Sử dụng đất sai mục đích: Cơ quan quản lý không thể vô can

Cùng với những vi phạm đã được "chỉ mặt, đặt tên", yêu cầu khắc phục… vẫn còn nhiều trường hợp rõ như ban ngày, song vẫn “ung dung” tồn tại.

Đất công, tiền tư

Năm 2012, UBND TP Hà Nội quyết định cho Liên minh HTX Việt Nam thuê 18.701m2 đất tại xã Mễ Trì và Mỹ Đình (huyện Từ Liêm, nay là quận Nam Từ Liêm) để thực hiện Dự án đầu tư xây dựng Trung tâm giới thiệu sản phẩm ngành nghề truyền thống và dịch vụ kinh tế hợp tác. Tuy nhiên, từ khi được giao đất, thay vì trưng bày nông sản, nơi đây đã biến thành showroom trưng bày xe Lexus.

Các hoạt động sản xuất, kinh doanh vẫn ngang nhiên diễn ra tại ô đất số 460 phố Trần Quý Cáp. Ảnh: Vân Nhi

Về vấn đề này, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đã yêu cầu Chủ tịch UBND TP Hà Nội chỉ đạo rà soát, lập bổ sung phương án hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp và tạo việc làm cho các hộ dân có đất bị thu hồi theo quy định của Chính phủ.

Và vừa qua, UBND TP Hà Nội có báo cáo kết quả thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình về nội dung này. Sau khi làm việc với lãnh đạo Liên minh HTX Việt Nam, tại văn bản báo cáo Chính phủ, UBND TP Hà Nội cho biết, đến nay, cơ quan này đã thống nhất ranh giới khu đất thu hồi. Sở TN&MT Hà Nội đã thuê đơn vị có tư cách pháp nhân do đạc khu đất, diện tích khu đất khoảng 8.000m2, ranh giới thu hồi từ đường Dương Đình Nghệ đến tường phía Đông của tòa nhà 6 tầng đến hết khu đất… Đồng thời khẳng định, UBND TP Hà Nội đang chỉ đạo Sở TN&MT phối hợp với Liên minh HTX Việt Nam hoàn thiện hồ sơ, bản vẽ khu nhà 6 tầng làm cơ sở lập hồ sơ thu hồi nhà, đất nêu trên theo quy định.

Tương tự, tại ô đất số 460 phố Trần Quý Cáp (phường Văn Chương, quận Đống Đa), dù được Sở TN&MT Hà Nội cho thuê đất là nơi sản xuất kính của đơn vị nhưng Công ty CP Xây lắp và Cơ khí cầu đường đã ngang nhiên “chia ô” cho các cá nhân khác thuê làm xưởng in, giặt là, kho bãi… thu lợi bất chính hàng tỷ đồng mỗi năm. Điều đáng nói, không chỉ thất thoát ngân sách, tình trạng hoạt động không phép của các DN trong ô đất này đã và đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống, sinh hoạt… của người dân trong khu vực.

Cần mạnh tay xử lý

Tình trạng sử dụng đất sai mục đích được giao, thuê không phải là vấn đề mới và đã trở thành những cái “u nhọt” trong công tác quản lý đô thị. Đơn cử, công trình showroom 6 tầng trưng bày sản phẩm của xe Lexus trên đất được giao cho Liên minh HTX Việt Nam quản lý. Tại thời điểm khi có dấu hiệu vi phạm, Thanh tra Bộ Xây dựng có quyết định xử phạt vi phạm hành chính do xây dựng sai so với nội dung giấy phép được cấp. Tuy nhiên, công trình sai phạm đó vẫn tồn tại, thu lợi bất chính trong một thời gian dài.

Tương tự, tại ô đất số 460 Trần Quý Cáp, những vi phạm về việc sử dụng sai mục đích được cho thuê đã diễn ra từ thời điểm hết hợp đồng - ngày 1/1/2006 (thời gian thuê đất 10 năm, từ 1/1/1996). Nhưng chính quyền địa phương và cơ quan chức năng không có biện pháp xử lý mạnh tay.

Liên quan đến vấn đề này, Phó Chủ tịch UBND quận Đống Đa Nguyễn Hoàng Giáp cho biết, những vi phạm của Công ty CP Xây lắp và Cơ khí cầu đường đã quá rõ ràng. UBND quận Đống Đa đã có văn bản gửi UBND TP, Sở TN&MT đề nghị thanh tra việc chấp hành các quy định về quản lý, sử dụng đất, môi trường của Công ty Cầu đường để xử lý theo quy định.
Nhưng đến thời điểm này, những vi phạm trong ô đất số 460 phố Trần Quý Cáp vẫn “ngang nhiên” diễn ra.

Theo Luật sư Trần Cao Ngãi - Văn phòng Luật sư Trần Cao, Chính phủ đã ban hành rất nhiều Nghị định, kèm Thông tư hướng dẫn xử lý những vấn đề liên quan đến vi phạm sử dụng đất đai. Để xảy ra tình trạng này là trách nhiệm thuộc vào cơ quan quản lý. Nếu cơ quan quản lý xử lý đúng luật, mạnh tay thì chắc chắn sẽ hạn chế và ngăn ngừa được những vi phạm.

Theo ý kiến của các chuyên gia, việc xử lý những vi phạm về sử dụng đất đai trong thời gian qua chưa thực sự hiệu quả, nhiều hành vi vi phạm có mức xử phạt thấp chưa đủ sức răn đe, phòng ngừa. Bên cạnh đó, nhiều cá nhân, tổ chức đã “lách” luật bằng cách sẵn sàng chịu xử phạt để tiếp tục triển khai công trình, dự án. Đây chính là kẽ hở mà Chính phủ và các cơ quan chuyên môn cần nghiên cứu để bổ sung hoàn thiện luật.

Vân Nhi - Mai Vân