Sớm giải quyết kiến nghị của nhà đầu tư điện sạch

Dự án điện mặt trời Trung Nam Thuận Nam đã gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình vận hành thương mại. Với quyết định dừng huy động 172 MW của dự án này từ ngày 1/9/2022 bằng lý do chưa có cơ chế giá điện đồng nghĩa với việc dự án chỉ vận hành thương mại được 60% so với thiết kế ban đầu, gây thiệt hại cho doanh nghiệp khoảng 2 tỷ đồng mỗi ngày kể từ ngày 1/9/2022. Nhà máy Điện mặt trời có tổng công suất 450 MW kết hợp đầu tư Trạm biến áp 500kV Thuận Nam và các đường dây 500kV, 220kV đấu nối vào hệ thống điện lưới Quốc gia.

Đến thời điểm này, dự án vẫn đang tiếp tục vận hành và giải quyết vấn đề giải tỏa công suất cho các nhà máy năng lượng khác tại Ninh Thuận và trong khu vực, gồm cả Dự án Nhiệt điện Vân Phong 1 - Vĩnh Tân.

Dự án điện mặt trời kết hợp Trạm biến áp và tuyến dây 500kV.

Việc dừng khai thác hơn 1/3 công suất của dự án đã gây ra thiệt hại lớn cho chủ đầu tư và kéo dài khiến cho chủ đầu tư gặp rất nhiều khó khăn và chịu áp lực lớn trong việc trả lãi ngân hàng. Ngay sau khi nhận được quyết định dừng khai thác phần công suất 172MW của nhà máy, chủ đầu tư đã gửi kiến nghị lên các cơ quan ban ngành liên quan trong đó có Thường trực Ban Bí thư, Ban Dân nguyện.

Ngay tại địa phương, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Thuận cũng đã có kiến nghị giải quyết dứt điểm tránh kéo dài gây lãng phí nguồn điện từ năng lượng tái tạo gây thiệt hại cho nhà đầu tư cũng như làm ảnh hưởng tới môi trường đầu tư trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận.

Trên cơ sở trao đổi với các cơ quan liên quan, Ban Dân nguyện cho rằng việc Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) dừng huy động phần công suất 172 MW của Dự án điện mặt trời Trung Nam Thuận Nam là vi phạm Điều 4, Quyết định 13/QĐ-TTg ngày 6/4/2020 của Thủ tướng Chính phủ quy định về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam.

Việc dừng huy động này cũng chưa đúng với hợp đồng mua bán điện 2 bên đã ký gây ra thiệt hại cho doanh nghiệp và lãng phí nguồn lực. Đồng thời việc lấy lý do chưa có giá điện là thiếu cơ sở pháp lý bởi ngày 3/10/2022 Bộ Công thương đã ban hành Thông tư số 15/2022/TT-BCT quy định phương pháp khung giá phát điện nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp. Ban hành Quyết định 21/QĐ-BCT ngày 7/1/2023 về khung giá phát điện nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để EVN thỏa thuận đơn giá mua điện đối với các doanh nghiệp đang nằm trong diện này.

Tại buổi họp, Ban Dân nguyện nhận định, với việc thực hiện đầy đủ, đồng bộ các hạng mục Trạm biến áp 500kV, đường dây truyền tải 500kV, 220kV cùng nhà máy, Công ty TNHH Trung Nam Thuận Nam đã dùng khoảng 2.000 tỷ đồng để đầu tư các hạng mục truyền tải điện, giải tỏa công suất cho các nhà máy khác trong khu vực. Đặc biệt là đảm bảo đúng thời gian, tránh cho EVN bị thiệt hại do chậm đầu tư hệ thống truyền tải cho Nhà máy nhiệt điện Vân Phong 1.

Việc công trình đã nghiệm thu, đi vào vận hành nhưng đến nay EVN vẫn chưa tiếp nhận quản lý, vận hành Trạm biến áp 500kV và đường dây 500kV, 220kV đấu nối đã khiến cho doanh nghiệp này tiếp tục chịu chi phí quản lý, vận hành hạ tầng truyền tải với chi phí lên đến 20 tỷ đồng/năm. Điều này làm cho áp lực trả nợ ngân hàng càng của nhà đầu tư trở nên căng thẳng. Từ đó, Ban Dân nguyện đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục quan tâm, thực hiện và chỉ đạo sớm ban hành quy định, hướng dẫn làm cơ sở pháp lý về việc tiếp nhận Trạm biến áp 500kV và đường dây truyền tải 500kV, 220kV do Công ty TNHH Thuận Nam Trung Nam đầu tư xây dựng sang EVN tiếp nhận, thực hiện việc quản lý vận hành.

Cũng tại buổi làm việc, Ban Dân nguyện đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đôn đốc, chỉ đạo Bộ Công Thương tiếp tục chỉ đạo EVN giải quyết dứt điểm kiến nghị của Công ty TNHH Trung Nam Thuận Nam về việc sớm khai thác phần công suất 172 MW trở lại theo đúng cam kết trong hợp đồng mua bán điện. Đồng thời sớm hoàn thành dứt điểm việc xác định mua bán giá điện đối với các dự án điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp. Đây là việc cấp bách ảnh hưởng tới cả trăm doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực năng lượng sạch và khiến cho nhiều nhà đầu tư đang đứng trên bờ vực phá sản.

Lý giải về việc dừng huy động đối với phần công suất 172MW của dự án, trước đó EVN đã cho rằng, việc dừng huy động là thực hiện theo quy định của Chính phủ và Bộ Công Thương. Đối với việc EVN chưa thực hiện tiếp nhận, quản lý, vận hành trạm biến áp 500 kV và đường dây 500 kV, 220kV đấu nối, theo EVN là do pháp luật chưa có quy định cụ thể về việc chuyển giao tài sản trong trường hợp này. Do đó, Ban Dân nguyện kiến nghị cần sớm ban hành quy định, hướng dẫn làm cơ sở pháp lý về việc tiếp nhận đường dây 500 kV. Bộ Công Thương tiếp tục chỉ đạo EVN giải quyết dứt điểm kiến nghị của doanh nghiệp, sớm đưa vào khai thác phần công suất 172 MW theo đúng quy định.

Bảo Sơn