Sức hấp dẫn nguy hiểm trong tính nam

Hình ảnh minh họa từ phim School ties (1992). Ảnh: Paramount Pictures.

Cây viết John Paul Brammer của tờ New York Times cho rằng "tính nam độc hại", "sự nam tính mong manh"... như hầu hết khái niệm xã hội học phổ biến trên mạng xã hội, nghe thì hay nhưng không thực sự là những khái niệm chặt chẽ. Brammer cho rằng những thuật ngữ này chỉ là một sự thay thế đơn giản cho những cuộc thảo luận sâu sắc hơn.

Hẳn nhiên, "tính nam" thường là một đế chế gia trưởng đáp ứng những kỳ vọng cố hữu mà xã hội đặt ra cho nam giới. Thời gian gần đây chúng ta đã nói nhiều đến các vấn đề nảy sinh từ khái niệm này rồi, nhưng còn sự hấp dẫn của tính nam thì sao? Sức hút đặc biệt nào đó khiến cho nhiều người cảm thấy bị thu hút, hay thậm chí trở thành nạn nhân của những chuẩn mực hống hách ấy?

The male gazed là tập tiểu luận của nhà văn kiêm nhà phê bình phim người Colombia Manuel Betancourt. Trong đó, Betancourt trình bày những cái nhìn mới mẻ xoay quanh chủ đề này, đồng thời đề cập thẳng thắn tới những nghịch lý của đàn ông.

Theo ông, tính nam đang có một cuộc chiến với chính mình. Tính nam vừa là sự phô trương sức mạnh, vừa là một điệu nhảy tinh tế giữa các quy tắc cứng nhắc, ngột ngạt và các chất liệu lãng mạn. Với tư cách là một người queer, Betancourt vừa là nạn nhân của những quy ước nghiêm ngặt của sự nam tính, vừa là người sành sỏi về sức hút của nó. Ông hiểu rõ những mâu thuẫn trên.

Mỗi bài luận trong The male gazed, Betancourt kể từ trải nghiệm cá nhân rồi kết hợp với phân tích, bóc tách các khía cạnh của tính nam, cả về sức hấp dẫn lẫn những quy chuẩn ngột ngạt đến đáng ngại.

Đơn cử, trong bài luận Wrestling Heartthrobs, Betancourt bàn về hình mẫu các chàng trai cơ bắp ở trường trung học. Ông viết: "Hình ảnh một đô vật, ngay cả với một tính cách khiêm tốn và duyên dáng như Slater (trong phim Saved by the bell), luôn vô tình gợi lên cả sự hung hăng lẫn dục tính. Hình ảnh ấy tựa như một sự chưng cất của nam giới".

Betancourt thừa nhận rằng sự nguy hiểm tiềm tàng là một phần của cơn phấn khích. Trong tính đàn ông mà xã hội đặt ra, có một sức hút nào đó như một dạng khổ dâm hay gần như tự hủy mà cả người thực hành lẫn người bị kích thích đều ám ảnh với nó.

Người đồng tính nam thường xuyên phải đối mặt với những quy chuẩn về nam tính trong cách hành xử. Để lật ngược tình thế, cộng đồng này hình thành Machismo - sự thể hiện một cách quá đà sự nam tính - và khuyến khích điều này cho yếu tố kích dục. Điều này như một sự chiếm đoạt khéo léo các đạo cụ và hành vi nam tính thông thường, phục vụ cho mục đích riêng.

Cây viết John Paul Brammer cho rằng cách Betancourt lật ngược tình thế với những phân tích của mình về cái nhìn nam tính thú vị và thậm chí, gây xúc động. Brammer cho rằng The male gazed mang đến góc nhìn đáng hoan nghênh về một chủ đề gai góc và hợp thời; rằng độc giả gấp sách lại, có thêm một lăng kính hữu ích mà qua đó họ có thể nhìn lại khái niệm tính nam.

Lan Anh