Sớm triển khai Hệ thống quá cảnh hải quan ASEAN

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách Nguyễn Hữu Quang phát biểu tại cuộc làm việc.

Tại buổi làm việc, các vấn đề Bộ Tài chính tiếp thu, giải trình ý kiến của các đại biểu tại Phiên họp lần thứ 37 của Ủy ban thường vụ Quốc hội và ý kiến thẩm tra của Ủy ban Tài chính-Ngân sách, ý kiến của Ủy ban Pháp luật, đã được báo cáo, giải trình cụ thể.

Trong đó, thay mặt Bộ Tài chính Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Mai Xuân Thành báo cáo, giải trình cụ thể với đoàn công tác Ủy ban Tài chính-Ngân sách 3 nhóm vấn đề: Bảo lãnh hàng hóa quá cảnh, doanh nghiệp quá cảnh được ưu tiên; về xác định thời điểm hiệu lực của thi hành của nghị định; về nghiên cứu áp dụng thí điểm.

Trong đó, báo cáo về xác định thời điểm Nghị định của hiệu lực, Phó Tổng cục trưởng Mai Xuân Thành cho biết, Hệ thống quá cảnh hải quan theo Nghị định thư 7 và Nghị định thư 2 có hiệu lực thi hành với tất cả các nước ASEAN từ ngày 6/10/2019. Tuy nhiên, theo quy định tại Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật thì Nghị định có hiệu lực sau 45 ngày, do đó sẽ không đảm bảo thi hành của Nghị định từ ngày 6/10/2019. Về vấn đề này, Chính phủ thấy rằng nội dung của Nghị định quy định thủ tục hành chính nên không thể quy định hiệu lực trở về trước theo hiệu lực của Nghị định thư 7, Nghị định thư 2 đối với các lô hàng đã quá cảnh Việt Nam hay hiệu lực ngay kể từ ngày ký vì các đối tượng áp dụng Nghị định cần có thời gian chuẩn bị điều kiện cần thiết để thực hiện. Bên cạnh đó, điều kiện cho thực hiện là phần trang bị hệ thống điện tử chưa hoàn thành. Về vấn đề này, Bộ Tài chính sẽ báo cáo Chính phủ để thông báo cho Ban Thư ký ASEAN về việc này.

Về thực hiện thí điểm, tại mục VI Tờ trình số 214/TTr-CP ngày 20/5/2019, Chính phủ đã báo cáo về kết quả thực hiện thí điểm Hệ thống ACTS tại 3 quốc gia bao gồm: Malaysia, Thai Lan, Singapore. Theo đó, 3 quốc gia trên sau khi hoàn thành thực hiện triển khai thí điểm hai giai đoạn (giai đoạn A-Vận hành chạy thử theo các kịch bản thử nghiệm trên Hệ thống và giai đoạn B-Vận hành “song song” đối với xe tải, nghĩa là vừa thực hiện khai báo thí điểm trên Hệ thống ACTS, vừa khai báo theo thủ tục hiện hành của các nước) dự kiến sẽ tiếp tục triển khai giai đoạn C-Vận hành trên môi trường thật vào tháng 12/2019. Tuy nhiên, tại phiên họp lần thứ 21 về Hệ thống ACTS tại Thái Lan diễn ra ngày 25-27/6/2019, trên cơ sở tư vấn của chuyên gia dự án ARISE Plus cùng với sự thống nhất của các nước thành viên ASEAN, 3 quốc gia trên đã đồng ý thực hiện thí điểm lại từ đầu, với 3 nước hành lang đông tây (Lào, Việt Nam, Campuchia). Theo đó thời gian thực hiện thí điểm theo 3 giai đoạn sẽ bắt đầu từ tháng 1/2020. Phó Tổng cục trưởng Mai Xuân Thành cho biết, để chuẩn bị cho việc triển khai thí điểm này, chuyên gia dự án ARISE Plus đã hỗ trợ các quốc gia thực hiện thí điểm tổ chức các khóa đào tạo cho cán bộ hải quan, cán bộ của Bộ Giao thông vận tải, cộng đồng DN và đã thực hiện kết nối hệ thống. Như vậy, Việt Nam và các quốc gia thuộc hành lang đông tây (Lào, Campuchia) vẫn sẽ triển khai giai đoạn chạy thử Hệ thống trước khi triển khai chính thức trên môi trường thật (giai đoạn C) chỉ khác so với kế hoạch ban đầu do chuyên gia dự án ARISE Plus đưa ra là không có sự tham gia của Myanmar.

Ngoài các nội dung trên, Phó Tổng cục trưởng Mai Xuân Thành cũng báo cáo đoàn công tác Ủy ban Tài chính-Ngân sách của Quốc hội về sự sẵn sàng của cơ quan Hải quan trong việc triển khai Hệ thống ACTS.

Tại buổi làm việc, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách Nguyễn Hữu Quang cho rằng, việc xây dựng văn bản quy phạm pháp luật để triển khai thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan đối với hàng hóa quá cảnh thông qua Hệ thống quá cảnh hải quan ASEAN thể hiện cam kết của Việt Nam khi tham gia phê duyệt Nghị định thư 7 về Hệ thống quá cảnh hải quan ASEAN, nhằm mục tiêu tạo thuận lợi hơn nữa cho vận tải hàng hóa quá cảnh. Trên cơ sở các nội dung Tổng cục Hải quan báo cáo tại cuộc họp, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách Nguyễn Hữu Quang đề nghị các đơn vị sẽ rà soát một lần nữa, đảm bảo nghị định sau khi được ban hành có hiệu lực sẽ được đẩy nhanh triển khai giai đoạn thí điểm.

N.Linh