “Bộ tứ Normandy”, gồm Pháp, Đức, Nga và Ukraine) ở Paris vào ngày 9/12/2019 phải được thực hiện, chứ không được nằm yên trên giấy.

Quyền Bộ trưởng Ngoại giao Nga cho biết, hội nghị thượng đỉnh định dạng Normandy đã diễn ra sau ba năm gián đoạn, sau khi lãnh đạo mới ở Kiev đã tiến hành các bước để thực hiện quyết định của bốn hội nghị trước đó.

Tại hội nghị với sự tham gia của nguyên thủ các nước Pháp, Đức, Nga và Ukraine diễn ra tại Paris vào ngày 9 tháng 12 năm ngoái, các bên đã thông qua hiệp ước chung và đồng ý gặp nhau tại Berlin bốn tháng sau để tiếp tục giải quyết tình hình Donbass.

Tài liệu nhấn mạnh rằng, các thỏa thuận đạt được ở Minsk vẫn là cơ sở để hoạt động theo định dạng Normandy và việc chia tách lực lượng được dự kiến vào cuối tháng 3 năm 2020 tại ba điểm mới ở Donbass. Các nhà lãnh đạo cũng kêu gọi ngừng bắn ở Donbass vào cuối năm nay.

Ngoài ra, họ kêu gọi nhóm liên lạc đảm bảo trao đổi tù nhân ở Donbass theo nguyên tắc "đổi tất cả lấy tất cả" trước cuối năm nay và cung cấp cho Hội Chữ thập đỏ "quyền truy cập đầy đủ và vô điều kiện tới tất cả những người của cả hai bên bị giam giữ".

Ông Lavrov kỳ vọng rằng, các quyết định được thông qua ở Paris vào tháng 12 sẽ cho phép các nước tiến về phía trước trong việc thực hiện gói biện pháp của Thỏa thuận Minsk, nhưng với điều kiện là những quyết định này không chỉ nằm trên giấy, giống như thời chế độ Poroshenko.

Được biết, sở dĩ ông Lavrov được gọi là “Quyền Ngoại trưởng” là do toàn bộ chính phủ của ông Dimitry Medvedev đã từ chức sau Thông điệp Liên bang của Tổng thống Nga Vladimir Putin vào ngày 15/01 vừa qua, để dọn đường cho một cuộc cải cách Hiến pháp Nga. Những người đứng đầu các bộ ngành vẫn tiếp tục nhiệm vụ cho đến khi một chính phủ mới được thành lập.

Huy Bình