Sớm đưa hoạt động cơ sở mầm non, mẫu giáo ngoài công lập vào quy củ

559 nhóm trẻ, lớp MG có số trẻ vượt quy định

Bà Đoàn Thanh Hương - Trưởng Phòng Giáo dục MN (Sở GD&ĐT) cho biết: Hiện toàn TP có 1.084 trường MN, trong đó 320 trường ngoài công lập, với 100% trường đã được cấp phép thành lập và hoạt động. Đồng thời, có 2.467 nhóm trẻ, lớp MG độc lập tư thục, song trong đó vẫn còn 70 cơ sở (3%) chưa được cấp phép, với các lý do đang hoàn thiện thủ tục, hồ sơ nhà đất, nhân sự và một số cơ sở tôn giáo. Khu vực ngoài công lập có tổng số 153.976 trẻ, chiếm 17,9%; 26.365 cán bộ, giáo viên, nhân viên. 3 năm qua, Sở GD&ĐT phối hợp phòng GD&ĐT các quận, huyện kiểm tra 30/30 quận, huyện, thị xã, cho thấy có 40 cơ sở giáo dục MN ngoài công lập vi phạm về sử dụng giáo viên, nhân viên chưa đủ trình độ chuyên môn; cơ sở vật chất không đảm bảo; số trẻ vượt quá quy mô 50 trẻ...

Ông Trần Thế Cương phát biểu tại Sở GD&ĐT

Theo bà Hương, hiện khó khăn chủ yếu tại TP là còn tình trạng thiếu trường công lập và ngoài công lập tại các khu đô thị, KCN, KCX, nhất là các quận Hoàng Mai, Hai Bà Trưng, huyện Thanh Trì, Hoài Đức...; thủ tục cấp phép thành lập trường gặp nhiều khó khăn với các trường MN tại các khu chung cư, khu đô thị, nhà dân... Nhất là, còn 559 nhóm trẻ, lớp MG có số trẻ/lớp vượt quá quy định Điều lệ trường MN; cơ sở vật chất một số cơ sở chưa đảm bảo, mất an toàn cho trẻ, mà chủ yếu là thuê nhà của dân; giáo viên, nhân viên không ổn định, trong đó cũng có một nguyên nhân là tỷ lệ được đóng BHXH thấp (22,6%). Đặc biệt, công tác kiểm tra sau cấp phép còn rất hạn chế, chưa làm tốt tuyên truyền, thông báo công khai về các cơ sở đã được cấp phép thành lập và chưa được cấp phép, để phụ huynh lựa chọn. Trong khi, cán bộ xã, phường thường kiêm nhiệm nhiều việc, rất hạn chế trong quản lý, nắm bắt tình hình hoạt động các cơ sở.

Từ thực tế khó khăn hiện nay, lãnh đạo Sở đề xuất Bộ GD&ĐT và các bộ, ban, ngành điều chỉnh, bổ sung, sửa đổi Điều lệ trường MN, Quy chế hoạt động trường MN tư thục và các văn bản liên quan đến các điều kiện đảm bảo hoạt động chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục. Cùng với điều chỉnh quy hoạch mạng lưới trường học trên địa bàn đến năm 2030, TP cần chỉ đạo tăng cơ chế phối hợp giám sát chất lượng hoạt động sau cấp phép của các cơ sở giáo dục MN ngoài công lập, xử lý nghiêm các vi phạm; chỉ đạo tăng thực hiện phân cấp quản lý, trách nhiệm của UBND xã/phường đối với nhóm trẻ, lớp MG độc lập tư thục. Sở cũng đề nghị TP phê duyệt quy hoạch các khu chung cư cao tầng, KCN-KCX đồng bộ với xây trường MN, ưu tiên công lập; xây khu nhà ở và trường MN cho con em công nhân; đề nghị TP thu hồi các ô đất dự án treo, giao UBND quận/huyện đầu tư xây trường MN đáp ứng nhu cầu trên địa bàn. Đồng thời, TP cần cho phép các quận huyện thí điểm mô hình công-tư trong xây dựng và hoạt động trường MN, nhà nước đầu tư xây dựng cơ bản; có cơ chế xã hội hóa đặc thù khuyến khích phát triển MN ngoài công lập.

Hạn chế tối đa cấp phép cho các nhóm trẻ MN

Lắng nghe các ý kiến, đoàn giám sát ghi nhận Sở GD&ĐT có nhiều cố gắng trong lãnh đạo chỉ đạo các cơ sở giáo dục MN ngoài công lập thực hiện quy định pháp luật, trong đó năm học qua có 5 văn bản chỉ đạo khối này, với kế hoạch cụ thể hướng dẫn các sở, ngành, quận, huyện. Về phía các quận, huyện cũng đều triển khai các văn bản của nhà nước đối với giáo dục MN, chấp hành nghiêm túc việc thực hiện phân cấp quản lý theo Nghị định 46, Thông tư 13 của Bộ GD&ĐT cũng như các văn bản của TP; làm tốt thanh tra, kiểm tra…

Trường Mầm non Tư thục Phạm Tu (huyện Thanh Trì)

Tuy nhiên, đoàn giám sát thừa nhận công tác này trên địa bàn đang gặp nhiều khó khăn, hạn chế, trước hết do mỗi năm có 2,5-3 vạn trẻ đến tuổi học MN, mà nếu để đáp ứng được, TP phải xây thêm 40-60 trường/năm, đòi hỏi kinh phí rất lớn, trong khi tốc độ dân di cư lớn, nhất là tại các KCN-KCX rất nhiều lao động trẻ. Có cầu ắt có cung, nhiều phụ huynh không có điều kiện phải chấp nhận gửi con vào những cơ sở MN không đủ điều kiện, nên việc thành lập các nhóm lớp MN tư thục là tất yếu, cũng trên cơ sở thỏa thuận giữa hai bên, theo quy luật thị trường. Cũng vì vậy, có tình trạng đáng lo là gần 600 nhóm trẻ/2.467 nhóm trẻ, lớp MG ngoài công lập có số trẻ vượt quá quy định; 70 nhóm trẻ lớp MG chưa được cấp phép. Mật độ đô thị hóa cao, đông dân, nhiều nhóm lớp tới 300 học sinh nhưng chưa đủ điều kiện để được nâng cấp lên trường. Nhiều nơi phải thuê nhà dân, chung cư mini, diện tích chưa đạt 1,5m2/trẻ; nhiều lớp chỉ có nhà vệ sinh phục vụ người lớn, không có sân chơi, phòng học thiếu ánh sáng, thiết bị PCCC không đảm bảo, bếp ăn chưa đảm bảo ATVSTP và dinh dưỡng (có lớp 30 cháu chỉ chuẩn bị 1kg thịt/ngày)…

Đặc biệt, trước phản ánh của hầu hết quận, huyện về tình trạng thiếu giáo viên MN, 2-3 năm nay không được tuyển, Trưởng Ban Văn hóa-Xã hội HĐND TP Trần Thế Cương khẳng định: “Ban sẽ tiến hành chất vấn Sở Nội vụ và UBND TP, bởi trong bối cảnh ngày càng tăng số học sinh thì không thể để thiếu giáo viên. Đồng thời, đoàn sẽ kiến nghị tạo thêm cơ chế chính sách cho giáo viên MN, bởi hiện nhiều giáo viên bỏ nghề, do áp lực công việc lớn mà thu nhập thấp; nếu Hà Nội không có cơ chế nhất định thì sẽ bị chảy máu chất xám trong lĩnh vực này”.

Bên cạnh đó, đoàn giám sát nhận định qua khảo sát cho thấy, hiện trình độ đào tạo nghề cô nuôi dạy trẻ rất thấp; nhiều cơ sở chuyển đổi chủ, nhiều quận huyện có tình trạng mua bán lớp. Việc đóng BHXH cho giáo viên còn hạn chế; cạnh tranh cao giữa MN tư thục với MN công lập do MN ngoài công lập phải đóng phí cao hơn nhiều; phối kết hợp giữa chính quyền địa phương và Phòng GD&ĐT quận, huyện còn hạn chế…

Cơ bản đồng ý các kiến nghị, đề xuất của Sở GD&ĐT, Trưởng đoàn giám sát cũng nhấn mạnh: Đoàn sẽ có báo cáo cụ thể gửi Thường trực HĐND TP, Thường trực Thành ủy, Bộ GD&ĐT, Quốc hội để chuẩn hóa hoạt động này tại Hà Nội, dần đi vào quy củ và trở thành mô hình mẫu của cả nước. Trong đó, sẽ đề xuất hạn chế tối đa việc cấp phép cho các nhóm trẻ MN ngoài công lập mà cần tập trung đầu tư lớn cho các trường, nhằm dễ quản lý, đảm bảo an toàn, trong đó, khuyến khích các đơn vị có đất đai, kinh phí, bộ máy tiến hành xây các trường liên cấp để đảm bảo đầu ra. Trưởng Ban Văn hóa-Xã hội HĐND TP Trần Thế Cương cũng đề nghị các sở, ngành tiếp tục tham mưu cho TP, nhất là vấn đề kinh phí, kế hoạch vốn để xây các trường MN công lập; các sở, ngành kiến nghị nâng tầng cho các trường học để đáp ứng nhu cầu, trong đó ngành GD&ĐT cần đề xuất các sở điều chỉnh chức năng cho những trường chỉ có 2 tầng, tránh lãng phí.

Linh Chi