Sinh viên bị 'thẩm vấn liên tục' tại sân bay Mỹ, TQ ra cảnh báo nguy cơ an ninh

Tờ South China Morning Post đưa tin Lãnh sự quán Trung Quốc tại TP. Los Angeles (Mỹ) ngày 8-10 đã cảnh báo sinh viên nước này về nguy cơ an ninh tại biên giới Mỹ sau khi một số sinh viên bị "thẩm vấn liên tục" tại sân bay của thành phố.

“Tổng lãnh sự quán ở Los Angeles nhắc nhở sinh viên du học cần nâng cao nhận thức về an ninh, chú ý những rủi ro họ có thể gặp phải khi nhập cảnh hoặc xuất cảnh, đề phòng và phản ứng đúng cách” - lãnh sự quán cho biết trong tuyên bố hôm 8-10.

Sinh viên bị 'thẩm vấn liên tục' tại sân bay Mỹ, TQ phát cảnh báo nguy cơ an ninh. Ảnh: SCMP

Theo lãnh sự quán, một số sinh viên Trung Quốc đã bị các nhân viên biên phòng tại Sân bay Quốc tế Los Angeles thẩm vấn liên tục về mục đích học tập của họ tại Mỹ, kết quả học tập trong quá khứ, phía công ty tuyển dụng của họ trước đây, hồ sơ vi phạm và đã từng “đạo văn” các tài liệu nghiên cứu bao giờ chưa.

Một số sinh viên bị đe dọa, uy hiếp và thậm chí bị hạn chế di chuyển tự do trong nhiều giờ, và cuối cùng từ chối nhập cảnh và quay trở về Trung Quốc, tuyên bố nêu.

Theo tuyên bố, trong một số trường hợp, sinh viên Trung Quốc đã bị các quan chức thực thi pháp luật Mỹ thẩm vấn và tịch thu các thiết bị điện tử cá nhân khi rời khỏi Mỹ.

Lãnh sự quán Trung Quốc cho biết đã nêu quan ngại với phía Mỹ, kêu gọi Washington "sửa chữa sai lầm của mình và ngừng sử dụng nhiều lý do khác nhau để áp đặt những hạn chế không chính đáng đối với sinh viên Trung Quốc".

“Chúng tôi kêu gọi phía Mỹ đưa ra tuyên bố chào đón sinh viên Trung Quốc, ngay lập tức ngừng phổ biến khái niệm an ninh quốc gia, và ngừng việc yêu cầu quay trở về Trung Quốc, thẩm vấn và quấy rối sinh viên Trung Quốc đang học tập tại Mỹ” – lãnh sự quán Trung Quốc tại Mỹ nhấn mạnh.

Căng thẳng Mỹ-Trung liên quan ăn cắp công nghệ

Theo South China Morning Post, động thái trên của lãnh sự quán Trung Quốc nêu bật căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh liên quan các cáo buộc của Mỹ về hành vi gián điệp và đánh cắp công nghệ của các sinh viên và nhà nghiên cứu khoa học Trung Quốc.

Trong hai năm qua, một số nhà nghiên cứu Trung Quốc đã bị truy tố với tội danh đánh cắp bí mật thương mại, không khai báo mối quan liên hệ với quân đội Trung Quốc trong đơn xin thị thực và sử dụng nguồn tài trợ của Mỹ để phát triển chuyên môn công nghệ ở Trung Quốc.

Theo dữ liệu từ Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ, số vụ kiểm tra máy tính xách tay, điện thoại thông minh và các thiết bị điện tử khác của công dân Trung Quốc tại biên giới Mỹ đã tăng 2/3 trong năm 2019 và vẫn ở mức cao vào năm 2020, dù lượng du lịch quốc tế giảm mạnh vì COVID-19.

Sinh viên bị 'thẩm vấn liên tục' tại sân bay Mỹ, TQ ra cảnh báo nguy cơ an ninh. Ảnh: AP

Thị thực cũng là một nguyên nhân chính gây căng thẳng giữa hai nước, South China Morning Post đưa tin.

Hồi tháng 6-2020, Mỹ đã cấm các sinh viên cao học và nhà nghiên cứu Trung Quốc học tập hoặc làm việc tại Mỹ nếu trước đó họ có liên quan chiến lược hợp nhất quân sự-dân sự của Bắc Kinh.

Hồi đầu tháng 9, Washington đã thu hồi hơn 1.000 thị thực của công dân Trung Quốc.

Hồi tháng 7, hơn 500 sinh viên Trung Quốc theo học các chuyên ngành STEM - khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học - đã phàn nàn với Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ rằng visa của họ đã bị từ chối.

Trong cuộc gặp với Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman tại Thiên Tân hồi tháng 7, các quan chức Trung Quốc đã thúc giục Washington loại bỏ các hạn chế về thị thực đối với sinh viên Trung Quốc, cùng các hạn chế đối với đảng viên nước này.

Trong cuộc phỏng vấn với tạp chí Trung Quốc Caijing tuần trước, ông David Meale – đại biện lâm thời tại Đại sứ quán Mỹ tại Bắc Kinh - cho biết cả hai bên đều hy vọng mở rộng giao lưu nhân dân để cải thiện quan hệ, song vẫn cần thời gian để thấy được kết quả vì một phần ảnh hưởng từ COVID-19.

Mỹ đã cấp hơn 85.000 thị thực cho sinh viên Trung Quốc kể từ tháng 5 và một nửa trong số đó theo học khối ngành STEM.

Kể từ ngày 1-8, sinh viên Trung Quốc đã được phép trở lại Mỹ để học tập mà không bị cách ly.

Theo South China Morning Post, cảnh báo của lãnh sự quán Trung Quốc được đưa ra chưa đầy hai tuần sau khi Đại sứ quán Trung Quốc phản đối Mỹ về việc trục xuất một sinh viên Trung Quốc sau khi thẩm vấn sinh viên này trong hơn 50 tiếng đồng hồ tại sân bay Houston hồi tháng 9.

Theo Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ, sinh viên này đã bị giam trong một “không gian nhỏ” trong cuộc thẩm vấn mà không có thức ăn và cuối cùng bị trục xuất sang nước thứ ba vì “những cáo buộc vô căn cứ”.

HÒA ĐẶNG