So sánh sự cố tài liệu mật giữa ông Trump, ông Biden và ông Pence

(Từ trái qua phải) Cựu Tổng thống Donald Trump, Tổng thống Joe Biden và cựu Phó tổng thống Mike Pence. Ảnh: AP.

FBI hôm 10/2 đã khám xét nhà của cựu Phó tổng thống Mike Pence ở Indiana và tìm thấy thêm tài liệu chính phủ, bao gồm một tài liệu có đánh dấu mật, CNN đưa tin.

Vụ việc này diễn ra sau khi các tài liệu mật cũng được phát hiện ở nhà và văn phòng cũ của Tổng thống Mỹ Joe Biden, và vụ tịch thu hàng trăm tài liệu ở dinh thự Mar-a-Lago của cựu Tổng thống Donald Trump hồi năm ngoái.

Việc liên tiếp 3 chính trị gia cấp cao của Mỹ gặp vấn đề với tài liệu mật khiến nhiều người không khỏi so sánh mức độ nghiêm trọng của những sự cố này với nhau.

Về số lượng

Theo lá thư luật sư Greg Jacob gửi tới Cục Quản lý Hồ sơ và Lưu trữ Quốc gia ngày 18/1, “một số lượng nhỏ tài liệu mật” đã được phát hiện tại nhà ông Pence ở phía Bắc Indianapolis. Tổng cộng có 4 hộp được tìm thấy, trong đó có 2 hộp có tài liệu mật.

Trong khi đó, không rõ chính xác có bao nhiêu tài liệu mật bị tịch thu từ nhà và văn phòng cũ của ông Biden. Richard Sauber - cố vấn đặc biệt của tổng thống - cho biết “số lượng nhỏ” tài liệu được tìm thấy trong tủ khóa kín ở văn phòng tại Washington hôm 2/11/2022.

Đường vào nhà Tổng thống Joe Biden ở Wilmington, Delaware hôm 13/1. Ảnh: AP.

Cuộc lục soát tư gia của ông Biden ở Wilmington cũng xuất hiện các tài liệu khác trong kho lưu trữ ở garage hôm 20/12/2022 và ở phòng thư viện hôm 11-12/1.

Luật sư Bob Bauer cho biết trong cuộc khám xét kéo dài gần 13 giờ vào ngày 20/1 ở Wilmington, FBI tìm thấy thêm 6 vật chứa tài liệu mật và một số ghi chú viết tay.

Với ông Trump, khoảng 300 tài liệu mật - bao gồm một số đánh dấu là tuyệt mật - đã bị tịch thu kể từ khi ông rời nhiệm sở vào tháng 1/2021.

Hồi tháng 1/2022, Cơ quan Lưu trữ Quốc gia đã tìm thấy “rất nhiều” tài liệu trong 15 hộp ông Trump giao nộp. Sau đó tới tháng 8/2022, FBI lấy đi hơn 33 hộp chứa tổng cộng 11.000 tài liệu từ Mar-a-Lago.

Diễn biến sau đó

Ông Jacob cho biết sau khi phát hiện tài liệu cất giữ trong két có khóa vào hôm 16/1, 3 ngày sau, FBI đã tới tịch thu. 4 hộp giấy tờ đã được chuyển đến Cơ quan Lưu trữ Quốc gia hôm 23/1.

Về trường hợp của ông Biden, sau lần phát hiện hôm 2/11/2022, các luật sư riêng đã báo cho văn phòng cố vấn Nhà Trắng, để văn phòng thông báo tới Cơ quan Lưu trữ Quốc gia. Cơ quan lưu trữ đã giữ các tài liệu vào ngày hôm sau.

Luật sư riêng của ông Biden sau đó bắt đầu lục soát các địa điểm khả nghi khác. Sau khi phát hiện có tài liệu mật, ông Sauber nói đã thông báo “ngay lập tức” và chuyển cho Bộ Tư pháp Mỹ.

Hôm 20/1, ông Biden tự nguyện để FBI khám xét nhà riêng ở Wilmington.

Trong khi đó, Cơ quan Lưu trữ liên lạc với cựu tổng thống từ tháng 5/2021 để trao đổi về các tài liệu bị thất lạc. Sau khi thu khoảng 15 hộp, họ cho rằng nhóm ông Trump vẫn chưa giao nộp toàn bộ số tài liệu mật.

Hồi tháng 8/2021, FBI đột kích Mar-a-Lago và phát hiện thêm tài liệu mật, dù trước đó các luật sư của ông Trump từng ký vào bản tuyên thệ cam kết tất cả hồ sơ chính phủ đã được trả lại.

Cách phản ứng

Những tài liệu được thu giữ từ phía ông Pence và ông Biden dường như không được xác định là mất tích. Ngoài ra, cả hai vị chính trị gia thể hiện thái độ hợp tác với cơ quan chức năng, nhanh chóng trả lại hồ sơ sau khi phát hiện.

Trong trường hợp của ông Biden, ngay cả khi Bộ Tư pháp Mỹ nhận thấy có khả năng khởi tố vụ án, Văn phòng Cố vấn Pháp lý của Bộ vẫn kết luận tổng thống được miễn truy tố trong thời gian tại vị.

Tài liệu mật FBI thu được từ nhà của ông Trump ở Florida. Ảnh: Bộ Tư pháp Mỹ.

Còn vị cựu tổng thống Donald Trump có thể phải đối mặt với cáo buộc cản trở quá trình thu giữ tài liệu.

Ông Trump đã gọi động thái của FBI là “cuộc đột kích không báo trước”, “không cần thiết và không phù hợp”, đại diện cho “thời kỳ đen tối của đất nước”. Ông Trump và những người ủng hộ mô tả sự việc là “cuộc tấn công mang tính đảng phái” từ phe Dân chủ.

Trong cả hai sự việc của ông Trump và ông Biden, Bộ Tư pháp Mỹ đều đã bổ nhiệm công tố viên đặc biệt để điều tra.

Tác động chính trị

Giữa lúc ông Pence có ý định tranh cử tổng thống, sự cố tài liệu mật đẩy cựu phó tổng thống vào cuộc tranh luận về cách các quan chức cấp cao xử lý tài liệu nhạy cảm. Trước đây, ông từng nhấn mạnh mình luôn tuân theo các quy định nghiêm ngặt nhất liên quan tới tài liệu mật.

Trong khi đó, ông Biden đối mặt với sự chỉ trích từ phía đảng Cộng hòa và nhiều người khác, khi họ khẳng định nếu ông Trump có tội gì thì ông cũng như vậy.

Vấn đề tài liệu mật là nguyên nhân làm phát sinh một trong nhiều cuộc điều tra đang nhắm vào ông Trump. Và điều này có thể ngáng đường vị cựu tổng thống chạy đua vào Nhà Trắng năm 2024.

Theo New York Times, vị cựu tổng thống hiện đối mặt với 5 cuộc điều tra hình sự lẫn dân sự.

Phương Linh