Sudan cảnh báo kiện Ethiopia về đập thủy điện Đại Phục Hưng

Toàn cảnh công trình xây dựng đập thủy điện Đại Phục Hưng ở Guba, Ethiopia ngày 20/7/2020. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo phóng viên TTXVN tại Cairo, Bộ trưởng Abbas nêu rõ Sudan đang phải đối mặt với các mối đe dọa tiềm ẩn nếu nước này không thể vận hành được đập Roseires. Ông khẳng định các nhóm pháp lý ở Sudan sẵn sàng kiện Chính phủ Ethiopia về đập GERD nếu Ethiopia đơn phương khởi động giai đoạn tích nước thứ hai cho con đập khổng lồ này.

Bộ trưởng Abbas cho biết thêm sẽ thực hiện một số chuyến thăm tới các nước châu Phi trong thời gian tới để làm sáng tỏ quan điểm của Sudan trong việc giải quyết vấn đề liên quan đến đập GERD. Bộ trưởng Thủy lợi và Tài nguyên nước Sudan nêu rõ nước này vẫn đang theo đuổi nỗ lực giải quyết vấn đề trên thông qua đàm phán để bảo vệ an ninh nguồn nước.

Tháng trước, Bộ trưởng Abbas tuyên bố Sudan "để ngỏ mọi lựa chọn" phù hợp với luật pháp quốc tế, bao gồm cả việc đề nghị Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) can thiệp.

Phát biểu tại một cuộc họp báo, Bộ trưởng Abbas cho hay Sudan sẽ tích trữ 1 tỷ m3 nước cho đập Roseires của nước nảy như một biện pháp phòng ngừa trước việc Ethiopia tiến hành giai đoạn tích nước thứ hai cho GERD, được lên kế hoạch vào mùa mưa tới. Theo ông, biện pháp này chỉ có thể làm giảm tác động của việc Ethiopia đơn phương triển khai giai đoạn tích nước thứ hai cho đập GERD.

GERD được khởi công vào năm 2011 và là nguyên nhân gây ra những căng thẳng giữa các nước Sudan, Ai Cập và Ethiopia. Sông Nile cung cấp nguồn nước đáp ứng khoảng 97% lượng nước tưới và nước sinh hoạt của Ai Cập, do đó nước này lo ngại GERD đe dọa nguồn cung cấp nước.

Trong khi đó, Sudan lo ngại các con đập của nước này có thể bị tổn hại nếu Ethiopia hoàn thành GERD mà không đạt được một thỏa thuận chung. Tháng 2 vừa qua, Ethiopia cho biết sẽ tiến hành tích nước đợt hai cho GERD, với lượng nước 13,5 tỷ m3. Giai đoạn tích nước đầu tiên đã hoàn thành vào tháng 7/2020 với 4,9 tỷ m3.

Liên minh châu Phi (AU) đã làm trung gian cho các vòng đàm phán trước đó về đập GERD, nhấn mạnh rằng Sudan không từ chối vai trò hòa giải của AU, đồng thời cũng kêu gọi tăng cường vai trò hòa giải từ các bên khác. Các vòng đàm phán giữa Ai Cập, Sudan và Ethiopia về đập GERD đã nhiều lần đi vào bế tắc, với việc Ai Cập cáo buộc sự không kiên định của Ethiopia là nguyên nhân dẫn đến thất bại đó.

Ai Cập và Sudan nhấn mạnh cần đạt được một thỏa thuận có tính ràng buộc về mặt pháp lý liên quan đến việc tích nước và vận hành đập GERD trước khi Ethiopia thực hiện giai đoạn trữ nước thứ cho con đập này. Tuy vậy, Ethiopia tuyên bố họ sẽ hoàn thành giai đoạn tích nước thứ hai vào tháng 7/2021, cho dù có hay không có một thỏa thuận.

Trước đó, ngày 13/4, Ai Cập đã gửi thư lên HĐBA LHQ, kêu gọi cộng đồng quốc tế can thiệp nhằm thúc đẩy các cuộc đàm phán về GERD vốn đang bị đình trệ đồng thời thuyết phục Ethiopia kiềm chế các hành động đơn phương.

Nguyễn Trường (TTXVN)